GENEL MUHASEBE I

İşletme, nakit akış tablosu hariç, tüm finansal tablolarını muhasebenin tahakkuk esasına göre düzenler. Tahakkuk esasına göre cari döneme ait olan her türlü gelir ve gider, tahakkuk ettirilerek finansal tablo unsuru olarak sunulur. Gelir, tahsilat edildiği zaman ve gider de ödendiği zaman değil ortaya çıktığı zaman tanımlanır ve kaydedilir.

Finansal bilgi kullanıcıları; işletme hakkında işletmeye ortak olma, işletmeye yeni yatırımlar yapma, işletmeye borç verme, işletme ile iş ilişkisi kurma vb. stratejik kararlarını verebilmeleri için bilgi talep edeceklerdir. Kullanıcı tarafından verilen kararları etkileme gücüne sahip olan bilgi, ihtiyaca uygun bilgidir. Finansal tablolarda sunulan bilgiler; bilgi kullanıcıların işletme hakkında tahminlerinde kullanılabiliyorsa, kararlarını etkileyebiliyorsa ihtiyaca uygun bir bilgi olarak nitelendirilir.

Gelir tablosu, işletmenin sonsuz olan ömründe her yılın (1 Ocak-31 Aralık) finansal performansını özetleyen bir tablodur ve bu nedenle gelir tablosuna “Finansal Performans Tablosu” adı da verilir.

Gelir tablosu, işletmenin sonsuz olan ömründe her yılın (1 Ocak-31 Aralık) finansal performansını özetleyen bir tablodur ve bu nedenle gelir tablosuna “Finansal Performans Tablosu” adı da verilir.

Nakit girişleri ve nakit çıkışlarının işletme faaliyetleri, yatırım faaliyetleri ve finansman faaliyetleri olarak üç farklı grupta sınıflandırıldığı görülmektedir.

Öz kaynaklar değişim tablosu, ilgili dönemde öz kaynak kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları bir bütün olarak gösteren tablodur.

Finansal tablolarda sunulan bilgilerin gerçeğe uygun şekilde sunulabilmesi için sunulan bilgiler; tam, tarafsız ve hatasız olmalıdır. Düzenlenen finansal tabloların bilgi kullanıcıları için faydalı olabilmesi için bu bilgilerin bu üç özelliği (tam, tarafsız ve hatasız) sağlaması gereklidir.

İşletmeler tarafından bilgi kullanıcıları için sunulan bilgilerin, işletme dışı taraflarca denetimden geçmiş ve doğrulanmış bir düzeyde olması gerekir. Doğrulanabilirlik, farklı bilgi düzeyindeki ve bağımsız gözlemcilerin belirli bir açıklamanın gerçeğe uygun sunulduğu hususunda görüş birliğine varabilmeleri anlamına gelir. Doğrulama, doğrudan ya da dolaylı olabilir.

Dönen varlıklar, basit bir şekilde nakit (kasa ve banka), bir yıl içinde paraya dönecek varlıklar (alacaklar) ve satılmak üzere alınan varlıklardan (stoklar) oluşmaktadır. Buna göre ticari amaçla elde tutulan, normal faaliyet döngüsü olan, on iki ay içinde paraya çevrilen, satılan ve tükenen, elde tutulan nakit ve nakit benzerleri; dönen varlıkları oluşturmaktadır.

Öz kaynaklar değişim tablosu; cari dönem ve önceki dönem verilerini içerecek biçimde sunulur. Tablo; ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kâr yedekleri ve geçmiş dönemler kârı (zararı) ve dönem net kârı (zarar) kalemlerinin her birinin dönem başı tutarını, dönem içinde kalemlerde meydana gelen azalışları, artışları ve dönem sonu kalanını ayrı ayrı gösterecek biçimde düzenlenir.

Finansal tablolar seti işletmenin varlık ve kaynak yapısını, satışlarını, satışların maliyetlerini, kârı veya zararı, öz kaynaklardaki değişimi ve nakit hareketleri ile ilgili bilgileri içerisinde barındıran finansal tablolardan oluşmaktadır. Bu sette, aşağıdaki finansal tablolar yer almaktadır: Finansal Tablolar:

• Dönem sonu finansal durum tablosu (bilanço),
• Döneme ait kapsamlı (gelir tablosu),
• Döneme ait öz kaynak değişim tablosu,
• Döneme ait nakit akış tablosu,
• Önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlar,
• Bir işletmenin bir muhasebe politikasını geriye dönük olarak uygulaması
durumunda ya da bir işletmenin finansal tablolarındaki kalemleri geriye
dönük olarak yeniden ifade etmesi söz konusu olduğunda ya da işletmenin
finansal tablo kalemlerini yeniden sınıflandırdığında karşılaştırılabilir en
erken dönemin başına ait finansal durum tablosu.

netleştirme varsayımı gereği İşletmelerde, varlıklar ve borçlar ya da gelirler ve giderler netleştirerek sunulmamalıdır. İşletme, varlıkları ile borçları ve gelirler ile giderleri finansal tablolarda ayrı ayrı göstermelidir.

Sunuluşun Tutarlılığı varsayımına göre unsurların finansal tablolarda sunuluşu ve sınıflandırılması, bir dönemden diğer
döneme aynı biçimde sürdürülmelidir. Bu varsayıma göre finansal tablolarının
sınıflandırılmasında dönemler arasında farklılaştırma olmaması gerekmektedir.
Farklı dönemler arasında sınıflandırmanın değiştirilmesi, dönemler arasında karşılaştırma ve analiz yapılmasını zorlaştıracaktır.

Kullanıcı tarafından verilen kararları etkileme gücüne sahip olan bilgi, ihtiyaca uygun bilgidir. Finansal tablolarda sunulan bilgiler; bilgi kullanıcıların işletme hakkında tahminlerinde kullanılabiliyorsa, kararlarını etkileyebiliyorsa ihtiyaca uygun bir bilgi olarak nitelendirilir

İhtiyaca Uygun Bilgi:
• Finansal tablolar, işletme
hakkındatahmineolanak
sağlar.
• Finansal tablolar,bilgi
kullanıcılarının kararlarını
etkiler.

Bilançoda, vade esasına göre sınıflandırma yapıldığı zaman karşımıza kısa ve uzun vade ayrımı çıkmaktadır. Vade ile genelde normal bir faaliyet döngüsü
ifade edilmektedir. Faaliyet döngüsü; işletmenin ana faaliyetine lişkin olarak nakdin mala, malın alacağı ve alacağın tekrar nakde dönüşme
sürecinin mali yılda en azbir kez tekrarlanma sürecidir.

Herhangi bir varlığın dönen varlık olarak sınıflandırılabilmesi için aşağıdaki özelliklere sahip olması gerekir:
• İşletmenin normal faaliyet döngüsü içinde paraya çevrilmesinin, satılmasının veya tüketilmesinin beklenmesi,
• Öncelikle ticari amaçla elde bulundurulması,
• Raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonra on iki ay içinde paraya
çevrilmesi veya
• Raporlama döneminden (bilanço tarihinden) sonra en az on iki ay içinde bir borcun ödenmesi için kullanılmak üzere veya başka bir nedenle sınırlandırılmamış olmak koşuluyla söz konusu varlıkların nakit veya nakit benzeri olması.

Yukarıda sayılan kriterler göz önünde bulundurulduğunda dönen varlık unsurlarının  işletme faaliyetlerinde kullanılması söz konusu değildir.

Yatırım faaliyetleriyle ilgili nakit akışları, gelir ve nakit akışı sağlama amacına yönelik olarak ayrılan kaynakların gösterimini sağlamak amacıyla ayrı olarak gösterilir. Yatırım faaliyetlerine ilişkin örneklere aşağıda yer verilmiştir.

a) Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ve diğer uzun vadeli varlıkların alımı ile ilgili nakit çıkışları. Bu ödemeler, aktifleştirilen geliştirme harcamalarını ve işletmenin inşa veya imal ettiği maddi duran varlıklara ilişkin giderlerle ilgili nakit çıkışlarını da içerir.
b) Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ve diğer uzun vadeli varlıkların satışı ile ilgili nakit girişleri;
c) Nakit benzeri veya alım satım amacıyla elde tutulan araçlarla ilgili olmadığı sürece, başka bir işletmeye iştirak etmek veya o işletmenin borçlanma aracını satın almak için ve müşterek yönetime tabi teşebbüse(İş ortaklığına) katılmak için yapılan nakit çıkışları;
d) Nakit benzeri veya alım satım amacıyla elde tutulan araçlarla ilgili olmadığı sürece, başka bir işletmenin hisse senedinin veya borçlanma aracının veya işletmenin bir müşterek yönetime tabi teşebbüsteki(İş ortaklıklarındaki) payının satılması sonucu elde edilen nakit girişleri;
e) Finansal kurumların yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, işletmeler tarafından üçüncü kişilere verilen avans ve borçlara ilişkin nakit çıkışları;
f) Finansal kurumların yaptıkları işlemler hariç olmak üzere, işletmelerin üçüncü kişilere verdikleri avans,kredilerden yapılan tahsilatlar,
g) Alım satım amacıyla yapılanlar ve finansman faaliyetleriyle ilgili olanlar hariç, vadeli işlem veya forward sözleşmesi, opsiyon sözleşmeleri ve swap sözleşmelerine ilişkin nakit giriş ve çıkışları.

Öz kaynaklar; ortakların koymuş oldukları sermaye, sermaye ve kâr yedekleri,
geçmiş yıllar kârı veya zararı ve dönem net kârı veya zararından oluşmaktadır.
İşletme sahip veya ortaklarının sahip veya ortak sıfatıyla işletme varlıkları üzerindeki hakları öz kaynaklar grubunu oluşturur.
Öz kaynaklar değişim tablosu, ilgili dönemde öz kaynak kalemlerinde meydana gelen artış veya azalışları bir bütün olarak gösteren tablodur

Kapsamlı gelir tablosunda söz konusu dönemle ilgili aşağıdaki tutarları gösteren kalemler yer almaktadır:
• Hasılat ve hasılatın maliyeti,
• Finansman maliyetleri,
• Öz kaynak yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilen iştirakler ve iş ortaklıklarının kâr veya zarar payları,
• Vergi gideri,
• Durdurulan faaliyetlere ilişkin vergi sonrası kâr ya da zarar ile satış maliyeti
düşülmüş gerçeğe uygun değerin ölçülmesinde veya durdurulan faaliyetleri
oluşturan elden çıkarılacak grup ya da grupların veya varlıkların elden çıkarılmasında muhasebeleştirilen vergi sonrası kazanç ya da zarar toplamını
içeren tek bir tutar,
• Kâr veya zarar maddesinde belirtilen tutarlar hariç olmak üzere niteliğine
göre sınıflandırılan gerçekleşmemiş kâr ya da zarar bileşenlerinin her biri,
• Öz kaynak yöntemi kullanılarak muhasebeleştirilen iştirakler ve iş ortaklıklarının gerçekleşmemiş kâr veya zarar payları,
• Toplam kapsamlı gelir.