GENEL UYGARLIK TARİHİ - Deneme Sınavı - 19

Girit’te Minos Uygarlığı’nın en önemli mimari ögeleri saraylardır. Knossos, Phaistos, Mallia, Kato, Zakro ve Hagia Triada en önemli saraylardır. Ancak Girit arkeolojisinin en önemli yapısı Knossos Sarayı’dır. Doğru cevap E'dir.

Miken şehirleri tepe yerleşmeleri (akropolis) olup, Girit adasındaki Minos mimarisinin tersine büyük ölçekli surlar ile korunmaktaydı. Tahkimli akropolisin merkezini saray yapısı oluştururdu. Mikenai ve Tyrins bunların arasında en öne çıkanlardır. Doğru cevap B'dir.

Dor istilası ile sona eren Miken Uygarlığı’ndan sonra da Ege’nin iki yakası arasındaki ilişkiler devam etmiştir. Özellikle Anadolu’daki çanak çömlek buluntular bu durumu doğrular. Geometrik Dönem’ den korunagelen en temel unsur pişmiş toprak çanak çömleklerdir. Vazolar üzerindeki geometrik motifler çağa adını verecek kadar dönemin karakteristik özelliğidir. Doğru cevap A'dır.

Tapınaklar inşa edildikleri düzenlere, sahip oldukları planlara, cephelerindeki sütun sayılarına ve sütun eksenlerine göre farklı isimler alırlar. Yunan tapınakları üç farklı düzende inşa edilmişlerdir. Bu düzenler Dor, İyon ve Korinth düzenleridir. Doğru cevap E'dir.

MS. 5. yüzyılda Roma İmparatorluğu, batı yarısı kavimler göçü baskısı ile yıkılmış, doğusunda ise halk ve devlet yönetimi hristiyanlaşıp Bizans İmparatorluğu’na dönüşerek varlığını sürdürmüştür. doğru cevap C'dir.

İmparatorlar için inşa edilen Arcus Triumphalisler (Zafer Takları) Roma mimarisinin bir diğer anıtsal öğesidir. Senato kararı ile yapılan taklar kazanılan büyük bir zafer veya büyük bayındırlık faaliyetleri için inşa edilirdi. Doğru cevap B'dir.

Eski Yunan mimarisinin en önemli mekanı dinsel yapılar iken, Roma mimarisinde opera publicum (kamusal yapılar) daha önceliklidir. Kamusal yapılarda görkem  ve propaganda isteği baskındır. Doğru cevap C'dir.

Roma heykel sanatını tanımlarken bazı temel unsurlar üzerinde mutlaka durulmalıdır. Bu temel unsurlardan önemli bir tanesi kopyacılıktır. Romalı heykeltraşlar Yunan heykeltraşlarının yaptıkları heykelleri kopyalamışlardır. Doğru cevap D'dir.

Ege arkeolojisinde genel olarak MÖ. 3000-1100 arasına tarihlendirilen Tunç (Bronz) Çağı, Ege’de birbirleriyle yoğun ilişkilere sahip dört ana bölgede incelenir.

Pantheon: Bir mitoloji ya da dine özgü tüm tanrıların birliği.

Girit’te Minos Uygarlığı’nın en önemli mimari ögeleri saraylardır. Knossos, Phaistos, Mallia, Kato, Zakro ve Hagia Triada en önemli saraylardır. Ancak Girit arkeolojisinin en önemli yapısı Knossos Sarayı’dır.

Eski Yunan Uygarlığı’nın kültür kronolojisi ana hatlarıyla dört ayrı dönemde incelenir: Geometrik Çağ (MÖ. 1100-700); Arkaik Çağ (MÖ. 700-480); Klasik Çağ (MÖ. 480-330); Hellenistik Çağ (MÖ. 330-30)

Yunan mitolojisinde ölümsüz tanrılar, ikincil tanrısal veya mitolojik figürler vardır. Temelde 12 tanrı ve tanrıça (Zeus: Tüm tanrıların başı ve Gök tanrısı; Hera: Evlilik ve doğum tanrıçası; Athena: Akıl, bilgelik ve savaş tanrıçası; Apollon: Müzik, şiir ve ışık tanrısı; Artemis: Avcılık, namus ve ay tanrıçası; Ares: Savaş tanrısı; Poseidon: Deniz tanrısı; Hephaistos: Ateş ve zanaatkarların tanrısı; Aphrodite: Aşk ve güzellik tanrıçası; Hestia: Aile ocağının koruyucu tanrısı; Hermes: Haber tanrısı; Demeter: Bereket tanrıçası)

Yunan tapınakları üç farklı düzende inşa edilmişlerdir. Bu düzenler Dor, İyon ve Korinth düzenleridir.

Yunan tapınakları sahip oldukları plan tipine göre Templum in Antis, Amphidistylos in Antis, Prostylos, Amphiprostylos, Peripteros,
Dipteros ve Pseudo-dipteros isimlerini alırlar.

MÖ. 5. yüzyılda, Perikles döneminde Akropolis artık siyasi önemini yitireli çok zaman olmuştur. Ancak dini ve kültürel özelliklerini arttırarak sürdürmüştür. Tamamen mermerden yapılmış Parthenon bu simgenin başıdır. Akropolis’in diğer önemli yapıları Propylaion, Athena Nike tapınağı ve Erekhtheion’dur.

Arkaik Çağ’da Yunan sanatında ilk kez doğal ölçülerde heykeller yapılmaya başlamıştır.

Pheidias, Yunan sanatında Klasik Dönem’in en büyük ustası kabul edilir. MÖ. 5. yüzyılın ikinci yarısına damgasını vurmuştur. Atinalı sanatçının idealist bir üslubu vardır. MÖ. 460-430 arası genel etkinlik dönemi olarak kabul edilir. Heykellerinde mermer, bronz ve altın-fildişi malzemeleri ustalıkla kullanmıştır. Zeus Olympos ve Athena Parthenos kült heykellerini yapması ona Agalmatopoios (Tanrı heykelleri yapan) ünvanını kazandırmıştır.

Ege arkeolojisinde genel olarak MÖ. 3000-1100 arasına tarihlendirilen Tunç (Bronz) Çağı, Ege’de birbirleriyle yoğun ilişkilere sahip dört ana bölgede incelenir: Girit Adasında Minos, Ege adalarında Kiklad (Kyklad), Kıta Yunanistan’da Miken/ Hellas adını alan uygarlıklar ile Batı Anadolu’da Çanakkale bölgesi ve etkileşim alanı içindeki Troya (Troia) kültürü, Tunç Çağı’nda Ege kültürlerini oluşturur.

Girit’te Minos Uygarlığı’nın en önemli mimari ögeleri saraylardır. Knossos, Phaistos, Mallia, Kato, Zakro ve Hagia Triada en önemli saraylardır. Ancak Girit arkeolojisinin en önemli yapısı Knossos Sarayı’dır. Kephala tepesinin düzleştirilmiş zirvesi üzerinde konumlandırılmış olan anıtsal saray, her dönemde merkezi avlu ve etrafına mekanlar eklenmesiyle planını sürdürmüştür. Sarayda 1500’ün üzerinde oda vardır. Merkez avlu doğu ve batı olmak üzere ikiye bölünmüştür. Batı kanadına dinî ve resmî devlet odaları yapılmıştır. Doğu kanadına özel odalar ve atölyeler inşa edilmiştir. Knossos Sarayı 22.000 metrekarelik bir alanı kaplamıştır.