GENEL DİLBİLİM I - Deneme Sınavı - 2

Anlamsal ölçüt, dildeki anlam birimlerini ayırt etmeyi sağlar. Buna göre, bir anlam bütünlüğü gösteren her ses dizilimi sözcük olarak sınıflandırılabilir. Doğru seçenek D' dir.

Verilen cümlelerde açık bir şekilde anlam, ses ve yapı ile ilgili ifadeler yer almaktadır.

Noktalama sadece yazılı dile özgü bir ögedir. Tek başına sözcük tanımada yeterli olmaz.

Yapım eki alan ses dizilimleri de birer sözcük olarak algılanabilir.

Dilde ses ve anlam arasındaki bağın rastlantısaldır yani nedensizlik söz konusudur.

"Düzeni" ile "düzen" aynı gerçekliği çağrıştırmaktadır. Aradaki fark, "düzeni" sözcüğünün çekim eki almış olmasıdır.

"Kuşluk" kelimesi diğerlerinden farklı bir gerçekliği çağrıştırmaktadır.

Dilbilim'in anadili kullanıcılarının sözcük düzeyine ilişkin sezgisel bilgilerinin betimlemelerini yapan alt dalı Biçimbilim'dir. Doğru cevap A'dır.

Dilbilimde konuşucu ve dinleyicilerin, bir dili kullanırken devamlı olarak o
dildeki ses dizilimlerini ayrıştırmak ve anlamlı dizileri belirlemekle uğraşmaları sürecine işlemleme denir. Doğru cevap E'dir.

Gerçekte dilin doğal kullanımında, yazıda olduğu gibi, sözcükler birbirlerinden boşluklarla ayrılmaz ve sanıldığı gibi de duraklamalar olmaz. Konuşmada sesler aralıksız akar.  Ses zincirleri içinde duraklama noktaları aramak sözcük olarak sınıflanabilme ölçütü olarak işlevsizdir. Doğru cevap B'dir.

Dilde ses ve anlam arasındaki bağın rastlantısal olduğunu gösteren ilke nedensizliktir. Doğru cevap C'dir.

"Sözlükbirim, anadili konuşucusunun zihninde listelenmekte, bir sözcükbiçim ise üretilmiş dilde ortaya çıkmaktadır". Doğru cevap D'dir.

"En çok menekşeleri severdi" cümlesinde "menekşeleri" sözcüğü belirtme durumuna örnektir. Doğru cevap B'dir.

Çekimsel biçimbilim çıktıları dizgisel, sözlüksel biçimbilim çıktıları görece olarak rastlantısal olarak nitelendirilebilir. Doğru cevap A'dır.

Sözcüklerin tümce içindeki dilbilgisel işlevine bakmaksızın yeni sözcük yapma kurallarını inceleyen ve bu yüzden de, sözlükbirimlerin oluşumuyla ilgili olan sözlüksel biçimbilimdir. Doğru cevap C'dir.

"Gerçek-gerçekçi-gerçekçilik" sözcüklerinde türetme vardır. Doğru cevap E'dir.

"Gerçek-gerçeküstü" sözcüklerinde bileşme örneği vardır.

Müzikal bir yapıtın notaları ayrıştırılmasına benzetilebilecek bu süreç dilbilimde İşlemleme olarak adlandırılır.

Bir sözcüğü tanımak için kullanılan üç çeşit ölçüt vardır: Anlamsal, sesbilimsel ve dilbilgisel (biçimbilimsel ve sözdizimsel).

Bir sözcüğün sözcük olabilmesinin başlıca koşullarından biri her türlü durumda tekrarlanabilir olmasıdır. Örnek verilen sözcükler birer anlık sözcüktür, yani 'özel veya belirli bir durumun gerektirdiği ihtiyacı karşılamak için, tek kullanımlık veya geçici olarak o an ve irticalen üretilen ve kişisel bir yaratı olmasına koşut bir daha asla kullanılmama olasılığı olan, bağlam-bağımlı doğal sözcük veya ifade' (S.18). Bir daha asla kullanılmama olasılığı bulunduğundan tam anlamıyla sözcük sayılamazlar.