GIDA COĞRAFYASI

Adana ili toplam soya üretiminin %60'ını gerçekleştirerek Türkiye'nin en önemli soya üretim merkezi haline gelmiştir. Doğru cevap A'dır.

Nohut toprak isteği bakımından son derece kanaatkârdır. Baklagiller içerisinde kirece en fazla tahammül gösteren bitki olması nedeniyle topraklarda tuzluluk çıktığında ekim nöbetinde kullanılabilecek en iyi bitkilerinden biridir.Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Ülkemizde nohutun hem ekim alanının hem de üretiminin azalmasının nedenleri olarak tarımsal desteklemenin yetersizliği, verim azlığı, üretim girdilerinin yüksekliği ve piyasa fiyatlarındaki oynamalar verilebilir.Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Baklagiller içerisinde düşük ve değişen sıcaklıklara dayanıklılığı en fazla olan bitkilerden birisi de mercimektir. Bu özelliği ona farklı iklim şartlarına sahip alanlarda yetişebilme imkânı sağlamıştır. Baklagiller içerisinde düşük ve değişen sıcaklıklara dayanıklılık açısından ilk sırada yer alır.

Türkiye’de kırmızı ve yeşil olmak üzere iki tip mercimek yetiştirilmektedir. Kırmızı mercimek %98 oranında kışlık olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde; Yeşil mercimek ise daha çok İç Anadolu Bölgesi ve geçit bölgelerinde ekilmektedir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Baklanın ekim alanının büyük bir oranını Ege ve Güney Marmara elinde tutuğu için üretimin büyük bölümünü de yine burası sağlar. Toplam alan ve üretim miktarının yaklaşık %80’nini Çanakkale, Manisa, Balıkesir, Bursa illeri elinde tutar. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Ekonomik önem açısından tahıllardan sonra gelen baklagiller, tahıllara göre 2 kat protein oranına sahip olmasına rağmen hayvansal proteinlerden daha az protein içermektedir. Ayrıca hayvansal ve dger gıda maddelerne göre daha düşük fyatla elde edilebildiği için fazla nüfuslu ger kalmış ve gelişmekte olan ülkelerde besin kaynaklarının ilk sırasında bulunur. Yağ ve gıda sanayide önemli bir ham madde olmasının yanı sıra yemeklik ve yemlik olarak da kullanılırlar. Bakla terimi, botanikte tohum kabuğu anlamına gelmesine rağmen genelde meyve ve tohum için kullanılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Verilen seçeneklerde %24,2 ile en fazla protein oranına sahip olan baklagil mercimektir. Doğru cevap E'dir.

Soya, yağ ve gıda sanayisinde önemli br oranı elinde bulundurur ama hayvan beslenmesinde kullanılan yemlik baklagiller, yonca, korunga, üçgül, fiğ, burçak, bezelye ve mürdüktür.

2013 FAO verilerine göre, kıtalar dikkate alındığında, en geniş ekim alanı ve üretim değeri ile Asya ilk sırada yeralmakta, onu Amerika ve diğerleri takip etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Ana vatanı Çin ve Kore gibi Uzak Dogu ülkeler olan soya bitkisi 5000 yıl önce Doğu Asya ovalarında keşfedilmiştir. Doğru cevap D'dir.

Nohut, baklagiller içerisinde kirece en fazla tahammül gösteren bitki olması nedeniyle topraklarda tuzluluk çıktığında ekim nöbetinde kullanılabilecek en iyi bitkilerden biridir. Doğru cevap C'dir.

Soruda verilen açıklamadaki özellikleri taşıyan baklagil mercimektir. Doğru cevap D'dir.

Dünyada angola pea, red gram gibi isimlerle de tanınan baklagil, bezelyedir. Doğru cevap A'dır.

Sıcak iklim bitkisi olan börülcenin ülkemizde ekim alanının az olmasına neden olarak; bu bitkinin insan gıdası olarak memleketimizde pek fazla tanınmaması (nohut, fasulye, mercimek gibi alternatif baklagil ürünlerinin bulunması), birim alandaki verim miktarının düşük oluşu (Türkiye ortalaması dekara 103-104 kg, Manisa ili için 94 kg), yurt içi talep azlığı nedeniyle fiyatının düşmesi, köylünün bu bitkinin ekiminden vazgeçerek daha kârlı bitkilere yönelmesi ve ihracat olanağının azlığı gösterilebilir. Doğru cevap B'dir.

2014 TÜİK verilerine göre ülkemizde en fazla bakla üretilen il 2690 tonla Çanakkale'dir. Doğru cevap D'dir.

İthalat ve ihracattaki talep miktarını ve fiyatları etkileyen faktörler bulunmaktadır. Bunlara örnek olarak, ülkelerin nüfus miktarı, rakip ülkelerdeki tarımın niteliği, ürün rekoltesindeki artma ve azalmalar, alıcı ülkelerin ekonomik yapısı (gelişmekte, geri kalmış), kısaca alım gücü, ayrıca alternatif ürün ve hayvansal ürün fiyatlarındaki oynamalar, dünya piyasasındaki diğer alternatif ürünlerin fiyatlarını verebiliriz. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap E’dir.

Kazık kök sistemine sahip olan fasulye alüvyal ve derin yapıdaki toprakları sever. Protein yönünden oldukça zengin olup, hem kuru hem de taze şekilde tüketilir. Ancak fasülye sıcak iklim bitkisidir. Doğru cevap B’dir.

Fasulye, dünyada ekim alanı ve üretimi yönünden yemeklik tane baklagiller içerisinde ilk sırada yer almakta ve günümüzde dünya genelinde 126 ülkede ekim ve üretimi gerçekleştirilmektedir. Doğru cevap A’dır.

Ana vatanı Çin ve Kore gibi Uzak Doğu ülkeleri olan soya bitkisi 5000 yıl önce Doğu Asya ovalarında keşfedilmiştir. Soya fasulyesi yüzyıllarca Çin, Japon, Kore, Mançurya, Endonezya, Filipin halklarının et, süt, peynir, ekmek, yağ ihtiyacını karşılayan en önemli ürün olmuştur.