GENEL UYGARLIK TARİHİ - Deneme Sınavı - 11

İngiliz kolonileri, yine bir vergi sorunundan doğan anlaşmazlık sonucu, İngiltere’ye karşı ayaklanarak bağımsızlıklarını kazanacaklardır. Olayların başlangıcını Fransa ve İngiltere’nin, Amerika kolonileri üzerinde denetim kurmak için giriştikleri mücadelede yatar. Bu mücadele, 7 Yıl Savaşları (1756-1763) sonunda, Fransa’nın yenilgisiyle neticelendi. Doğru cevap A'dır.

Bildiri ile birlikte insanların doğuştan bazı haklara sahip oldukları vurgulanarak, özgür ve demokratik bir yönetimin temel ilkeleri ortaya konulmaktaydı.Doğru cevap B'dir.

Liberalizm; Temelinde özgürlük kavramının şekillendirdiği, düşünce özgürlüğü çerçevesinde, bireylerin ifade özgürlüğünü, sınırlamalar olmaksızın özel girişimciliğin ve serbest piyasa koşullarının ekonomik alanda geçerliliğini, sağlamayı amaçlar. Bu amaçların gerçekleşmesine yönelik olarak, toplumsal yaşama devlet vb. kurumların müdahalelerini en asgari seviyede tutmayı ve hukukun üstünlüğünü esas alan, bir toplum düzenini hedefleyen öğretidir. Doğru cevap E'dir.

Fransa’da Devrim öncesi dönemde toplumsal yapının sınıf esası üzerine kurulduğu görülmektedir. Mevcut hukuk düzeni içinde Fransız toplumu, asiller, ruhban ve halk (Tiers-Etat) olmak üzere üç sınıfa ayrılmakta ve tüm bu sınıfların üzerinde de kral ve hanedan üyeleri gelmekteydi. Bu üç sınıf birbirlerinden, hukuki bakımdan sınıflarına tanınan ayrıcalıklara (imtiyaz) göre ayrılıyordu. .Doğru cevap A'dır.

Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi’nin etkisi ve öneminin diğerlerinden çok daha büyük olmasının nedenlerine bakıldığında, ilk neden olarak bildirinin açık, berrak bir üslupla kaleme alınması yanında, getirdiği ilkelerin giderek, tüm dünyada evrensel değerler olarak kabul edilmesinden kaynaklanmaktadır. Bildiri adından da anlaşılacağı üzere sadece Fransız halkına seslenmemektedir. Tüm insanlığı kapsayıcı ve bireylerin haklarını vurgulayan, onun özgürlüğünü esas alan bir anlayışı yansıtmaktaydı. Doğru cevap C'dir.

Sürgünde bulunan Napolyon’un Fransa’ya tekrar dönmesi üzerine, Viyana Kongresi’nin oluşturduğu düzeni korumak ve nerede bir ayaklanma çıkarsa bastırmak amacıyla, Avrupa’nın üç büyük devleti harekete geçti ve Rusya, Avusturya, Prusya arasında bir bağlaşma ortaya çıktı. Kutsal İttifak adı verilen bu antlaşmanın asıl hedefi, Fransız Devrimi ve onun getirdiği düşüncelere karşı olarak, mutlakiyetçi anlayışı güçlendirmekti. Doğru cevap E'dir.

1848 Devrimleri, liberalizmin yanında ulusçuluk ve sosyalist akımlarının da doğuşunu sağlamaktaydı. Avrupa’da ortaya çıkan devrimler ve devrim hareketleri sonucu, burjuvazi sınıfı pek çok hak ederken, toplumun çoğunluğunu oluşturan diğer sınıflar açısından pek önemli gelişmeler sağlanamamıştı.Özellikle seçme ve seçilme konusunda sınırlamalar bu çoğunluk için hala devam etmekteydi. Doğru cevap B'dir.

Goeben

Kafkas Cephesi

Versay

Ekonomik hayatı, temel üretim aracı toprak ve ona bağlı faaliyetler belirlemekteydi. 18. yüzyılın ortalarından itibaren ortaya çıkan yeni buluşlar, sanayinin bütün üretim süreçlerinde uygulandı. Buhar gücü ile çalışan makinalar sayesinde, üretilen mal ve ürünlerde, büyük üretim miktarlarına ulaşıldı. Sanayi Devrimi terimi, kol gücünün yerine buharla işleyen makineler vasıtasıyla, kısa zamanda büyük üretim kapasitelerine ulaşan, fabrikalaşmış bir ekonominin doğurduğu sanayi, ticaret ve toplum yaşamında oluşan köklü dönüşüm ve yeniden yapılanmayı ifade etmektedir.

Sömürgecilik, bir ülkenin, bir başka devleti veya toplumu siyasal bakımdan egemenliği altına alarak, doğal kaynakları ve pazarları üzerinde kendi çıkarları doğrultusunda hakimiyet kurmasıdır.

İngiltere, bir ada devleti oluşu sebebiyle, demokrasi tarihi bakımından kıta Avrupa’sından farklı bir süreç yaşamıştır. 1215 Magna Charta ile başlayan ve Kral William’ın, 1689 Haklar Bildirisi’nin kabulüne uzanan tarihsel süreç boyunca, İngiliz Parlamentosu geniş haklara kavuşmuştur. Egemenliğin kaynağının ilahi olduğu anlayışı ilk olarak İngiltere’de ortadan kaldırılmıştır. Oluşumuna bağlı olarak İngiliz Parlamentosu, İngiltere’de her zaman kapitalist gelişimi ve serbest ticaretin gelişimini desteklemiştir.

Lonca aynı meslek grubuna bağlı zanaatkarların oluşturduğu, rekabeti önleyici şekilde kaynakların, üretimin, fiyatların kendi içlerinde sıkı bir disiplinle kontrol edildiği ve piyasa üzerinde devlet kontrolünü sağlar nitelikteki mesleki birliktir.

Magna Carta Libertium, İngiltere’de 1215 yılında Kral John ve asiller arasında imzalanan, Kral’ın mutlak(sınırsız) yetkilerini sınırlandıran ve kanunun üstünlüğünü vurgulayan belgedir.

7 Haziran 1776’da Virginia, Kongre’ye bağımsızlık kararı alınmasını teklif etti. Kongre, bağımsızlık ilkesini kabul etti. Tasarının kabulü üzerine, alınan bağımsızlık kararının, nedenlerini açıklamakla görevli Thomas Jefferson başkanlığında bir heyet oluşturdu. T. Jefferson’un, Avrupalı filozofların öğretilerinden büyük oranda esinlenerek kaleme aldığı bildiri, 4 Temmuz 1776’da Kongre tarafından kabul edildi. Bağımsızlık Bildirisi, demokrasi tarihi açısından çok büyük bir öneme sahiptir. Çünkü bir siyaset belgesinde ilk kez, insanların doğuştan bazı haklara sahip oldukları vurgulanarak, özgür ve demokratik bir yönetimin temel ilkeleri ortaya konulmaktaydı.

Liberalizm, temelinde özgürlük kavramının şekillendirdiği, düşünce özgürlüğü çerçevesinde, bireylerin ifade özgürlüğünü, sınırlamalar olmaksızın özel girişimciliğin ve serbest piyasa koşullarının ekonomik alanda geçerliliğini, sağlamayı amaçlar. Bu amaçların gerçekleşmesine yönelik olarak, toplumsal yaşama devlet vb. kurumların müdahalelerini en asgari seviyede tutmayı ve hukukun üstünlüğünü esas alan, bir toplum düzenini hedefleyen öğretidir.

Fransa’da 1789-1799 yıllarını kapsayan, burjuvazinin önderliğinde feodal yapılanmaya ve mutlak monarşiye son vererek, ülkenin siyasal ve toplumsal yapısının temellerini değiştiren ve ülkenin birliğini kuran, siyasal ve toplumsal değişim sürecine Fransız Devrimi denmektedir. Fransız Devrimi, bir yandan burjuvazinin (bu sınıfın dünya görüşü) iktidara gelişine sahne olurken, bir yandan da zafer kazanan Liberalizm çerçevesinde, dünyada ulusçuluk ve ulus devlet düşüncesinin gelişmesine neden oldu. 1789 Fransız Devrimi, uygarlık ve dünya tarihi bakımından, kendisinden sonraki dönemin olaylarını öyle derinden etkilemiştir ki, onu ve evrensel etkilerini göz önüne almadan bugünün dünyasını anlamak mümkün değildir. Bu nedenledir ki, Yeni Çağ’ı kapatan ve Yakın Çağ’ı başlatan olay olarak kabul edilir.

Kant Aydınlanma döneminden yaşamış Alman düşünürdür.

Avrupa’da 1815-1830 yılları arasında görülen sosyal, ekonomik, siyasi, düşünsel, sınıfsal değişme ve gelişmeler, 1830 Devrimleri ile yeni bir güç ve ivme kazanırken, bütün Avrupa’yı temelden etkileyecek yeni bir devrim dalgasının da ortaya çıkışını sağladı. Bu yeni devrimler ve devrim hareketleri süreci, 1848 Devrimleri adıyla tanımlanmıştır. 1848 Devrimleri, liberalizmin yanında ulusçuluk ve sosyalist akımlarının da doğuşunu sağlamaktaydı.