GENEL BİYOLOJİ II

Organik evrim konusunda ilk kapsamlı kuram 1809 yılında yayınlanan ‘Philosophie Zoologique’ adlı yapıtıyla, Fransız zooloğu Jean Baptiste Lamarck’a (1744-1829) aittir. Lamarck’ın varsayımı “Eğer bir organ fazla kullanılıyorsa, o organ gelişmesini sürdürerek, daha etkin bir yapı kazanır, aksine kullanılmayan organlar körelir, canlının kazandığı bu özellikler gelecek döllere geçer”, şeklinde özetlenebilir. Bu varsayıma ‘Lamarckizm’ denir.

Son zamanlarda Afrika’da bir gölde bulunan bu geçiş hayvanlarının canlı örnekleri bu varsayımı güçlendirmektedir. İlk kara omurgalıları ‘Labyrinthodont’ denen amfibilerdir.

İlk zamanın Proterozoyik altdevrinin ortalarında çekirdekli hücreler (ökaryot) oluşmuştur. Bitki ve hayvanlarda bazı grupların belirlendiği ve çok hücreli organizmalara geçişin tamamlandığı görülmektedir.

İkinci zaman Mezozoik (205-75 milyon), sürüngenlerin çok fazla çeşitlenmeleri, yayılmaları ve zamanın sonuna doğru da ortadan kalkmaları ile karekterize edilir. Bunlardan gelişen ve devrin en gözde sürüngenleri Dinozor‘lardır. Baskın bitki türleri açıktohumlular, çoğalma şekilleri çiçeğe benzeyen bir yapı ile düzenlenmiştir.

Doğal Seçilim: Bir populasyon, kalıtsal yapısı farklı olan birçok bireyden oluşur. İşte bu bireylerin taşıdıkları yeni özellikler (yani genler) nedeniyle, çevre koşullarına daha iyi uyum yapabilme yeteneği kazanmaları, onların, doğal seçilimden kurtulma oranlarını verir. Örneğin nemli bir çevre gittikçe kuraklaşıyorsa, doğal seçilim, en az su kullanarak yaşamını sürdüren, su kaybı en az olan canlıların yararına olacaktır.

Dallanan Seçilim: Dengeli seçilimin tersi olan bir durumu açıklar. Bir populasyonda farklı özellikli bireylerin ya da grupların her biri, farklı çevre koşulları nedeniyle ayrı ayrı korunabilir. Böylece ayrı kökten, bir zaman sonra, iki ya da daha fazla sayıda birbirinden farklılaşmış canlı grubu oluşur (ırk, alttür, tür vs.).

Üreme İşlevlerinde Yalıtım (= Simpatrik Yalıtım) Bu durum aynı populasyon içinde yaşayan bireyler arasında görülür. Üreme yalıtımı üreme davranışlarının farklılaşması, üreme dönemlerinin farklılaşması, üreme organlarının farklılaşması, gamet yalıtımı ve melez yalıtımı şekillerinde ortaya çıkabilmektedir.

Coğrafik Yalıtım (= Allopatrik Yalıtım): Eğer bir populasyon coğrafik olarak iki ya da daha fazla bölgeye yayılırsa, evrimsel güçler (her bölgede farklı olacağı için) yavaş yavaş etki ederek, populasyonlar arasındaki farkın gittikçe artmasına (Coğrafik ırklar) neden olacaktır. Bu kalıtsal farklılaşma, populasyonlar arasında gen akışını önleyecek düzeye geldiği zaman, bir zamanların ata türü iki ya da daha fazla türe ayrılmış olur

Evrimleşme hızı, özünde, canlı toplulukları ile çevre koşullarının karmaşık ilişkisinin bir sonucudur. Bu hızı türe, kalıtıma (gen yapısına), zamana ve çevresel koşullara gore değişebilmektedir.

Önuyum (= Preadaptasyon) ve Bazı Önemli Uyumlara Örnekler Mutasyonlar:  yeni ortama girdikten sonra, gereksinmeye göre değil, daha önce, yeni koşullarla karşılaşılmadan oluşur. Yeni ortamdaki doğal seçilim, eski ortamda bulunduğu bireye zarar vermeden kalabilen mutasyonlar (nötr mutasyonlar) ve yeni ortama geçerken oluşan her çeşit mutasyon arasından olur. İşte bir canlının yeni bir ortama girmeden, o ortama uyabilecek özellikleri, pasif olarak taşımasına ‘Önuyum = Preadaptasyon’ denir. Örneğin, bakteri kolonileri antibiyotikli ortamlara ekildiğinde, içlerinden ancak birkaçının o antibiyotiğe dirençli olduğu görülür. Burada antibiyotiğe dirençlilik, antibiyotikle karşılaşınca değil, daha önce ortaya çıkmıştır.

Birçok doğa bilimcisi, canlıların zaman zaman oluştuklarını, doğal afetlerle tamamen ortadan kalktıklarını ve yeniden başka şekillerde yaratıldıklarını ileri sürmüştür. Her doğal yıkımdan sonra, meydana gelen canlıların, organizasyon bakımından biraz daha gelişmiş olduklarına inanılıyordu. Bu kurama Katostrofizm denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Canlıların sudan karaya çıkışı, zamanımızdan yaklaşık 600  yıl önce gerçekleşmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

İlkel prokaryotlar yaklaşık 3 milyar yıl önce ortaya çıkmaya başlamıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.

İlk kara omurgalıları ‘Labyrinthodont’ denen amfibilerdir.

Doğal seçilimde başarılı olabilmek için çevre koşullarına diğerlerinden daha iyi uyum yapmanın yanısıra, daha fazla sayıda yumurta ya da yavru meydana getirmek gerekir. Doğru cevap b seçeneğidir.

Populasyonlar arasında çiftleşmeyi ve verimli döller meydana getirmeyi önleyen her etkileşme yalıtım= izolasyon mekanizması  olarak kabul edilir.Doğru cevap B seçeneğidir.

Sewall Wright tarafından adlandırılan yalıtım türü kalıtsal sürüklenmedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Bakterilerde mutasyon oranı  e) 4/100 000 000’dır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Tahıllarda mutasyon oranı  her milyon başına 2 dir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Genellikle çevre koşullarının büyük ölçüde değişmesiyle ya da koşulları farklı olan bir çevreye göçle ortaya çıkan seçilim yönlendirilmiş seçilimdir. Doğru  cevap B seçeneğidir.