GENEL DİLBİLİM I - Deneme Sınavı - 7

Patlamalı, çiftdudaksıl, ötümlü, genizsil olan ünsüz /m/ sesidir. Doğru cevap A'dır.

Cins adlarında birincil vurgu ikinci seslemde, yer adlarında ilk seslemdedir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Bir dilde sözcükler arasında anlam farkına yol açan sesleri tanımlayan terim “sesbirim” dir. Doğru cevap C’dir.

Birbirleri arasında anlam farkı yalnızca bir ses tarafından oluşturulan sözcükleri tanımlayan terim “en küçük çiftler”dir. Doğru cevap D’dir

U harfi arka kapalı yuvarlak ünlüdür. Doğru cevap A’dır.

Bir sesin belirli konumlarda soluklu diğer belirli konumlarda soluksuz olması sesin bütünleyici dağılım içinde olduğunu gösterir. Doğru cevap C’dir.

Türkçe’deki ötümsüz patlamalı sesler “p”, “t”, “k”dir.  Doğru cevap B’dir.

Japonca’da  [ʃ] sesi ile ilgili kural sadece “i” sesinden önce gelmesidir. Doğru cevap B’dir.

Bir sözcükte bir sesbilgisel özelliğin artı [+] değeri, diğer sözcüklerdeki eksi [-] değeri ile karşıtlık ortaya çıkardığında, o sesbilgisel özellik, incelenen dil için “ayırıcı özellik” olarak tanımlanır. Doğru cevap D’dir.

Söz konusu kurala verilen isim "Açık ünlü uyumu kuralı"dır. Doğru cevap E'dir.

Gardrop Türkçe kökenli bir kelime olmadığı için ünlü düşmesi uygulanamaz. Doğru cevap E’dir.

[d], [g], [n], [r], [l], [oj], [ð], [v] seslerinden sonra [z] biçimbirimciği eklenerek kelime çoğul yapılmaktayken, b seçeneğindeki "Book" kelimesi [k] sesiyle bitmekte ve bu da [s] biçimbirimciği ile çoğul yapılmaktadır. Dolaysıyla doğru cevap B'dir.

Kökün son sesi kapalı düz ünlü olan yer belirteçlerine {-DA}/{-DAn} durum ekleri ya da iyelik eki {-sI} gibi ünsüz ile başlayan bir ek eklendiğinde, kökün son ünlüsü düşürülmekte ve sözcük üç seslemli olarak söylenmektedir. Buna ünlü düşmesi denir. Örnekte de [i] sesi düşmüştür. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Diller sesbilimsel bileşenlerinin özelliklerine bağlı olarak, bazı durumlarda sözcük yapısı içinde sesler ekleyebilirler. Ünlü eklenmesinin örneğini Türkçede alıntı sözcüklerde sözcük başında bulunan ünsüz kümeciklerinin ünlü eklenmesi ile bö- lünmesinde görebiliriz. Dilimize Frasça'dan geçen "traş" sözcüğü böyle bir sürece maruz kalarak "tıraş" halini almıştır. Doğru cevap D'dir.

Doğru gösterim E seçeneğinde verilmiştir.

Mouse kelimesi düzensiz bir isim olduğu için çoğul yapılırken genel kurala aykırı bir şekilde değişmektedir. Doğru cevap E'dir.

Türkçede ünsüz düşürmeye bir örnek hane sözcüğü ile oluşturulan bileşik sözcüklerde /h/ sesinin düşürülmesidir. Sözcük içi biçimbirim sınırlarında, iki /a/ ünlüsü arasında bulunan /h/ sesi çoğunlukla düşürülmekte, /h/ sesinin düşürülmesi sonucunda /a/ ünlüsü uzun ünlü olarak söylenmektedir. Cümledeki hastane sözcüğü buna örnektir. Doğru cevap B'dir.

Birbirleri arasında anlam farkı yalnızca bir ses tarafından oluşturulan sözcüklere en küçük çiftler denir. Örneğin:  pul/ bul, tel/sel, vb.

/u/ (uzun, un) Türkçe dilinin arka kapalı yuvarlak tek ünlüsüdür. 

/y/ ön kapalı yuvarlak ünlü, /o/ arka yarı kapalı yuvarlak ünlü, 

/μ/ arka kapalı düz ünlü, /e/ ise ön yarı-kapalı düz ünlü

Soluklu [ph] ve Soluksuz [p] sesleri Türkçede sözcük sonunda serbest dağılım içindedir.

Soluklu [ph] sözcük ve hece başlarında, soluksuz [p] sesi ise arkasından bir ünsüz geldiği zaman oluşturulmaktadır.

/p/ sesbirimi ötümsüz çiftdudaksıl patlamalı veya dudaksız patlamalı bir sesbirimdir.