GENEL BİYOLOJİ II

Boşaltımda böbreklere akciğerler, deri, bağırsaklar vb. yapılar da yardımcı olur. Örneğin akciğerlerin karbondioksitin ve suyun, derideki ter bezlerinin bazı tuzların ve suyun, bağırsakların ise safranın, suyun atılmasında önemli rolleri vardır.

Hücrenin dinlenim durumunda iç kısmının negatif, dış kısmının pozitif yüklü olma özelliğine polarizasyon (kutuplaşma) denir. Hayvansal organizmada hücreler doğal olarak birbirini kimyasal maddelerle veya elektriksel olarak etkileyebilirler. Eğer bir hücre bu şekilde etkilenirse zardaki iyon kanalları aktivitesinin değişmesi sonucu zar (dinlenim) potansiyeli değişir. Buna depolarizasyon adı verilir. Uyarılmayla birlikte depolarizasyonda, hücre içi pozitif, dış kısım negatif yüklü olur. Doğru cevap "B" seçeneğidir.

Omurgalı hayvanlarda sadece tek merkezli gözler vardır. Tüm gruplarda yapı birbirine benzerlik gösterir. Göz küresinin ön tarafında ışığın göz içine girmesini sağlayan kornea tabakası bulunur. Göze rengini veren iris büyüklüğünü değiştirerek gözün içine giren ışık miktarını ayarlayabilir. Böylece göz bebeği de açılıp kapanabilecektir. Göz küresinin iç kısmında fotoreseptör hücrelerin yer aldığı retina bulunmaktadır. İris tabakasının hemen arkasında ise, görüntüyü retinaya odaklayan mercek bulunur, mercek odaklanma sağlar. Fotoreseptörler ise Yassısolucanlarda bulunan ışığa yönelimde kullanılan yapılardır. Doğru cevap İris yani D seçeneğidir.

Yumuşakçalar ve Eklembacaklılarda dış iskelet bulunur. Yassı solucanlarda hidrostatik iskelet vardır. Memelilerde iskelet sistemi kemik dokudan oluşmakla birlikte bir miktar kıkırdak yapısı da taşır. İç iskeleti tamamıyla kıkırdak yapıda olan canlı grupları Kıkırdaklı balıklar ve Yuvarlakağızlılardır. Doğru cevap “D” seçeneğidir.

Süngerlerde sindirim boşluğuna giren suyun miktarını ayarlamak üzere farklı laşmış kasılma hücreleri olduğu görülmektedir. Sölenterlerde ise, farklı tipte kasılma özelliği olan hücrelere rastlanır. Kas hücrelerinin boyuna uzaması ilk defa bu grupta görülmektedir. Her iki grupta da kas düz kas yapısındadır. Yassı ve Yuvarlak Solucanlarda da düz kas görülmektedir. Ancak daha önceki gruplardan farklı olarak bu gruplarda kas mezoderm kökenlidir. Yumuşakçalar genelde yavaş hareket eden türleri içermektedir ve kasları düz kas özelliğindedir. Ancak bu grup içinde çizgili kas yapısına da rastlanmaktadır. Omurgasızlar içinde çizgili kas ilk defa Yumuşakçalar içinde görülmektedir. Halkalı Solucanlarda kas düz ve halkalı olmak üzere iki şekilde dizilmiştir. Eklembacaklılarda ise kas sistemi daha karmaşık bir hale gelmiştir. Genelde kaslar çizgili kas yapısındadır. Doğru cevap “D” seçeneğidir.

Geviş getiren otçul memelilerde mide işkembe, börkenek, kırkbayır ve şirden olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Taşlık ise kuşlarda görülen midenin bir bölümü olup yutulan taş ve kumlar sayesinde tanelerin parçalanmasını sağlar. Doğru cevap "A" seçeneğidir.

Kalın bağırsaklar ince bağırsaklardan sulu durumda gelen besin artıklarındaki su ve minerallerin emildiği yerdir. Doğru cevap “E” seçeneğidir.

Yumuşakçalar ve Eklembacaklılar gibi omurgasız hayvanlarda açık dolaşım sistemi bulunur. Bu sistemde damar sistemi yoktur ya da ıstakozlarda, salyangozlarda olduğu gibi çok sınırlıdır. Örneğin, böceklerde hemolenf, torba şeklindeki bir kalp ile sinüs denilen vücut boşluklarına pompalanır. Hemolenf, bu boşluklar ile tüm hücrelere dağılır ve daha sonra geri dönerek ostium denilen açıklıklardan kalbe girer. Bu hayvanlarda hemolenfle besinler ve atık maddeler taşınır. Yani, açık dolaşım sisteminde oksijen ve karbondioksit vb. gazların taşınması söz konusu değildir. Doğru cevap "D" seçeneğidir.

Bağışıklık sistemini oluşturan organlar dalak, lenf düğümleri, bademcikler, kırmızı kemik iliği ve timüs bezidir. Tiroid bezi yanlış seçenektir “C”.

Kuşlarda solunum organı, memeliler de dahil diğer omurgalı hayvanlardan daha gelişmiştir ve farklıdır. Kuşlarda iki akciğer de küçülmüş olmalarına rağmen, ince kanallarla bunlara has hava keselerine bağlanmışlardır. Bu keselerin bazıları büyük kemiklerin içlerine kadar uzandıklarından, uçma sırasında kuşların vücut ağırlıklarının azaltılmasında da rol oynarlar. Doğru cevap "C" seçeneğidir.

Su sıkıntısının görüldüğü karasal ortamda yaşayan canlılarda, örneğin insanlar da dahil olmak üzere memelilerde amonyak hızla üreye dönüştürülür. Çünkü üre amonyağa göre daha az toksiktir ve atılmadan önce vücut içerisinde bir süre kalabilir. Ancak, üre çok yüksek çözünürlüğe sahip olduğu için bir miktar su ile atılması gerekir. Bu da boşaltım sistemi ile bir miktar suyun kaybedilmesine neden olur. Ürenin yerine çözünürlüğü çok daha az bir bileşik olan ürik asit atılırsa su kaybı minimum seviyeye iner. Bu nedenle karada yaşayan ve her zaman yeterli su bulamama riski taşıyan kuşlar, sürüngenlerin çoğu, böcekler, kara salyangozları vb. birçok hayvan grubunda boşaltım ürünü ürik asittir.