Aof Panel

Soru 1

Sözlü anlatılar için geliştirilen anlatı metni öntipi, geleneksel halk masalları, macera romanları, hasta görüşmeleri gibi farklı anlatı durumları ve anlatı alt türlerinden söz edebilmemizde çok kullanışlı bir araç sunar. Bütünüyle biçimlenmiş tipik bir anlatı metni aşağıdaki kurucu öğeleri içerir:

Özet, Yönlendirme, Karmaşık olay dizisi, Değerlendirme, Dış değerlendirme, İçe yerleşik değerlendirme, Eylem aktarımı yoluyla değerlendirme, Olayların geciktirilmesi yoluyla değerlendirme, Güçlendiriciler, Karşılaştırıcılar, Bağıntılayıcılar, Açımlayıcılar, Sonuç(lar), Bitiş. Bu doğrultuda “Yaa işte böyle! Ben anlattım. Hadi biraz da sen anlat!” örneğinde verilmek istenen hangi kurucu öğelerdendir?

Soru 2

“Gece yan apartmandan gelen çocuk çığlıklarıyla uyandım. Hemen üstüme bir şey giyip sokağa fırladım. Apartmanın ikinci katından koyu bir duman ve alevler yükseliyordu. Sokakta meraklı bir kalabalık toplanmıştı. İtfaiye, dedim. Birazdan gelir, dediler. Çığlıklar kulaklarımı parçalıyordu. Neredeyse 20 dakika geçmişti. Herkes öylece yangını izliyordu. Yaşanan şey dayanılacak gibi değildi. İtfaiye bir türlü gelmedi. Daha fazla dayanamayıp alevler içindeki eve girdim. İki çocuğu da dışarı çıkardım.” Bu hikaye ile aşağıdaki anlatılardan hangisi verilmiştir?

Soru 3

“Metinlerde olay aktarımının yanı sıra konuşma ve düşüncenin sunumu sırasında ortaya çıkan dilsel düzenlemelerin tümünü gösterir. “ açıklaması aşağıdakilerden hangisine aittir?

Soru 4

Konuşma aktarımı, bir anlatıcının kendisine ait olmayan ya da kendisine ait olsa da anlatım anından daha önce söylemiş olduğu bir sözü aktarmasıdır. Bu durumda biri aktarılan söz, biri de aktaran söz olmak üzere iki ayrı söz iç içe geçmiştir. Konuşma aktarımı biçimleri şunlardır: Anlatı aktarımı, Sözeylem anlatı aktarımı, Dolaylı konuşma aktarımı, Bağımsız dolaylı konuşma aktarımı, Bağımsız konuşma aktarımı, Bağımsız dolaysız konuşma aktarımı. Bu doğrultuda “Ayşe: “Yarın senedi imzalamaya geleceğim.” dedi.” örneğinde sözün herhangi bir değişiklik yapılmadan, sözcüğü sözcüğüne söylendiği aktarım aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 5

Düşünce aktarımında ana eylem “düşünmek” eylemidir. Ancak, düşünmek eyleminin yanında bu eylemin anlamını içinde bulunduran merak etmek, sormak, aklından geçirmek, içinden geçirmek gibi eylemler de kullanılabilir. Düşünce aktarım biçimleri şunlardır: Anlatı, “Düşünce eylem” anlatı aktarımı, Dolaylı düşünce aktarımı, Bağımsız dolaylı düşünce aktarımı, Bağımsız düşünce aktarımı, Bağımsız dolaysız düşünce aktarımı. Bu doğrultuda “Genç kızın ertesi gün senedi imzalamaya gelip gelmeyeceğini düşünüyordu.” örneğinde verilmek istenen düşünce aktarım biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 6

Dil aktarımlarının ses, ileti, işaret ve tutum olmak üzere dört boyutu vardır. Ses (Aktarılan ifadenin kaynağı olarak kim ya da ne gösterilmektedir?) •İleti (Özgün içeriğin metin alıcısına hangi aktarım yoluyla sunulduğudur.) •İşaret (Anlatıcının bir dilsel aktarım yaptığını gösterme şeklidir.) •Tutum (İleti ya da özgün konuşmacıya ilişkin olarak metin üreticisinin-aktarımı yapanın yaptığı yorumlardır.) Birine gönderim yapılacağı belirlendikten sonra ilk soru: Bunun kimin sesi olduğudur. Olası sesler beş ana grup altında toplanır. Bu doğrultuda, “Önce ışığı gördü. Ardından patlama sesini duydu. O an, aklımdan geçen ne varsa hepsini söylemeye başladım.” örneğinde verilmek istenen “metindeki ses” aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 7

İletinin ele alınma yollarına baktığımızda bunları beş ana başlık altında toplamak mümkündür: Anlatı, alıntılama, yansıtma, yeniden dile getirme ve özetleme. Tanımı “Bağımsız konuşma ve düşünce aktarımı yapıldığında” olarak verilen iletinin sunuş biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 8

Tanıtsallık, konuşucunun aktardığı bilginin bilgi kaynağının kim ya da ne olduğunu gösteren dilbilgisel araçtır. Tanıtsal yapıları içeren ifadelerin, diğer ifadelerden ayrılması tanıt türlerinin tanımlanmasını gerektirir. Çünkü tanıtsal yapı içeren her ifadenin bir tanıt türü vardır. Dolaylı tanıt; aktarılan ifadenin içerdiği tanıtsal yapı, bilgi kaynağının anlatıcı olmadığını ancak anlatıcının bu bilgiyi birinden öğrendiğini gösterir. Dolaylı tanıtlar şu farklı alt türlerde olabilir: Aktarım ve çıkarım. “Evde bir sessizlik olduğuna göre kimse yok.” örneği aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?

Soru 9

Tanıtsallık, konuşucunun aktardığı bilginin bilgi kaynağının kim ya da ne olduğunu gösteren dilbilgisel araçtır. Tanıtsal yapıları içeren ifadelerin, diğer ifadelerden ayrılması tanıt türlerinin tanımlanmasını gerektirir. Çünkü tanıtsal yapı içeren her ifadenin bir tanıt türü vardır. Dolaylı tanıt; aktarılan ifadenin içerdiği tanıtsal yapı, bilgi kaynağının anlatıcı olmadığını ancak anlatıcının bu bilgiyi birinden öğrendiğini gösterir. Dolaylı tanıtlar şu farklı alt türlerde olabilir: Aktarım ve çıkarım. “Ali memlekete dönmüş. Ayşe söyledi.” örneği aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?

Soru 10

Geçmişle ilgili bir dizi olayın, belli bir zaman sırasına göre aktarıldığı bir söylem aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 11

Zamanda sıralanarak aktarılan olaylar dizisinin bütünü aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 12

Sözlü anlatı aözümlemesinin ilkelerine göre, hangi özellikler anlatının işlevlerini ortaya koyar?

Soru 13

İletişimde olaylar ile konuşma ve düşüncelerin aktarılması sırasında ortaya çıkan dilsel düzenlemeleri aşağıdakilerden hangisi gösterir?

Soru 14

Konuşucunun aktardığı önermedeki bilgiye nasıl ulaştığını gösteren dilbilgisel ulam aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 15

"Genç kızın ertesi gün senedi imzalamaya gelip gelmeyeceğini düşünüyordu."

Cümlesi aşağıdakilerden hangi düşünce aktarımı biçimindedir?

Soru 16

"Acaba yarın senedi imzalamaya gelecek mi?"

Cümlesi aşağıdakilerden hangi düşünce aktarım biçimindedir?

Soru 17

Aşağıdakilerden hangisi dil aktarımlarının dört boyutundan bir tanesi değildir?

Soru 18

Aşağıdakilerden hangisi tipik bir anlatı metninin, anlatı olarak algılanmasını sağlayan birbiriyle ilişkili işlevsel parçalarından birisi değildir?

Soru 19

Ayşe “Yarın İstanbul’a gideceğim.” dedi.

Cümlesinde aşağıdakilerden hangi tür dil aktarımı yapılmaktadır?

Soru 20

I.Anlatı söylemi, bitmişlik gösteren bir dizi olayın öncelik sonralık içeren oluş sırası
içinde sunulduğu söylem türüdür.

II. Anlatı metinleri sadece yazılı olarak üretilebilir.

III.Kurmaca içeren anlatılar günlük anlatılardan ayrılır.

Yukarıda anlatı söylemi ve anlatı metni hakkında verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?

GENEL DİLBİLİM II - Deneme Sınavı - 4