GENEL DİLBİLİM II - Deneme Sınavı - 9

Bu örneklerde “Ali “, “bir arkadaşım”, “birisi “, vs. gibi öğeler eski ya da yeni bilgi değeri taşıyabilirler: “Ali”, “bir arkadaşım” ve “bir adam” farklı eski yeni bilgi değerleri taşırlar. Bilgi değeri­nin seçimi, konuşucunun zihnindeki dinleyicinin neyi bilip neyi bilmediğine ilişkin “tanıdıklık varsayımı”na dayanır: “Ali” derken dinleyicinin de o kişiyi tanıdığını biliyor ya da varsayıyordur. “Bir arkadaşım” dediği zaman o arkadaşını dinleyicinin tanımadı­ğını, “bir adam” dediği zaman ise bu kişinin ne konuşan ne de dinleyen tarafından tanınmadığını düşü­nüyordur. Öyleyse söylem varlıklarına ilişkin farklı farklı eski yeni bilgi değerleri bulunmaktadır. Bu tür eski yeni bilgiyi (gönderimsel) bilgi değeri olarak adlandıracağız. Öte yandan, (a)’daki sözcede “Ali” ve “bir kitap” öğelerinin de sözcede bir diğerine göre eski yeni bilgi yapısı vardır: “Ali” eski, “bir kitap” yeni bilgidir. Bu bağlamda, seçeneklerde geçen bir adam yeni bilgi taşırken, diğerleri eski bilgi içermektedir. Doğru cevap A’ dır.

Doğru cevap A’ dır.

B ŞIKKI: Tevazu göstermediği için kibar bir sözce değildir.

C ŞIKKI: Tevazu gösterdiği için kibar bir sözcedir.

D ŞIKKI: Karşıdakini eleştirdiği için kibar bir sözce değildir.

E ŞIKKI: Karşıdakinin çabasını kendi yararını artırdığı için kibar bir sözce değildir.

Doğru cevap C’ dir.

Doğru cevap E’ dir.

• Biçimbirimsel özellikler
• Sesbilimsel özellikler
• Sözdizimsel özellikler

1. Rekabetçi edimsözler: Edimsözün amacı sosyal amaçla rekabet halindedir: emretme, isteme, rica etme, talep etme, vs.
2. Dost ve yakınlık edimsözleri: Edimsözün amacı sosyal amaçla örtüşür: davet etme, ikram etme, selam verme, teşekkür etme, tebrik etme, vs.
3. İşbirlikçi edimsözler: Edimsözün amacı sosyal amaçla bağlantılı değildir: rapor verme, ilan etme, öykü anlatma, vs.
4. Çatışmacı edimsözler: Edimsözün amacı sosyal amaçla çatışır: tehdit etme, suçlama, küfretme, azarlama, vs