GIDA COĞRAFYASI - Deneme Sınavı - 18

Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE) 2014 yılı verilerine göre, dünya tereyağı ihracatı 782 bin ton olarak gerçekleşmiştir. Yeni Zelanda 475 bin ton ile %60’lık tereyağı ihracat payı ile dünya pazarında lider konumundadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

2013 yılı itibarıyla dünya yumurta üretiminin %39’unu karşılayan Çin, en önemli yumurta üreticisidir. ABD ise toplam üretimin %7’lik kısmını oluşturarak, ikinci büyük üretici konumundadır. Hindistan, Meksika, Brezilya, Japonya, Rusya, Endonezya, Ukrayna ve Türkiye diğer önemli yumurta üreticisi ülkelerdir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Başlıca bal ihracatçısı ülkeler; Çin, Arjantin, Yeni Zelanda, Almanya, Meksika, Vietnam, İspanya, Brezilya, Macaristan ve Ukrayna’dır. Dünyada en çok bal ithal eden ülkeler; ABD, Japonya, İngiltere, Fransa, Belçika, Endonezya, İtalya, Suudi Arabistan ve diğer Avrupa ülkeleridir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Manda 123.609 baş, keçi 10.186.222 baş, sığır 14.774.924 baş, tiftik keçisi 176.456 baştır. 32.186.210 baş ile en fazla koyun bulunmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Türkiye bal üretiminde dünyada,Çin’den sonra, ikinci sırada yer almaktadır. Bal üretimi her bölgede yer almakla birlikte, daha çok Ege (%22), Akdeniz (%20), Doğu Karadeniz (%17) ve Doğu Anadolu Bölgeleri’nde üretilmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bitki bilimcilere göre dünyada meyvelerin ana vatanı olan başlıca beş bölge bulunmaktadır. Bunlar; Karadeniz ve Hazar Denizi arasında yer alan Kafkas Dağları, Hindistan ve Pakistan arasında yer alan Kaşmir Dağı etekleri, Endonezya, Orta Amerika ve Çin’in değişik bölgeleridir. Doğru cevap A’dır.

Bugün dünya meyve üretiminde başlıca söz sahibi ülkeler, Çin, Hindistan, Brezilya, ABD, İtalya, İspanya, Meksika, Endonezya, İran, Filipinler, Fransa ve Türkiye’dir. Çin dünya meyve üretiminde lider konumdadır. Çin’in dünya meyve üretiminde lider konumunda olmasında, bir yandan sahip olduğu iklim farklılığının birçok meyve türünün yetiştirilmesine imkân tanıması, diğer yandan da ülkede gerçekleşen ekonomik reform ile üreticilere üretim kararını almada özgürlük sağlanmasıyla meyve üretiminin özellikle dağlık bölgelerde en popüler üretim dalı olması etkili olmuştur. Doğru cevap D’dir.

Subtropikal iklim meyvelerinin başında turunçgiller gelmektedir. Avokado, Trabzon hurması, yenidünya, incir, keçiboynuzu, gibi meyveler bu grupta yer almaktadır. Portakal, mandalina, altıntop (greyfurt), turunç, limon ve ağaç kavunu (avokado) bitkilerinin genel adı turunçgillerdir. Doğru cevap C’dir.

Şeftali, kayısı, erik, kiraz, vişne, karayemiş, kızılcık, iğde, yemişen, kuşburnu gibi meyveler sert çekirdekli meyveler grubunda bulunmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Türkiye’de 2000 yılı verilerine göre meyve üretiminden en yüksek payı üzümsü meyveler (%38,61) almış olup bu grupta yer alan önemli meyve çeşitlerini üzüm (%26,82) ve incir oluşturmuştur (%1,79). Bu meyve grubunu yumuşak çekirdekliler (%21,62), sert (taş) çekirdekliler (%17,56), turunçgiller (%16,56) ve sert kabuklular izlemiştir. Doğru cevap A’dır.

Karbonhidratça zengin olan meyvelere; kuru üzüm (%76), kuru incir (%74), kestane (%72), muz (%21), erik (%20), incir (%18), hurma (%16,5), taze kayısı (%13,4), elma (%13) ve armut (%11,4) örnek olarak verilebilir. Doğru cevap E’dir.

Muz zengin miktarda kalori, protein, sodyum, potasyum, magnezyum, A, E, K ve C vitaminlerini içermektedir. Kabuğunun da faydalı olduğu düşünülmekte ve çeşitli hastalıkların tedavisi için cilde dışarıdan uygulandığı bilinmektedir. Güney Amerika’da United Fruit Company ve diğer Amerikan muz ihracat şirketleri tarafından pazarlanan ve dünya piyasalarına sevk edilen Gros Michel ismindeki muz çeşidi, Cava’da çocuk maması olarak kullanılmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Ananas ilk defa Kristof Kolomb tarafından Orta ve Güney Amerika’da yetiştirilmiş ve daha sonra Avrupa’ya tanıtılmıştır. İspanyollar ise bu meyveyi ilk defa o dönem ticaret yaptıkları Filipin, Hawai ve Guam halklarından öğrenmişlerdir. Doğru cevap B’dir.

Portakallar çekirdekli ve çekirdeksiz olarak ayrılmaktadır. Türkiye’de yetişen çekirdeksiz portakalların en iyi cinsi “yafa portakalıdır”. Doğru cevap C’dir.

Dünyada yılda toplam yaklaşık 3.500.000 ton taze kayısı üretilmekte olup bu miktarın yaklaşık 700.000 tonu Türkiye tarafından üretilmektedir. Bu üretim miktarıyla Türkiye, dünya kayısı üretiminde yaklaşık %20’lik payla 1. sıradadır. Türkiye’yi Pakistan, İran, Özbekistan ve İtalya takip etmektedir. Doğru cevap D’dir.

FAO verilerine göre 1970-2014 döneminde dünya hayvan varlığı, sığırda %37, mandada %86, koyun ve keçide %54, domuzda
%80, kanatlıda %308 artış göstermiştir. Buna göre hayvan varlığında en fazla artış kanatlıda göstermiştir. Doğru cevap E'dir.

FAO 2014 Gıda Görünüm Raporu verilerine göre 2013 yılında büyükbaş et ticaretinde başlıca satıcı ülkeler Brezilya, Hindistan, Avustralya, ABD, Yeni Zelanda, İrlanda, Almanya, Polonya, Hollanda ve Uruguay olurken başlıca alıcı ülkeler ABD, Rusya, Japonya, Hong Kong, Vietnam, İtalya, Hollanda, Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya olmuştur. Buna göre Japonya alıcı ülkeler arasında yer alırken; Brezilya, Hindistan, İrlanda ve Avusturalya satıcı ülkeler arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Uluslararası küçükbaş hayvan eti ticaretinde Avustralya, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık, İrlanda, İspanya, Hollanda, Hindistan, Uruguay, Namibya ve Etiyopya başlıca ihracatçı ülkelerdir. Avustralya ve Yeni Zelanda en büyük ihracatçı ülkelerdir. İki ülke toplam ihracatın %70’ini karşılamaktadır. Doğru cevap C'dir.

2013 verilerine göre en önemli yumurta üreticisi Çin'dir ve dünya yumurta üretiminin %39’unu karşılamaktadır. ABD ise toplam üretimin %7’lik kısmını oluşturarak, ikinci büyük üretici konumundadır. Hindistan, Meksika, Brezilya, Japonya, Rusya, Endonezya, Ukrayna ve Türkiye diğer önemli yumurta üreticisi ülkelerdir. Doğru cevap D'dir.

2013 yılı itibarıyla  Çin en önemli yumurta ve bal üreticisidir. Tereyağı üretiminde Hindistan, AB-28, Yeni Zelanda, ABD, Pakistan, Avustralya önemli üreticilerdir. Dünyada inek sütü üretiminde ise başta gelen ülkeler ABD, Hindistan, Çin, Brezilya, Almanya, Rusya, Fransa, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık, Türkiye, Pakistan, Polonya, Hollanda, Arjantin ve Ukrayna’dır. Bunlardan ABD, Hindistan, Çin, Brezilya, Almanya, Rusya, Fransa büyük üreticilerdir.  Doğru cevap C'dir.