GENEL DİLBİLİM I

Biçimbirimler duruşları bakımından bağımlı
ve bağımsız olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Bağımlı biçimbirimler ek, bağımsız biçimbirimler
sözcük olarak ortaya çıkarlar.

sat+ıl+ık

Birden fazla yapılanma biçimine izin vererek birden fazla
anlam ortaya çıkmasına neden olan duruma yapısal bulanıklık denir.

Altbiçimin dilbilgisi kuralları tarafından yönetilmesi durumuna verilen isim dilbilgisel koşullanmadır.

Altbiçimin sözcüklerin anlam özellikleri tarafından yönetilmesi durumuna sözcüksel koşullanma denir.

Söyleyişte sesletilmeyen ama karşıtsal anlam taşıdıkları için anadili konuşucuları tarafından varlığı bilinen biçimbirime verilen isim sıfır biçimdir.

Söyleyişte sesletilen ancak biçimbirim karşılığı olmayan biçimlere verilen isim boş biçimdir.

mücadele kök halindedir.

Bir biçimin olduğu konumda diğer biçimin kullanılmasını yasaklayan dağılıma verilen isim bütünleyici dağılımdır.

Sözcüklerin karşıtsal dağılımı olup tekrarlanabilen ama bölünemeyen en küçük parçalarına biçimbirim denir.

alık kök halindedir

At ismine eklenen -lı eki yeni bir isim türettiği için türetim eki, -lar eki çoğul anlamı verip yeni bir isim türetmediği için çekim eki, ve bunlar at isminin sonuna eklendiği için ikisi de sonektir. Doğru cevap E'dir.

Relevant kelimesinin önüne gelen ir öneki yeni bir kelime türetmiştir. Doğru cevap D'dir.

İfadeyi E seçeneği doğru şekilde tamamlamaktadır.

Açıklama sesbilimsel koşullanmayı anlatmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Tanım sıfır biçime aittir. Doğru cevap A'dır.

act-u-al: 3 biçim, act-al: 2 biçimbirim

Doğru cevap C'dir.

Türkçe çoğul bilgisi taşıyan [-lar] ve [-ler] bi- çimlerindeki ünlü seçimi, ünlü uyumu kurallarına koşut olarak kendilerinden önce gelen ünlünün özellikleri tarafından belirlenmektedir. Gerek bu eklerin de gösterilen dağılımından, gerekse de sezgisel anadili bilgilerinden yola çıkarak, [-lar] biçiminin a, ı, o, u ve [-ler] biçiminin de e, i, ö, ü seslerinden sonra kullanıldığı görülebilir (Bkz. Sesbilim Ünitesi). Öyleyse, bunların dağılımı sesbilimsel koşullanma yoluyla gerçekleşmektedir. Doğru cevap A'dır.

Cümlesel koşullanma diye bir kavram olmadığı için doğru cevap E'dir.

Dargın dışındaki kelimeler -GIN biçimbiriminin eklenmesiyle türetilmiş kelimelerken, bu durum dargın  kelimesi için geçerli değildir.