GENEL MUHASEBE II

Bazı maddi olmayan duran varlıklar; fiziksel cisimlerin içinde ya da üzerinde yer alabilir. Maddi olan ve olmayan unsurlar içeren bir varlığın, maddi ya
da maddi olmayan duran varlık olarak tanımlanmasında, hangi unsurun daha
önemli olduğuna göre karar verilir. Örneğin, özel bir bilgisayar yazılımı olmadan çalışmayan bilgisayar için gerekli olan yazılım, söz konusu donanımın önemli bir parçasıdır ve maddi duran varlık olarak değerlendirilir. Eğer yazılım, ilgili donanımın ayrılmaz bir parçası değilse, o zaman bilgisayar yazılımı maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilir.

Belirli bir maddi varlıkla çok yakından ilgili bulunan veya tamamen tüketime tabi varlıklar için yapılan, üretim çalışmalarının zamanı ve yoğunluğu ile sınırlı bir ömre sahip olan harcamaları içerir. Bunlar “271. Arama Giderleri Hesabı”, “272. Hazırlık ve Geliştirme Giderleri Hesabı” ve “277. Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar Hesabı’nda izlenebilir.

Tekdüzen Hesap Planında 26. grup maddi olmayan duran varlıklara ayrılmıştır.

Duran varlıklarda amortisman; varlığın kullanımından, belli bir sürenin geçmesi ve teknolojik gelişmeler nedeniyle varlığın demode olmasından dolayı ortaya çıkabilecek eskime, yıpranma ve tükenme şeklindeki değer kayıplarını dikkate alarak, duran varlıkların yararlı ömürlerini tahmin etmek ve bu süre içerisinde söz konusu varlıkların elde etme maliyetlerini gider olarak muhasebeleştirmektir.

Vergi Usul Kanunu’ndaki düzenlemelere göre, kiracı tarafından kiralanarak kullanılan duran varlıklar için yapılan ve varlığın değerini, ömrünü ve verimini artıran harcamalar özel maliyet bedeli olarak ayrıca değerlenir.

BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR HESABI: Maddi olmayan duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içinde yok edilmesini sağlamak amacıyla kullanılan hesaptır. Hesaplanan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir.

Türkiye Muhasebe Standartları, vergi mevzuatımızdan ve mevcut uygulamalarımızdan farklı olarak maddi ve maddi olmayan duran varlık alımı ile ilgili borçlanma maliyetlerinin elde etme maliyeti içinde yer almasına izin vermez.

Faaliyetlerde kullanılan boş arazi ve arsalarda aşınma ve yıpranma söz konusu olmayacağından, boş arsa ve arazi için amortisman hesaplanmaz.

Maddi duran varlıklar işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlık kalemleridir. Kullanım süreleri (ekonomik ömrü) içerisinde her sene maliyet bedelinin belli bir kısmının, dönem giderlerine yazılması suretiyle amortismana tabi tutulurlar

Maddi duran varlıklar işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlık kalemleridir. Kullanım süreleri (ekonomik ömrü) içerisinde her sene maliyet bedelinin belli bir kısmının, dönem giderlerine yazılması suretiyle amortismana tabi tutulurlar.

Birikmiş Amortismanlar Hesabı: Maddi duran varlık bedellerinin ekonomik ömrü içinde yok edilmesini sağlamak amacıyla kullanılan hesaptır. Ayrılan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir.

HAKLAR HESABI: İmtiyaz, patent, lisans, ticari marka ve unvan gibi bir bedel ödenerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin işletmeye belli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamaları kapsar. Edinilen haklar, maliyet bedelleri ile bu hesaba borç kaydedilir.

Amortisman varlığın maliyetinin gidere dönüşen kısmıdır ve varlığın değerindeki azalmayı ifade eder. Söz konusu değer azalışı varlığın kayıtlı değerinden doğrudan düşülmeyerek “Birikmiş Amortismanlar” hesabında izlenir. Bilanço gösteriminde ilgili varlık grubu altında eksi olarak gösterilerek varlıkların net değeri ile raporlanması sağlanır.

Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar, mali duran varlıklardan farklı olarak amortismana tabi varlıklardır.

Maddi duran varlıklar işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlık kalemleridir.

Duran varlıklarda amortisman; varlığın kullanımından, belli bir sürenin geçmesi ve teknolojik gelişmeler nedeniyle varlığın demode olmasından dolayı ortaya çıkabilecek eskime, yıpranma ve tükenme şeklindeki değer kayıplarını dikkate alarak, duran varlıkların yararlı ömürlerini tahmin etmek ve bu süre içerisinde söz konusu varlıkların elde etme maliyetlerini gider olarak muhasebeleştirmektir.

Maddi duran varlıklar işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan fiziki varlık kalemleridir.