GENEL BİYOLOJİ II

Bir organizmanın taşıdığı genlerin toplamına organizmanın genotipi ya da genomu denir.

Bireyler arasındaki kalıtsal farlılıklar varyasyon, çevre etkisiyle fenotipleri arasında ortaya çıkan farklılıklar ise modifikasyon olarak isimlendirilir.

Yarı dominantlık ya da eksik dominantlıkta, F1 dölleri her iki atasal karakterin arasında bir görünüme sahiptir. Dominant olan gen, heterozigot durumda tam baskın değildir. F1 bireylerinin çaprazlanmasıyla elde edilen F2 dölünde ise 1/4’er oranında atasal fenotipli bireyler ile 1/2 oranında atasal fenotiplerin arasında bir özellik gösteren bireyler ortaya çıkar.

Kodominantlık ya da eşbaskınlık, bir monohibrit çaprazlanmanın heterozigot F1 dölünde, her iki atasal özelliğin de eşit oranda gözlendiği bir kalıtım tipidir ve F2 dölünde 1:2:1 fenotip oranı gösterir.

Bir genin fenotipik ifadesinin diğer bir gen tarafından engellemesi şeklindeki etkileşime epistazi adı verilir.

Tam-bağlı genlerin kalıtımında, farklı allelere sahip bitkilerin çaprazlamalarında F1 kuşağının olası fenotipi mor-uzun şeklindedir.

İnsanda X-bağlı çekinik kalıtım gösteren özelliklere, hemofili A, kırmızı-yeşil renk körlüğü, Lesh-Nyhan Sendromu ve kas erimesi gibi hastalıklar örnek olarak verilebilir.

İnsanlarda, diş enameli hastalığı, perdeli ayak oluşumu ve yapısal trombopati (ağır kanama anomalisi) gibi sadece birkaç tane X-bağlı dominant özellik tanımlanmıştır.

Kesin olarak kanıtlanmış olmasa da, sadece erkeklerde görülen, kıllı kulak oluşumu, koldaki radius ve ulna kemiklerinin kaynaşması ve yapışık ayak parmakları gibi özelliklerin Y kromozomuna bağlı olarak kalıtıldığı düşünülmektedir.

İnsanlarda, diş enameli hastalığı, perdeli ayak oluşumu ve yapısal trombopati (ağır kanama anomalisi) gibi sadece birkaç tane X-bağlı dominant özellik tanımlanmıştır.

Mitokondri ve kloroplastlar, kendi DNA’larını kopyalama ve taşıdıkları genlerden protein sentezleme yeteneğine sahiptir.

Otopoliploidi: Aynı türe ait kromozomların takım sayısı artışları ile bir tür içinde görülen kromozom sayısı değişimleridir. Diploit (AA) bir türün triploit (AAA), tetraploit (AAAA) ve daha fazla sayıda poliploit formları oluşabilir.

Bir organizmanın taşıdığı genlerin toplamına genotip denir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Organizmaların tek bir gen bakımından heterozigot olanlarına monohibrit denir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Organizma üzerinde öldürücü etkisi olan gen ya da allellere letal gen denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bir genin fenotipik ifadesinin diğer bir gen tarafından engellemesi şeklindeki etkileşime epistazi adı verilir.Doğru cevap C seçeneğidir.

Aynı kromozom üzerinde bulunan genlere bağlı- genler denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Eşeyli çoğalmanın değişikliğe uğrayarak meydana getirdiği eşeysiz bir üreme şekli olup, dişi eşey hücresinin erkek eşey hücresi ile birleşmesine gerek kalmadan gelişme göstermesine partenogenez denir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kromozomlardan bir ya da birkaçının sayısında meydana gelen mutasyonlara anöploidi denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Gen bölgesindeki bir pürin bazının diğer bir pürin bazı (A Æ G ya da G Æ A) ile ya da bir pirimidin bazının diğer bir pirimidin bazı (C Æ T ya da T Æ C) ile yer değiştirmesi durumuna transisyon denir. Doğru cevap E seçeneğidir.

(2n - 2) homolog kromozom çiftinden her iki kromozomun eksik olması durumuna nullizomi denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kromozom takım sayısında değişmeler meydana getiren mutasyonlara öploidi denir. Monozomi, (2n – 1) homolog kromozom çiftinden bir kromozomun eksik olması durumudur.Kromozomlardan bir ya da birkaçının sayısında meydana gelen mutasyonlara anöploidi denir.Nitroz asidi, amino grubu içeren bazlarde değişiklik yapan önemli bir mutajenik ajandır ve Proflavin ve akridin oranj gibi akridin boyalar oldukça kuvvetli mutajenlerdir. Doğru cevap E seçeneğidir.