GIDA COĞRAFYASI

Bakla terimi, botanikte tohum kabuğu anlamına gelen baklagiller Kutuplar hariç dünyanın hemen her tarafına yayılmıştır. Genelde meyve ve tohum için kullanılmaktadır. Baklagil, olgunlaşmış yenilebilir bitkilerin tohumlarını ifade etmektedir. Dünyanın en geniş üç familyasından biridir.Ekonomik önemi açısından tahıllardan sonra ikinci sırada yer alır. Bu nedenle D seçeneğinde yer alan  tahıllardan sonra üçüncü sırada yer alır ifadesi ikinci sırada yer alan baklagiller için yanlış bir ifadedir. Bu nedenle Doğru Yanıt D'dir.

Baklagiller kalori açısından sıralandığında sıralama şu şekildedir: Fasulye 341, Börülce 342 Bakla 343 Mercimek 346 ve Nohut 358 kaloridir. Bu nedenle kalorisi en yüksek bakliyat nohuttur. Doğru yanıt C’ dir.

Baklagillerin dünyadaki yayılışını dünyadaki alansal dağılışı, sıcaklık, yağış, topografya, yükselti, eğim gibi doğal faktörler; nüfus miktarı içinde bulunduran beşeri faktörler; gelir durumu ekonomik yapı gibi özellikleri içinde bulunduran ekonomik faktörler etkilemektedir. Bunların başında sahanın iklim durumu, sahip olunan arazinin yükselti değerleri, tarıma elverişli alan miktarı, su kaynaklarına sahiplik gibi etkenler önemli ölçüde tarımsal faaliyetlerin yoğunluğunu belirlemektedir. Nüfus baklagillerin dünyadaki yayılışını etkileyen beşeri faktörler arasında yer aldığı için yanlıştır. Bu nedenle doğru yanıt E’dir.

Ticarette sadece ihracat ya da ithalat, hem ihracat hem de ithalat yapan olmak üzere 3 farklı ülke tipi karşımıza çıkmaktadır. Birinci tip kendi ihtiyacının üstünde üretip satan, ikinci tip, sadece ithalat yapanlar. Üçüncü tip hem ihracat hem de ithalat yapanlardır. Fasulyede en fazla üretimi gerçekleştiren Mynmar, Hindistan, Brezilya, ABD, Meksika, Çin gibi ülkelerden Mynmar sadece satış gerçekleştirdiğinden birinci tip ülkeye; Hindistan, Brezilya dışarıya ürün satmadıkları hâlde sahip oldukları büyük nüfusları nedeniyle dışarıdan ürün aldıklarından ikinci tip ülkeye örnektir. Üçüncü tip birinci grup ülkeye hem satıcı hem de alıcı konumunda olan ülkelerden ABD, Avustralya, Pakistan; hiç ürün üretmeyip hem alıcı hem de satıcı ülkeye Hollanda ve Almanya örnek olarak verilebilir. Yukarıdaki seçenekler incelendiğinde yalnızca Brezilya’nın ikinci tip ülkelere doğru olarak örnek verildiği görülmektedir. Bu nedenle doğru yanıt E’dir.

Kazık kök sistemine sahip olan fasulye sıcak iklim bitkisidir. Fasulyede vejetasyon süresi bitkinin özelliğine (sarılıcı, bodur) ve bölgenin ekolojik koşullarına göre de değişmekle birlikte ortalama 70-140 gündür.  Alüvyal ve derin yapıdaki toprakları seven fasulye, tuzluluk ve drenaj problemi olan toprakları sevmez. Protein yönünden oldukça zengin olan fasulye hem kuru hem de taze şekilde tüketilir. Fasulyenin pişme kalitesini kabuk kalınlığı belirlediği için kabuk kalınlaştıkça pişme süresi uzamakta, inceldikçe ise aksine süre kısalmaktadır.  Fasulye tuzlu ve drenaj problemli toprakları sevmediği için bu toprak da çabuk yetişmez. Bu nedenle doğru yanıt D’dir.

Ana vatanı Çin ve Kore gibi Uzak Doğu ülkeleri olan soya bitkisi 5000 yıl önce Doğu Asya ovalarında keşfedilmiştir. Soya fasulyesi yüzyıllarca Çin, Japon, Kore, Mançurya, Endonezya, Filipin halklarının et, süt, peynir, ekmek, yağ ihtiyacını karşılayan en önemli ürün olmuştur. Ana vatanı Çin ve Kore olan soya diğer ülkelerde de yetiştirilir, fakat seçeneklerde ana vatanı olan Çin ve Kore seçenekleri aranmalıdır. Bu nedenle doğru yanıt B’dir.

Nohut toprak isteği bakımından son derece kanaatkârdır. Baklagiller içerisinde kirece en fazla tahammül gösteren bitki olması nedeniyle topraklarda tuzluluk çıktığında ekim nöbetinde kullanılabilecek en iyi bitkilerinden biridir. Bu nedenle doğru yanıt E’dir.

Türkiye’de kırmızı ve yeşil olmak üzere iki tip mercimek yetiştirilmektedir. Kırmızı mercimek %98 oranında kışlık olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde; Yeşil mercimek ise daha çok İç Anadolu Bölgesi ve geçit bölgelerinde ekilmektedir. Bu nedenle doğru yanıt A’dır.

Börülce daha çok Ege Bölgesinin bir ürünü olarak gözükür. Ege dışında Marmara ve Akdeniz bölgesinde ekimi yapılmaktadır. Türkiye üretimin %50 fazlasını Manisa, Uşak ve Muğla illeri karşılar. Bu nedenle doğru yanıt E’dir.

Soya ayrıca bitkisel süt yapımında da kullanılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Baklagillerin, alan ve üretim bakımından Asya kıtası başta gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

Fasulyenin kökeninin ana vatanı Amerika'dır. Doğru cevap D'dir.

Tombul, çalı, dermason, horoz, barbunya, şeker gibi fasulye  çeşitleri bulunur. Doğru cevap D'dir.

Soya, ana vatanı Uzak Doğu ülkeleri olan ve mucize bitki olarak anılan bakliyat türüdür. Doğru cevap E'dir.

Nohuttan leblebi denilen çerez yapılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Türkiye'de en fazla bezelye Bursa'da üretilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Börülce neolitik dönemden beri insanların önemli yiyecek kaynağı olmuştur. 

Börülce çeşitli şekillerde ana yemek ve piyaz olarak Ege Bölgesi’nde yoğun olarak kullanılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Baklagiller kutuplar hariç dünyanın hemen her tarafına yayılmış bir familyadır.

Nüfus yoğunluğu doğal değil beşeri bir faktördür.

Mercimek bir baklagil türüdür. Diğerleri tahıl çeşitleridir.