GENEL TURİZM BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 5

Planlı dönem öncesinde, 1923 yılında Türk Seyyahin Cemiyeti kuruldu. Bu cemiyetin amaçları doğrultusunda yurt dışından Türkiye’ye gelen yabancı turistlere Türkiye’yi ve Türkleri doğru tanıtmak hedeflendi.

Planlı dönem öncesinde atılan en önemli adımlardan biri de Türk Tayyare Cemiyetinin kurulmasıdır. Atatürk’ün emri ile 16 Şubat 1925 tarihinde kurulan bu cemiyet günümüzde Türk Hava Yollarının temeli olup askerî, sivil, sportif ve turizm amaçlı havacılığın gelişmesinde öncü rol oynamaktadır.

1953 yılında Turizm Endüstrisi Teşvik Kanunu çıkarıldı ve yine aynı yıllarda Turizm Kredisi Fonu oluşturuldu.

Ayrıca, turizm sektörüne yönelik kayda değer girişimlerden birisi de başta Ziraat Bankası olmak üzere diğer bankaların da desteğiyle 1955 yılında Turizm Bankasının kurulmasıdır.

1972 yılında Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) kuruldu.

Sürdürülebilir turizm kavramı, 1980’li yıllardan itibaren önem kazanmaya başladı. Sürdürülebilir turizm, turizm bölgelerindeki doğal kaynakların, tarihî eserlerin, çevresel yapının, kültürel kaynakların ve yerel değerlerin korunarak gelecek nesillere aktarılması anlamına gelmektedir.

Türkiye’de turizmde planlama ve sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi amacıyla Devlet Planlama Teşkilatı tarafından 1963 yılından itibaren düzenli olarak kalkınma planları hazırlanmaktadır.

Turizm faaliyetlerinin aşırı derecede geliştiği turizm bölgelerinde bu durum baştan olumlu bir şey gibi görülse de gün geçtikçe bu plansız gelişim telafi edilemeyecek olumsuz etkiler yaratmaktadır. Plansız gelişen turizm destinasyonlarında aşırı yoğunluk sebebiyle bölgenin taşıma kapasitesinin
aşılması sosyal ve çevresel problemlerin yaşanmasına yol açmaktadır. Bu problemler, çevreye zarar, çarpık yapılaşma, kaynak israfı, kültürel yozlaşma şeklinde olmaktadır (Özdemir ve Kervankıran, 2011).

Cevap A

Bu şık plansız gelişen turizm destinasyonlarında aşırı yoğunluk sebebiyle bölgenin taşıma kapasitesinin aşılması sosyal ve çevresel problemlerin yol açtığı sorunlardan biridir.

Durum analizi: Stratejik turizm planlamasının ilk adımı olarak görülmektedir. “Durum ne?” sorusuna yanıt aranmaktadır (Acar, 2007). Durum (SWOT) analizi, temelde içsel olarak güçlü ve zayıf yönlerin belirlenerek dışsal olarak fırsatların
ve tehditlerin ortaya çıkarılması analizidir. Planlama sürecinde nerede olunduğunun bilinmesini sağladığı için etkin bir planlama yapılarak başarılı olma olasılığını yükselten önemli bir adımdır.

Cevap B

Turizm Planlaması Süreç ve Yöntemleri

Plan hazırlığı, kısa, orta ve uzun vadeli olabilmektedir. Turizm ile ilgili olanlar, genellikle uzun vadeli ele alın için stratejik planlar olarak değerlendirilebilir. Stratejik planlar, belli bir süreç dâhilinde yapılmakta ve yürütülmektedir. Bu süreç, Şekil 7.4 üzerinde gösterildiği üzere, genellikle şu aşamalardan oluşmaktadır (Demir ve Yılmaz, 2010, s.74):
• Durum analizi (SWOT analizi)
• Misyon ve ilkelerin belirlenmesi
• Vizyon ve hedeflerin saptanması
• Faaliyete geçilmesi
• İzleme ve değerlendirme

Cevap C

Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963- 1967): Bu ilk planda turizm ile ilgilenecek
bir teşkilatın kurulması, iç turizmin teşvik edilmesi, dış tanıtıma dönük danışma bürolarının açılması, turizm gelirinin giderinden daha yüksek olmasının sağlanması, turizmi geliştirecek otel, tatil köyü ve kamp gibi tesislerin kurulması, doğal ve tarihî kaynaklara önem verilmesi, turizme uygun millî parkların oluşturulması, turizm sektöründe çalışacak personelin eğitimine önem verilmesi yer almaktadır.

Cevap D

D şıkkı Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1963- 1967) maddelerindendir.

Turizm planlamasını kısaca; turizmin gelişmesi ve sektörden en yüksek gelirin elde edilmesi için neler yapılması gerektiğinin belirlenmesi süreci şeklinde daha önce tanımlanmıştı. Bu tanımdan yola çıkarak turizm planlamasının hedefleri şu şekilde sıralanabilir (Gunn, 2002, s.1):
• Doğal, tarihî, kültürel varlıkların korunması
ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması,
• Ekonomik gelişimde turizmin rolünün arttırılması ve toplumsal refahın sağlanması,
• Ziyaretçi/turist ve yerel halk memnuniyetinin sağlanmasıdır.

Cevap E

Mısır

Turizm sektörü diğer sektörlerden farklı bir takım girdiler almaktadır. Örneğin gelen yerli ve yabancı turistlerin barınma gereksiniminden dolayı inşaat, yeme ve içme gereksinimlerinden dolayı tarım, bu yiyeceklerin depolanması ve hazırlanmasıyla ilgili cihaz ve ekipmanlardan dolayı sanayi ve döviz akışlarının bankalar tarafından sağlanmasından dolayı hizmetler sektöründen (ve ilişkili diğer sektörlerden) doğrudan ve dolaylı olarak girdi sağlamaktadır.

Bu faaliyetler ilgili sektörlerin iş hacmini artırarak ekonomide çarpan (çoğaltan) etkisiyle büyümeye neden olmaktadır.

Başka bir tanım ile;

Çarpan (çoğaltan) etkisi; Yatırım harcamalarındaki meydana gelecek bir değişimin, millî gelirde yaratacağı katkı veya etki olarak ifade edilebilir.

Turizmin olumsuz etkileri şu şekilde sıralanabilir:
• Kaçak ve sızıntılar
• Mevsimsellik sorunları
• İstihdam sorunları
• Fırsat maliyeti
• Enflasyon baskısı
• Aşırı bağımlılık ve talep dalgalanması

Turizmin başlıca olumlu ekonomik etkileri şu şekilde sıralanabilir:
• Ödemeler dengesine katkı
• Gelirleri artırma
• İstihdama katkı
• Bölgesel kalkınma
• Altyapıyı ve üstyapıyı geliştirme

Turizm dağıtım kanalları pazarlama karması elemanlarından biridir ve ürün veya hizmetin üreticiden tüketiciye  ulaştırılmasında aracılık sağlayan işletme ve organizasyonlardır. Dolayısıyla doğru cevap C şıkkıdır.

İmaj, konum, marka, fayda, fiyat, tutum gibi bir turizm bölgesinin zaman içinde sahip olduğu imaj ve bundan kaynaklı olarak tüketiciler tarafından tercih edilmesini ifade eder. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Soyut unsurlar, somut olan turizm endüstrisinin veya diğer iletişim kanallarının sunduğu turizm ürünlerinin gerçek özelliklerinin yanı sıra turistlerin bu ürünler ile ilişkilendirdiği kültürel ve sembolik anlamları içermektedir. Dolayısıyla doru cevap B şıkkıdır.

Kaçak ve Sızıntılar
Özellikle az gelişmiş ülkelerde (bazı durumlarda gelişmekte olan ülkeler için de geçerlidir), yeterli sermayenin veya alan ile ilgili tecrübenin olmamasından dolayı, yabancı sermaye yatırım yapmak amacıyla teşvik edilmektedir. Bu, turizm endüstrisinde yaygın görülen uygulamalardan biridir.
Çok uluslu şirketler önemli ayrıcalıklar alarak turizm piyasasında önemli bir hâkimiyet kurabilmektedir. Bu şirketler elde ettikleri gelirleri yurt içinde değerlendirmeyerek kazançlarını yurt dışına transfer etmektedir. Bu durum, turizm gelirinde kaçak ve sızıntı olarak isimlendirilmektedir.

Uzaklık algısı tamamen psikolojik bir durum olup kişiden kişiye değişebilmektedir. Nitekim yakın mesafede olmakla birlikte, kolay ulaşılabilir olmayan ürünleri görmek de mümkündür. Dolayısıyla doğru cevap C şıkkıdır.