GENEL UYGARLIK TARİHİ

Batman ili Kozluk ilçesi yakınlarında yer alan Hallan Çemi Höyüğü, Anadolu'nun bugüne kadar saptanmış en eski köyüdür.

İlk Tunç Çağı (MÖ. 3200 - 2000), Geç Kalkolitik Çağ'ın sonlarından Anadolu'da yazının kullanımına kadar olan uzun süreyi kapsayan, toplumların daha iyi örgütlenebildiği ve bu anlamda Troya, Aslantepe ve Norşuntepe gibi merkezlerin ortaya çıktığı dönemi gösterir.

(I) Mahkeme kararları, evlat edinme, evlenme, vb. ilişkin konuları içeren metinlerin olduğu tabletlerin ortaya çıkması ve (II) Karum denilen büyük pazar yerlerinin kurulması Eski Assur Ticaret Kolonileri Çağında Anadolu'da gördüğümüz gelişmeler arasındadır.

Orta Tunç Çağı'nda Kültepe'de pazar yerleri kuran Assurlu tüccarın,  Anadolu'ya taşıdığı ticari ürün kalaydır.

Beyşehir yakınlarındaki Eflatunpınar ve Fasıllar, Adan yakınlarındaki Sirkeli ve Kayseri yakınlarındaki Taşçı, Hemite, Gezbel, vb. anıtlar Hitit sanatının günümüze ulaşan en çarpıcı örnekleri oldukları gibi, imparatorluğun egemen gücünü de simgeleyen kaya anıtlarıdır.

Geç Hitit Kent Devletleri, Anadolu'nun Demir Çağı (MÖ. 1200 - 547/546) kültürlerinden birisi olarak belirtilebilir.

MÖ. 13. yüzyıldan itibaren Ön Asya'da büyük bir imparatorluk kurma uğraşı veren Assur devleti, Doğu Anadolu'ya yapacağı seferlerle bölge halklarını sömürmek ve ekonomisi için kaynaklar oluşturmayı hedeflemiştir. Bunun sonucunda bölgedeki beyliklerin Assur'a karşı oluşturduğu konfederasyon zamanla Urartu Krallığının ortaya çıkmasını sağlamıştır.

Pessinus (Ballıhisar), Dorylaion (Şarhöyük), Hattuşa, Pazarlı, Kerkenes, Kaman Kalehöyük, vb. merkezler Frig uygarlığına ait yerleşim yerleridir.

Zengin maden yatakları, verimli toprakları ve Kroisos gibi ünlü kralları ile Anadolu'nun batısında ortaya çıkan Lidya Krallığı'nı politik anlamda sonlandıran güç Persler olmuştur.