GENEL DİLBİLİM I

Örneklerdeki -e ve -a, farklı biçimleri olan ekler oldukları için, bunları ilk bakışta ayrı biçimbirimler olarak tanımlamak mümkün gibi görünse de daha dikkatli ele alındığında, aralarında bir anlam karşıtlığı olmadığı görülür. Yani, eve ve okula arasındaki anlam farkı eklerin değil, tabanların anlam farkından kaynaklanmaktadır. Bu eklerin her ikisi de yönelme bilgisi vermektedir. Eklerdeki biçim farkı, beraberinde bir anlam farkı getirmediğinden, bunlar ayrı biçimbirimler olamazlar. Peki, bunlar nedir? Bunlar, Türkçedeki yönelme anlamı taşıyan ekin değişkeleridir. Ekteki [-e] ve [-a] şeklindeki ünlü seçimi, ünlü uyumu kurallarına koşut olarak kendsinden önce gelen ünlünün özellikleri tarafından belirlenmektedir: [-a] biçimi a, ı, o, u ve [-e] biçimi de e, i, ö, ü seslerinden sonra kullanılır. Öyleyse, bunların dağılımı sesbilimsel koşullanma yoluyla gerçekleşmektedir. Daha teknik olarak ise şöyle özetleyebiliriz: [-a] ve [-e], yönelme bildiren {-A} biçimbiriminin sesbilimsel koşullanma sebebiyle ortaya çıkan değişke veya altbiçim veya biçimcikleridir. Doğru cevap B'dir.