Çözeltilerin Fiziksel Özellikleri

Homojen karışımlar çözelti olarak da isimlendirilirler. Çözeltiyi oluşturan maddelerin her birine çözeltinin bileşeni, miktarca fazla olan bileşene çözücü, az olana ise çözünen denir.

Çözelti oluşum sürecine yani bir maddenin diğer madde içinde homojen dağılma sürecine çözünme denir.

Kristalden çözünme süreci ile çözeltiye gelen bir iyonun, elektrostatik etkileşimle birkaç çözücü molekülü ile sarılmasına solvasyon (solvatize olma) denir.

Çözünme süreci ekzotermik veya endotermik olabilir. Bir maddenin bir molünün çok seyreltik bir çözelti oluşturmak üzere çözünmesi sırasında alınan (absorplanan) veya salınan (açığa çıkan) ısıya çözelti entalpisi denir.

Doymuş çözelti belirli bir sıcaklıkta, belli miktardaki çözücüde maksimum miktarda çözünen içeren çözeltidir. 

Gazların çözünürlüğüne sıcaklığın etkisi; katıların genel davranışlarının aksine gazların çözünürlüğü genel olarak suda artan sıcaklıkla azalır. Musluktan doldurulmuş bir bardak soğuk suyun sıcaklığı oda sıcaklığına geldiğinde oluşan hava kabarcıkları havanın ana bileşenleri olan oksijen ve azotun sudaki çözünürlüklerinin sıcaklıkla azalması sonucudur.

Çok seyreltik çözeltilerin derişimini ise ppm (milyonda kısım) birimi ile ifade etmek daha uygun olabilir. 1 ppm lik bir çözelti, 1 kg çözeltide 1 mg çözünen madde içerir. 

1 ppb lik bir sulu çözelti, litresinde (veya kilogramında) 1 mikrogram (µg) çözünen madde içeren çözeltidir.

Mol kesri, çözeltideki bileşenlerden birinin mol sayısının çözeltideki bütün bileşenlerin mol sayılarının toplamına oranıdır.

Molarite, bir litre çözeltide çözünenin mol sayısını belirten bir derişim birimidir ve aşağıdaki eşitlik ile ifade edilir;

Kapalı bir kaptaki sıvı ile buharı arasında denge kurulduğu zaman buharın oluşturduğu basınca buhar basıncı denir. 

Çözeltilerin, çözünen miktarına bağlı olarak değişen dört özelliği;
• çözücünün buhar basıncında düşme,
• çözeltinin kaynama noktasında yükselme,
• çözeltinin donma noktasında alçalma,
• osmotik basınç oluşumudur.

Çözelti ile çözücü seviyeleri arasındaki yükseklik farkına karşılık gelen basınç osmotik basınç olarak adlandırılır.

Çözücünün bir membrandan çözelti fazına geçmesine osmoz denir.

Çözücünün bir kilogram›ndaki çözünenin mol say›s›na molalite denir.

Ölçülebilir bir buhar basıncına sahip olan maddelere yani kolay buharlaşabilen maddelere uçucu madde denir.

Xsu=0,566 ise

Psu=Xsu P°su= 0,566x17,5=9,905 torr

Bu değer suyun buhar basıncında 7,595 torr'luk (17,5 torr -9,905 torr) bir azalma olduğunu gösterir.

Uçucu olmayan bir madde içeren bir çözeltide, çözücünün buhar basıncı aynı sıcaklıktaki saf çözücünün buhar basıncına göre daha düşüktür. 

Birden fazla uçucu bileşen (madde) içeren bir çözeltide, çözeltinin buhar basıncı her bileşenin kısmi buhar basıncının toplamına eşittir.