GENEL BİYOLOJİ II

Sinir sisteminin hücrelerinde uyartılara tepki olarak proteinler sentezlenmez, ancak uyartıların iletildiği tepki organlarında cevap olarak sentelenir.

Dendrit

Merkezi sinir sisteminden gelen mesajları ilgili organlara iletirler

Balık ve amfibilerde 10 iken diğer hayvanlarda 12 dir

Epifiz salgılar

Timozin timusdan salgılanır

Epinefrin-Adrenal bez

Yüzgeçler

Yağlar

Koful

Nöronlar veya bir nöron ile başka bir hücre arasında iletişimi sağlayan kimyasal maddelere nörotransmitter denir. Uyarıcı (eksite edici) ve engelleyici (inhibe edici) olmak üzere iki grup altında toplanırlar. En bilinenleri arasında asetilkolin, dopamin, gama amino butirik asit (GABA) ve serotonin sayılabilir. Sorunun cevap seçeneklerinden “a” da ise ağrı kesici özellikli bir madde olan “asetilsalisilik asit” yer almaktadır ve doğru cevap bu seçenektir.

Amonyak; suda yaşayan sünger, yassısolucan, balık, sucul eklembacaklı, kurbağa vb. hayvanların toksisitesi yüksek boşaltım ürünüdür. Su sıkıntısı yaşanan karasal ortamda bulunan canlılarda, örneğin insanlar da dâhil olmak üzere memelilerde amonyak hızla üreye dönüştürülür. Bunun nedeni, ürenin amonyağa göre daha az toksik olmasıdır. Ancak, üre çok yüksek çözünürlüğe sahip olduğu için bir miktar su ile atılması gerekir, bu da su kaybına neden olur. Glukoz ve hormonlar, idrar içinde %5 oranında bulunan zararlı madde atıklarındandır. Karada yaşayan ve her zaman yeterli su bulamama riski taşıyan kuşlar, sürüngenlerin çoğu, böcekler, kara salyangozları vb. birçok hayvan grubunda boşaltım ürünü ürik asittir. Çözünürlüğü üreye göre daha az olan ürik asit, su kaybını minimum seviyeye indirir. Bu nedenle sorunun cevabı “d” seçeneğidir.

Hücrenin dinlenme durumunda iç kısmının negatif, dış kısmının pozitif yüklü olma özelliğine polarizasyon (kutuplaşma), dinlenme durumundaki yük dengesine geri dönüşmesine de repolarizasyon denir. Depolarizasyon ise; hücre zarında kutuplaşmanın (polarize durumun) bozulması yani hücre içinin (+), dışının (-) yüklü hâle gelmesidir. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap “d” seçeneği olmalıdır.

Mesajcı RNA (mRNA); bir DNA kalıptan transkripsiyon yoluyla sentezlenen ve protein sentez yeri olan ribozomlara, protein kodlayıcı bilgiyi taşıma görevi olan bir moleküldür. Adenozin 3'-trifosfat (ATP); hücre içinde yer alan çok işlevli bir nukleotit olup en önemli görevi hücre içi biyokimyasal reaksiyonlar için gereken kimyasal enerjiyi taşımaktır. Guanozin trifosfat (GTP), guanozin-5'-trifosfat olarak da bilinir. RNA sentezi (transkripsiyon) sırasında uzayan RNA molekülüne eklenen purin nukleotitlerden biridir. Protein sentezinde (translasyon) enerji kaynağı olarak kullanılır. Siklik guanozin monofosfat (cGMP), guanozin trifosfat (GTP) dan elde edilen bir halkalı nukleotid olup, cAMP gibi ikincil haberci olarak görev yapar. Siklik adenozin monofosfat (cAMP veya siklik 3'-5'-adenozin monofosfat) ise adenilat siklaz enzimi aracılığıyla ATP' den sentezlenir. Çeşitli organizmalarda, cAMP hücre içi sinyal aktarımında işlev gören bir ikincil habercidir. Örneğin, hücre zarından geçemeyen adrenalin ve glukagon gibi hormonların etkilerini hücre içine aktarır. Yukarıdaki bu açıklamalar doğrultusunda cevap “b” seçeneği olmalıdır.

Bademcik, timus, dalak ve lenf bezleri bağışıklık sistemi organlarıdır. Böbrek ise; üre, kreatinin, ürik asit, ilaç ve toksinleri vücuttan atan, vücut sıvı elektrolit, asit-baz dengesini düzenleyen, kan basıncını ayarlayan ve alyuvar yapımını uyaran organdır. Bu nedenle cevap “c” seçeneğidir.

Kollajen hareket sisteminin yapı taşlarını, özellikle kemik, kıkırdak, lif ve eklemleri oluşturan bir proteindir. Keratin sadece bazı ökaryotik hücrelerde bulunan lifli, yapısal bir protein ailesinin genel adıdır. Saçlar, tırnaklar, toynaklar, pençeler ve kuş tüylerinin temel malzemesidir. Elastin fibroblast hücreleri tarafından üretilen yapısal bir proteindir. Elastin bulunduğu dokulara esneklik sağlar. Miyoglobin genel olarak omurgalılardaki ve hemen hemen tüm memelilerdeki kas dokusunda bulunan demir ve oksijen bağlayıcı bir proteindir. Aktin ise, yuvarlak şekilli, yapısal bir proteindir. Aktin filamentleri hücresel iskeleti oluşturur ve hücreye mekanik destek sağlar, hücrenin şeklini belirler, hücrenin hareket etmesine olanak sağlar. Bu kapsamda “c” seçeneği doğru cevaptır.

Piroliz bir maddenin termokimyasal olarak oksijensiz ortamda sıvı, katı ve gaz ürünlerine dönüştürülme işlemidir. Fotoliz, fotosentezin ışık tepkimelerinde ATP ve NADPH2 üretimi için gerekli hidrojen ve elektronları elde etmek üzere suyun parçalanması olayıdır. Katalizör bir kimyasal reaksiyonun aktivasyon enerjisini düşürerek reaksiyon hızını arttıran ancak reaksiyon sonrasında kimyasal yapısında bir değişiklik meydana gelmeyen maddelerdir. Katalizörün reaksiyon üzerinde yaptığı değişikliğe ise kataliz denir. Elektroliz, elektrik akımı yardımıyla, bir sıvı içinde çözünmüş kimyasal bileşiklerin ayrıştırılması işlemidir. Hidroliz, çok az bir enerjiyle büyük moleküllerin su katarak daha küçük moleküllere parçalanması işlemidir ve bu bilgiye göre sorunun cevabı “e” seçeneğidir.

Endokrin ve sinir sistemi düzenleyici iki sistemdir. Endokrin sistem hem bitki hem de hayvanlarda görülürken, sinir sistemi sadece hayvanlarda bulunur.

Alyuvarlar kanda oksijen taşınmasında görev alır.

Böcekler, kırkayaklar gibi eklembacaklılarda bazı vücut segmentlerinden stigma adı verilen bir delikle dışarı açılan trake sistemi ile solunum yapılır.