GENEL MUHASEBE I - Deneme Sınavı - 3

Muhasebe süreci, yeni kurulan işletmelerde kuruluş işlemleri tamamlandıktan
sonraki açılış kaydı ve kuruluş bilançosu ile faaliyetine devam eden işletmelerin dönem başı yevmiye kayıtları ile başlar. Süreç; dönem içi mali olaylara ait belgelerin toplanması, kaydedilmesi, sınıf­landırılması ve mali tabloların düzenlenmesine kadar devam eder.

Muhasebe dönemi 1 Ocak’ta başlar ve 31 Aralık’ta sona erer

Kesin mizan: Her dönem sonunda çıkarılan son mizandır. Bu mizanda kalanlar, işletmenin fiili durumunu gösteren tutarlarıdır. Bu mizandan hareketle işletmenin finansal tabloları düzenlenir.

İşletmelerin kendi ihtiyaçlarından doğan belgelere ise tahsilat ve tediye makbuzları, çek alındı verildi makbuzları, işletme içi sevkiyat belgeleri, mutabakatlaşma mektupları, cari hesap ve stok kartları örnek olarak verilebilir.

Yasal düzenlemelere tabi belgelere; fatura, sevk irsaliyesi, irsaliyeli fatura, yazar
kasa fişi, perakende satış fişi, çek, gider pusulası, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, taşıma belgeleri, adisyonlar, senetler ve çekler örnek verilebilir.

Vergi Usul Kanunu’na göre işletmeler, def­ter tutma bakımından yasada belirlenen ölçüler çerçevesinde; birinci sınıf işletmeler ve ikinci sınıf işletmeler olarak iki gruba ayrılmaktadır. Birinci sınıf işletmeler, bilanço esasına göre def­ter tutarlar; ikinci sınıf işletmeler ise işletme hesabı esasına göre def­ter tutarlar.

Birinci sınıf işletmeler, bilanço esasına göre aşağıdaki def­terleri tutmak zorundadırlar:
1. Yevmiye Def­teri,
2. Def­teri Kebir,
3. Envanter Def­teri olup bunlardan yevmiye ve envanter def­teri tasdike tabidir.

Malın sevki sırasında sevk irsaliyesi düzenlenmesi zorunlu iken, irsaliyeli fatura kullanılmıyorsa, fatura düzenlenmesi süresi Vergi Usul Kanunu’na göre 7 gündür ve muhasebe kayıtlarına kaynak olarak faturanın elde edilmiş olması gereklidir.

Muhasebede tutulan fişler üçe ayrılır: Para tahsilatlarına ait belgelerin toplandığı fişe tahsil fişi, çeşitli nedenlerle yapılan ödemelere ait belgelerin toplandığı fişe tediye fişi  ve mali olay gerçekleştiği anda işletme kasası ile ilgisi yoksa bu tip mali olaylara ait belgelerin toplandığı fişe ise mahsup fişi
denir.

Bütün işletmeler, 31 Aralık’ta mutlaka bir mizan düzenler. Bu mizana, genel geçici mizan denir.

Dönem sonu envanter ve düzeltici kayıtlardan sonra düzenlenecek mizana ise, kesin mizan denir. İşletmenin dönem sonu bilançosu kesin mizandan çıkarılır.

İşletmelerin varlıklarında meydana gelen artış veya azalışların izlendiği hesaplara varlık hesapları (Aktif hesaplar), borçlarında veya öz kaynaklarında meydana gelen artış veya azalışlarının kayıtlandığı hesaplara ise kaynak hesapları (Pasif hesaplar) denir.

İşletmelerin varlıklarında meydana gelen artış veya azalışların izlendiği hesaplara varlık hesapları (Aktif hesaplar), borçlarında veya öz kaynaklarında meydana gelen artış veya azalışlarının kayıtlandığı hesaplara ise kaynak hesapları (Pasif hesaplar) denir.

Varlık hesapları, borçlu çalışan hesaplardır. Artışlar, hesabın borcunda; azalışlar ise hesabın alacağında izlenir ve dönem sonlarında borç kalanı verir ya da kalan vermez.

Kaynak hesapları, alacaklı çalışan hesaplardır. Artışlar, hesabın alacağında; azalışlar ise hesabın borcunda izlenir ve dönem sonlarında alacak kalanı verir.

Maliyet, gider ve zarar hesaplarında dönem içi ilk hareket her zaman alacak tarafına değil borç tarafına kaydedilir.

Bedelsiz Sermaye, bir şirketin geçmiş yıllara ilişkin kârlarını sermayesine ilave etmesidir.

9 maddeden oluşur.

1. Dönen Varlıklar
2. Duran Varlıklar
3. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar

4. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar

5. Öz Kaynaklar
6. Gelir Tablosu Hesapları
7. Maliyet Hesapları
8. Serbest
9. Nazım Hesaplar

Türkiye’deki işletmeler; 01 Ocak 1994 yılından itibaren düzenlenen Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği ile getirilen hesap çerçevesi, hesap planı ve diğer ilkeler doğrultusunda muhasebe sistemlerini kurmak ve bu yasal düzenlemeye uymak zorundadır

Tek düzen Muhasebe Sistemi’nde oluşturulan hesap kodları ile hesapların tanımını ve hangi gruba (varlık, kaynak, gelir veya gider) ait olduğunu tanımlayabiliriz. Buna göre varlık hesapları 1 ve 2 kaynak hesapları 3, 4 ve 5; sonuç hesapları 6 ve maliyet hesapları ise 7 ile başlamaktadır.

Hesap planı  temel muhasebe kavramları ve genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri çerçevesinde kullanılacak hesapların yer aldığı listedir.