GIDA COĞRAFYASI

Makro besinlerin başlıcaları şunlardır: Karbonhidratlar, yağlar, proteinler ve su. Biz bunlara büyük miktarlarda ihtiyaç duyarız bunların, elde edilmeleri kolaydır. Karbonhidratlar vücudun büyüyüp gelişmesi ve doku onarımı için gereklidir. Soluk alıp verme, hareket etme ve vücut sıcaklığının korunması için gerekli enerjiyi sağlarlar. Yağlar da vücuda enerji sağlarlar. Proteinler vücudun gelişmesinde, kendini yenilemesinde hücre, vücut sıvıları, antikor yapımında kullanılır ve diğer yandan da enerji verirler. Su, pek çok kimyasal işlemde kullanılır; gözyaşı, ter ve idrar gibi sıvıları oluşturur. Su aynı zamanda içerisinde çeşitli mineralleri de bulundurur. 

Vitaminler ve mineraller ise mikro besinler grubunda yer alır. Bunlara çok az miktarlarda ihtiyaç duyarız, ancak diğerleri kadar önemlidirler. Vücudumuzun başlıcalarını  demir, çinko, iyot, kalsiyum, magnezyum, sodyum, potasyumun oluşturduğu pek çok minerale ihtiyacı vardır

Bir toprakta üç temel yapı maddesi bulunur. Bunlardan ilki mineral ve organik kökenli katı kısım, ikincisi su ve üçüncüsü havadır. Toprakların katı kısmını oluşturan mineraller toprağın geliştiği ana kayanın mineral yapısıyla ilişkilidir.

Toprağın en önemli kimyasal özelliklerinden birisi asitlik veya alkalilik derecesidir. Buna toprak reaksiyonu adı verilir ve pH ile ifade edilir. Toprak reaksiyonu bitki besin elementlerinin yarayışlılığını ve toprakta oluşan toksik maddelerin miktarını belirleme ve böylece bitkini gelişmesinin ve mikroorganizma faaliyetlerini kontrol eden bir özelliktir

Bakı-Yönelim: Her yörede, özellikle de dağlık alanlarda bir yamacın güneş ışınlarına, güneye yahut kuzeye karşı konumunu ve bu nedenle doğal koşullarını belirleyen duruma bakı (bakıcak) yahut yönelim denir.

Rekolte: Tarımda bir yılda elde edilen ürünlerin tümüne verilen isimdir.

Vejetasyon: Bir bölgede, o bölgenin doğal koşullarına uygun olarak gelişen, her türlü bitki topluluğunun meydana getirdiği örtüdür.

Tarımsal üretimde Akdeniz ikliminin görüldüğü alanların ayrı bir yeri ve önemi vardır. Akdeniz tarımı için tanımlanacak olan alanlar, iklim özellikleriyle sınırlanırlar, bu iklim özelliklerinin dünyada görüldüğü yerler çeşitlidir. Libya ve Mısır hariç Akdeniz çevresindeki ülkelerde görülür, ayrıca, Amerika’da Kaliforniya çevresi, Güney Amerika ülkelerinden Şili’nin orta kesimlerinde, Güney Afrika’da ve Avustralya’nın güney kesimlerinde  de Akdeniz iklimi vardır.

GDO: Bir canlıdaki genetik özelliklerin ayıklanarak bu niteliklere sahip olmayan başka canlılara aktarılması sonucunda üretilen yeni canlıya Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO) denir. Bu yöntemle elde edilen canlıların, bazı doğal koşulların olumsuz etkilerine, ilaçlara ve tarım zararlılarına karşı daha dirençli türler elde edilmektedir. GDO yoluyla elde edilen ürünlerin doğaya ve  insana zararlı olduğu  konusunda çalışmalar kadar yararlarını vurgulayan çalışmalar da vardır. Günümüzde üretilen mısır, patates, domates, soya, çeltik, buğday, kabak, ayçiçeği, yer fıstığı, kolza, papaya ve bazı su ürünlerinde GDO söz konusudur.

Sentetik kimyasal maddelerin tarımda yarattığı olumsuz etkilerin belirlenmeye başlamasıyla birlikte 20. yüzyılın başlarında geleneksel tarım yöntemine
alternatif bazı arayışlar görülmeye başlanmıştır. Bunlardan bir tanesi de organik tarımdır. 1970’li yıllara kadar devam eden çalışmalar 1972 yılında Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonunun (IFOAM) kurulmasıyla uluslararası nitelik kazanmıştır.

Dünya toplam üretimi 11,6 milyon ton olan iç sulardan avcılıkta da Çin 2,3 milyon ton üretimle ilk sırada yer alır. Onu sırasıyla izleyen Hindistan (1,5), Myanmar (1,2), Bangladeş (0,9) ve Kamboçya (0,4) ilk beş ülkeyi oluştururlar.

Vitaminler mikro besinlerden biridir.

1 gr. protein 4 kaloridir

1 gr. yağ 9 kaloridir.

Dünyadaki toprakların % 99.9 u mineral kökenlidir.

Bir toprakta 3 temel yapı malzemesi bulunur.

Homojen olması humusun özelliklerinden biri değildir.

Fey tarımsal üretime etki eden başlıca iklim elemanlarından biri değildir.

Rüzgarın yönü sıcaklığın bitkisel üretimi etkileyen unsurlarından biri değildir.

Gıda ve tarım örgütünün kısaltması FAO dur.

Proteinler vücudun gelişmesinde, kendini yenilemesinde hücre, vücut sıvıları, antikor yapımında kullanılır ve diğer yandan da enerji verirler.