GENEL BİYOLOJİ

Çevresel koşullardaki tüm değişimlere rağmen, canlıların iç ortamının belirli sınırlar içerisinde değişmeden kalması olayına Homeostazi adı verilir?

Canlı ya da cansız tüm fiziksel maddeler, kimyasal elementlerden meydana gelir. Doğada 98’i doğal ve diğerleri sentetik olmak üzere toplam 118 farklı element vardır.

Disakkaritler, iki adet monosakkaritin birbirlerine glikozid bağı ile bağlanması ile oluşan moleküllerdir.

Hayvansal organizmaların sentezleyemediği ve kesinlikle dışarıdan almaları gereken 9 adet amino asit vardır. Bunlara temel amino asitler adı verilir. Temel amino asitler; fenilalanin, histidin, izolösin, lösin, lizin, metionin, treonin, triptofan ve valin’dir

Bir iyonun hücre zarından hangi yöne doğru hareket edeceğini belirleyen, hücre içi ve dışı arasındaki iyon konsantrasyonu ve elektrik yükü farkına elektrokimyasal gradient adı verilir.

Enzimlerin etki ettiği maddeye subtrat adı verilir.

Endosimbiyoz: Bir organizmanın diğer bir organizma içinde yaşadığı simbiyotik ilişkiye denir.

Ökaryotik hücreler bitki ve hayvan hücreleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Bu hücreler her ne kadar ortak özelliklere sahip olsalar da bazı belirgin yapısal farklılıklar taşırlar. Bitki hücrelerinde hücre zarının dış kısmında hücreye şekil veren selülozdan yapılmış bir hücre çeperi bulunur. Bitki hücreleri fotosentezde görevli kloroplast ve bazı maddelerin sentezi ve depolanmasından sorumlu kromoplast ve levkoplast adı verilen plastidlere sahiptir. Bitki hücresinde ayrıca büyük bir merkezî vakuol (koful) mevcuttur. Bu yapılar hayvan hücrelerinde bulunmaz. Buna karşın hayvan hücrelerindeki sentrozom da bitki hücrelerinde görülmez.

Besinler canlılar tarafından tüketilip, mitokondrilerde solunum ile yakıldığında bünyelerinde depolanan enerji açığa çıkarılır. Ortaya çıkan bu enerji, enerji taşıyan bir nükleotid olan Adenozin Trifosfat (ATP) molekülünde depolanır.

Hücre içinde bulunan zarla çevrili yapılara organel (küçük organ) adı verilir.

Polar yapısı nedeniyle su, evrensel bir çözücüdür ve canlı bünyesinde gerçekleştirilen biyokimyasal reaksiyonlar ancak su içerisinde başarılır.

Eğer bir yağ asidinin bütün C atomları, maksimum sayıda H sayısına sahipse, o yağ doymuş bir yağ asidi olarak isimlendirilir.

Proteinlerin bir üst organizasyon düzeyi ikincil (sekonder) yapı olarak bilinir ve amino asitlerin sahip oldukları yüklerden dolayı etkileşim içerisine girerek alfa heliks adı verilen spiral bir yapı oluşturacak şekilde kıvrılması ile ortaya çıkar.

Düz ya da dallanmış farklı sayıda monosakkarit birimlerinden oluşan bu yapı hücreyi dıştan bir örtü gibi sarar ve glikokaliks adını alır.

Hücre zarından hidrofobik, yağda çözünen küçük moleküllerin, konsantrasyonlarının ya da elektrokimyasal yüklerinin yüksek olduğu taraftan düşük olduğu tarafa doğru enerji kullanmadan taşınmasına difüzyon denir.

Hücrelerde sitoplazma, hücre iskeleti olarak adlandırılan ipliksi bir protein ağı ile desteklenmektedir. Hücre iskeletini meydana getiren protein iplikçikler mikrotübüller (en kalın), mikrofilamentler (en ince) ve ara filamentlerdir (orta kalınlıkta).

DNA’da üçlü birimler (kodon) hâlinde spesifik genlerde depolanan bilgi transkripsiyon denilen bir süreçte RNA molekülüne aktarılır.

Ribozomlar ökaryotik hücrelerde sitoplazmada serbest hâlde ya da endoplazmik retikulumun dış yüzüne tutunmuş şekilde (granüllü endoplazmik retikulum) bulunur. Sitoplazmada serbest hâldeki ribozomlar tek tek ya da kümeler hâlinde (polizom) olabilirler ve hücre içinde kullanılacak proteinlerin sentezini yaparlar. Endoplazmik retikuluma bağlı ribozomlarda ise daha çok hücre dışına gönderilecek salgı proteinlerinin ya da vezikül içinde hücrede depolanacak proteinlerin sentezi gerçekleşir.

Fotorespirasyon: Bitkilerde, yüksek ışık koşullarında Rubisco enziminin CO₂ yerine O₂’yi bağlaması sonucu Calvin döngüsünün verimini azaltan metabolik bir süreçtir.

NADH ve FADH₂ hücrede enerji taşıyan önemli moleküllerdir. Bu iki molekül, iç mitokondriyal membrana (krista) doğru hareket eder ve burada oksidatif fosforilasyon adı verilen üçüncü adım başlar.