GIDA COĞRAFYASI - Deneme Sınavı - 15

Mısırın sap ve yaprakları yem olarak, sanayide kâğıt ve karton yapımında, koçanı ise sepet örme ve süsleme işlerinde, yem yapımında, yalıtım işlerinde ve yakacak olarak kullanılır. Diş macunlarının tatlandırılmasından pinpon toplarının üretimine kadar geniş bir alanda mısırdan yararlanılır fakat mısır boya üretiminde kullanılmaz bu nedenle doğru yanıt E’dir.

Glüten ve glüten benzeri proteinleri içeren tahıllar (buğday, çavdar, arpa ve yulaf) ve gruplarından üretilen ürünleri tüketmesi sakıncalı olan çölyak hastalarının diyetlerinde kullanılmaktadır. Zira soya, nohut ve mercimek gibi baklagil grubu ürünlerde glüten yer almadığından bu ürünlerden elde edilen unlarla çeşitli yiyecek maddeleri (makarna, ekmek, bisküvi vb.) üretilmektedir.

Dünya bakliyat üretimi incelendiğinde soya 276.032.000 ton ile birinci sırayı almaktadır. Bknz. Tablo3.5

Tarih öncesi zamanlarda Orta Doğu’da bulunan baklanın buradan Avrupa, Kuzey Afrika ve Doğu Asya’ya geldiği nihayetinde 2000 yıl önce Çin üzerinden pek yoluyla Güney Amerika ve Avustralya’ya dağıldığı düşünülmektedir.

Türkiye’de kırmızı ve yeşil olmak üzere iki tip mercimek yetiştirilmektedir. Kırmızı mercimek %98 oranında kışlık olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde; Yeşil mercimek ise daha çok İç Anadolu Bölgesi ve geçit bölgelerinde ekilmektedir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Nohut, baklagiller içerisinde kirece en fazla tahammül gösteren bitkidir. Bu nedenle topraklarda tuzluluk çıktığında ekim nöbetinde kullanılabilecek en iyi bitkilerinden biridir. Doğru cevap C’dir.

Ülkemizde adı salatalık olarak da bilinen hıyarın, ana yurdu Hindistan’dır. Hıyar kabakgiller familyası içerisinde yer almakta ve kornişon, çıtır, çengelköy ve langa gibi birçok türü bulunmaktadır.

Karpuz Türkiye’de en çok Akdeniz, Marmara, Ege ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin sulanan arazilerinde yetiştirilir.

Biberin ana yurdu Amerika kıtasıdır.

Dünya hayvan varlığı, hayvansal gıda tüketimini karşılamak için sürekli artmaktadır. FAO verilerine göre 2014 yılında dünyada 1,5 milyar baş sığır, 2,2 milyar baş koyun ve keçi, 195 milyon baş manda, 28 milyon baş deve, 987 milyon baş domuz ve 23 milyar adet kanatlı varlığı bulunmaktadır.

Geçmişten bu yana dünya hayvan varlığı önemli ölçüde artmıştır. 1970-2014 döneminde dünya hayvan varlığı, sığırda %37, mandada %86, koyun ve keçide %54, domuzda %80, kanatlıda %308 artış göstermiştir.

İnsanların sağlıklı ve dengeli beslenmesi için bitkisel ve hayvansal gıdaları yeterli miktarlarda tüketmeleri gerekmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, sağlıklı bir insanın vücut ağırlığının her kilogramı için günde 1 gr. protein tüketmesi ve bunun da %42’sinin et, süt ve yumurta gibi hayvansal kökenli olması gerekmektedir.

Dünya et üretiminin %65 kadarını (yaklaşık 200 milyon ton) sığır, domuz, koyun, keçi vs. hayvanlardan elde edilen kırmızı et oluşturmaktadır. Kırmızı et üretiminin türlere göre oranlarına bakıldığında, domuz eti %58’lik pay ile dünyada kırmızı et üretiminin büyük bölümünü karşılamaktadır.

Dünyada kırmızı et üretiminin büyük bölümü domuz etidir. Domuz eti üretiminde Çin başta olmak üzere, ABD, ve AB-28 büyük üretici ülkelerdir. En büyük üretici olan Çin, dünya domuz eti üretiminin %47’sini karşılamaktadır.

Dünya küçükbaş hayvan eti üretiminde Çin, Hindistan, Okyanusya ve AB-28 en önemli üreticilerdir. Çin bu ülkeler içinde 4.081.000 ton küçükbaş hayvan eti üretimi ve %29’luk payla en çok üretimin yapıldığı ülkedir.

2013 verilerine göre en çok yumurta ihraç eden ülke Hollanda’dır. Hollanda’yı Türkiye, Polonya ve ABD izlemektedir.

2013 yılı itibarıyla 1.284.449.014.000 adet olan dünya yumurta üretiminin 488.920.000 adet ile %39’unu karşılayan Çin, en önemli yumurta üreticisidir.

FAO’nun verilerine göre dünya genelinde yıllık ortalama olarak 1,5-1,7 milyon ton bal üretimi yapılmaktadır. Ülkeler düzeyinde Çin, en çok bal üreten ülke olup, 2013 yılında 450 bin ton bal üretmiştir. Çin dünyanın toplam bal üretiminin yaklaşık %25’ini tek başına karşılamaktadır.

Türkiye’nin hemen her bölgesinde yetiştirilen koyun, Türkiye hayvan varlığında en büyük paya sahip olan hayvandır.

Sığır, manda, koyun, keçi, deve, domuz gibi kasaplık hayvanlardan elde edilen etlere kırmızı et; tavuk, hindi, kaz, gibi kanatlı hayvanlardan elde edilen etlere beyaz et ya da kanatlı et denilmektedir.