GENEL İŞLETME

İnsan ihtiyaçlarını giderecek, sorunlarını çözecek, beklentilerini karşılayacak derecede fayda sağlamak için üretim faktörlerini kullanarak mal ve hizmet üreten, çoğu kez kâr amacı güden ekonomik, teknik ve sosyal girişimlere işletme denir.

İşletmeler faydayı, şekil değişikliği, zaman değişikliği, yer değişikliği ve mülkiyet değişikliği yaparak müşterilerine sunarlar. Üretilen ürünlerin sahipliğinin değişmesinden dolayı ortaya çıkan faydaya mülkiyet faydası denir.

İşletmecilikte en çok kullanılan ihtiyaç araştırması Abraham Maslow’un “İhtiyaçlar Hiyerarşisi”dir. Hiyerarşinin ya da piramidin tabanından başlayarak ihtiyaçlar, aşağıdaki gibi sıralanabilir. Fizyolojik ihtiyaçlar, Güvenlik ihtiyacı, Ait olma ve sevgi ihtiyacı, Saygı ihtiyacı, Kendini gerçekleştirme ihtiyacı. İnsanlar hiçbir zaman tek başına toplumun dışında kalarak kendini diğer insanlardan ve toplumdan soyutlayarak yaşayamaz. Mutlaka bir gruba ya da topluma ait olması, toplumun ve grubun onun varlığını kabul etmesi gerekmektedir.

İnovasyon, yeniliğin tam karşılığı değildir. Kökü hayallere ve yaratıcılığa dayanır. Hayallerden doğan yaratıcılık, içinden yeniliği çıkarır. Bu yenilik işletmelerin her türlü sürecini kapsayabilir. Ürünlerde, hizmetlerde, süreçlerde, dağıtım kanalında, yönetim tekniğinde, iş modelinde, iş yapış şeklinde vb. gibi. Ancak yaratıcılıktan doğan yeniliklerin hepsinin uygulanması mümkün olmayabilir. Yani bazı yenilikler çeşitli nedenlerden uygulanamaz. Maliyet yüksektir, yasal değildir. Hammaddesi sınırlıdır. Ama bazıları uygulanır, piyasaya çıkar. İşletme de bundan kâr elde eder. İşte piyasaya çıkabilen ticari hâle gelen yeniliğe inovasyon denir.

Doğal kaynaklar, insanoğlunun ilk keşfettiği üretim faktörüdür. Temel ihtiyaçların karşılanma zorunluluğu bu üretim faktörünü en önce ortaya çıkarmıştır. Doğal kaynaklar üretim faktörünün getirisi kira (rant)dır. Çalışanlar için emeğin getirisi, ücrettir. Sermayenin getirisi faizdir.

İşletmenin üretimde kullanılacak üretim faktörlerini satın almak için ihtiyaç duyacağı kaynakların temin edilmesi finansman fonksiyonunun görevidir.

10 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosundan herhangi biri 1 milyon Türk lirasını aşmayan işletmelere mikro işletme adı verilir.

Etkililik, amaçlara ne derece ulaşıldığını gösterir. Planlanan sonuçların ne kadarının gerçekleştiğini etkililik formülüyle öğrenebiliriz. Etkililik = Fiili Sonuçlar/Planlanan Sonuçlar

Verimlilik girdi ile çıktı arasındaki bir ilişkidir. İşletmenin başarısını bildiren çok önemli bir göstergedir. İşletmeler ister ürün isterse hizmet üretsinler, genel anlamda üretim faktörlerini girdi olarak kullanarak, mümkün olan en çok çıktıyı yani ürün ve hizmeti üretmelidir. Bir işletmede kullanılan toplam üretim faktörlerinin verimliliğini ölçmek için aşağıdaki formül uygulanır. Verimlilik = Çıktı (Üretim Miktarı)/Girdi (Üretim Faktörleri)

Sermaye şirketleri, Anonim şirket, Limited şirket, Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit şirkettir.

Bir uluslararası işletmenin yabancı ülkelerdeki üretimi, toplam üretimin en az %25-30’unu geçtiği zaman veya üretim bilinmiyorsa, yabancı ülkelerdeki kârlar, toplam kârların önemli bir oranına ulaştığında veya bunlar da bilinmiyorsa, yabancı ülkelerdeki personeli, toplam personelin önemli bir oranına ulaştığı zaman bu işletmeye çokuluslu işletme denir.

İşletmeler, bir taraftan insanların geçmişte tam çözülemeyen sorunları ve giderilemeyen ihtiyaçları için yeni ürün ve hizmetler üretecekler, diğer yandan, hem günümüzün sorunları ve ihtiyaçları için hem de gelecekteki sorun ve ihtiyaçlar için yeni ürün ve hizmetler üreteceklerdir.

İhtiyaçlar ve istekler sonsuz, bunları karşılamak ürünlerin üretiminde kullanılan kaynaklar ya da üretim faktörleri (doğal kaynaklar, emek, sermaye, girişimci) sınırlıdır.

Fayda, mal ve hizmetlerin insanların ihtiyaçlarını
giderme özelliğidir.

İnsan davranışlarının temelinde ihtiyaçlar yatmaktadır

Kendini gerçekleştirme ihtiyacı

Piyasaya çıkabilen ticari hâle gelen yeniliğe inovasyon denir.

Süt, pasta, telefon, otomobil ekonomik mallara örnek olarak gösterilebilir.

Girişimcilik, kendisi dışındaki üretim faktörlerini (doğal kaynaklar, emek ve sermayeyi)bir araya getirerek mal ve hizmet üretmektir.

İşletmenin merkezinde (odağında) tüketici vardır. Tüketici bir fonksiyon değil,
fonksiyonların var olma nedenidir.