GENEL BİYOLOJİ II

Mendelizm, bitki ve hayvanlarda karakterlerin kalıtımının, alellerin ayrılması ve bağımsız dağılım gibi yasalara göre açıklanmasını öngören bir kuramdır. Katostrofizm, her doğal afet sonrası oluşan canlıların, organizasyon bakımından biraz daha geliştikleri varsayımına dayanan bir kuramdır. Darwinizm kuramına göre tüm canlı türler, organizmaya doğal koşullarda ayıklanmaktan kurtulma ve çoğalma olanağı sağlayıcı varyasyonların doğal seleksiyonuyla gelişir. Lamarkizm kuramı, bir organın fazla kullanılması durumunda, gelişmesini sürdürerek daha etkin bir yapı kazanması, kullanılmayan organların körelmesi ve canlının kazandığı özelliklerin gelecek döllere geçmesi esasına dayanmaktadır. Bu durumda doğru cevap soru kökünde açıklaması bulunan “Uniformitarizm” yani “e” seçeneğidir.

Delesyon, genetikte bir kromozomun bir parçasının kopup kaybolmasıyla meydana gelen kromozom anomalisidir. Mikromutasyon, DNA replikasyonu sırasında en az bir baz çiftinde meydana gelen değişiklikle ortaya çıkan nokta mutasyonudur. Varyasyon, bir türün bireyleri arasındaki kalıtsal farklılıklardır. Makromutasyon ise çeşitli karakterlerin bir arada ve aynı andaki mutasyonudur. Bu açıklamalar doğrultusunda soru kökünde açıklaması bulunan “evrim” terimi sorunun doğru cevabı olan “d” seçeneğidir.

Sitoloji hücreleri inceleyen bilim dalıdır. Jeoloji yer bilimidir. Yeryüzünün fiziksel yapısı, hareketleri ve tarihini inceler. Antropoloji, insan kökenini, evrimini, biyolojik özelliklerini, toplumsal ve kültürel yönlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Ekoloji ise canlıların birbirleriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilimdir. Bu bilgiler çerçevesinde doğru cevap, soru kökünde açıklaması bulunan “Teoloji” yani “c” seçeneğidir.

Mezozoik Zaman, sürüngenlerin çok fazla çeşitlenmesi, yayılması ve zamanın sonuna doğru da ortadan kalkmaları ile karakterize edilen bir dönemdir. Proterozoik Zaman, çekirdekli hücreler (ökaryot) oluştuğu, bitki ve hayvanlarda bazı grupların belirlendiği ve çok hücreli organizmalara geçişin tamamlandığının görüldüğü bir dönemdir. Senozoik Zaman, memeli hayvanlar, kuşlar, böcekler ve genellikle otsu ve senelik bitkiler gibi çiçekli bitkilerin evrimleşmeye devam ettiği dönemdir. Paleozoik Zaman ise, Kaledonya ve Hersinya kıvrımlarının oluşumu, özellikle karbon devrinde kömür yataklarının oluşumu, ilk kara bitkilerinin ortaya çıkışı ve balık benzeri ilk organizmaların ortaya çıkışı ile karakterize bir dönemdir. Bu bilgilerden hareketle doğru cevap soru kökünde açıklaması bulunan “Antropozoik Zaman” yani “a” seçeneğidir.

Mutasyon, canlıların genomunda meydana gelen sayısal, yapısal ve işlevsel olan kalıcı değişikliklerdir. Anöploidi, kromozomlardan bir ya da bir kaçının sayısında meydana gelen mutasyonlardır. Mikromutasyon, DNA replikasyonu sırasında en az bir baz çiftinde meydana gelen değişiklikle ortaya çıkan nokta mutasyonudur. Makromutasyon, çeşitli karakterlerin bir arada ve aynı anda mutasyonudur. Bu durumda doğru cevap “doğal seçilim” yani “d” seçeneğidir.

Uyumun, canlıya yeni yapılar ve işlevler kazandırmasına İlerleyen Evrim denir. Paralel Evrim, bir hayvan grubunun ya da yakın akraba hayvan gruplarının benzer koşulları taşıyan ortamlara, birbirlerine bağımlı olmadan benzer şekilde uyum yapması durumudur. Daralan Evrim, iki ya da daha fazla canlı grubunun benzer ortamlara uyabilmek için kazandıkları yapısal benzerliklerdir. Küçük popülasyonlarda, şansa bağlı olarak meydana gelen üreme olaylarının evrimsel gelişmelerdeki etkisi, Kalıtsal Sürüklenme olarak bilinir. Bu durumda doğru cevap, soru kökünde açıklaması yer alan Dallanan Evrim yani “e” seçeneğidir.

Varyasyon, bir türün bireyleri arasındaki kalıtsal farklılıklardır. Mutasyon, bir canlının genomu içindeki DNA ya da RNA diziliminde meydana gelen kalıcı değişmelerdir. Modifikasyon, canlılarda çevrenin etkisiyle meydana gelen ve kalıtsal olmayan özelliklerdir. Replikasyon, eşlenme, DNA'nın kendi kopyasını oluşturmasıdır. Adaptasyon ise bir canlının, belirli biyolojik, kimyasal ve fiziksel koşulları olan bir ortam içerisinde, yaşamasını olası kılan yeteneklerinin ve özelliklerinin tümüdür. Bu son açıklama bağlamında doğru cevap “c” seçeneğidir.

İlerleyen evrim uyum canlıya yeni yapılar ve işlevler kazandırır. Bir hayvan grubunun geniş olarak yayılıp, fiziksel, kimyasal ve ekolojik koşulları farklı olan ortamlara girmesi ve yavaş yavaş o ortama uyum sağlayacak şekilde doğal seçilime uğraması sonucu uyumsal açılım yani Dallanan Evrim meydana gelir. Daralan Evrim iki ya da daha fazla canlı grubunun benzer ortamlara uyabilmek için, kazandıkları yapısal benzerliklerdir. Bir canlının yeni bir ortama girmeden, o ortama uyabilecek özellikleri pasif olarak taşıması ise “preadaptasyon” olarak bilinir. Bu durumda doğru cevap soru kökünde açıklaması bulunan “Paralel Evrim” yani “b” seçeneğidir.

İçlerinde sadece kalıtsal materyalin olduğu yarı geçirgen bir zarla çevrilmiş hücredir. İlkin hücrelerin evrimleşmesi ile önce prokaryotik sonra ökaryotik hücreler oluşmuştur.

İlk insan Kuaterner (Anthropozoyik = IV. Zaman)’de ortaya çıkmıştır. Dinozorların varlığı ve sıcakkanlı canlıların ortaya çıkması mezozoik dönemde gerçekleşir.

Evrimin ham maddeleri mutasyon ve rekombinasyondur. Modifikasyonlar kalıtsal olmayan değişimlerdir.

Doğal seçilimin başarılı olabilmesi için, bireylerin çevre koşullarına iyi uyum sağlamaları ve ayakta kalmaları, sonrasında da uyum sağlamış bireylerin daha çok yavru oluşturmaları gerekmektedir. Çevre koşulları uzun süre etkilerini sürdürürse, belirli özelliklere sahip bireyler devamlı ayıklanacak ve taşıdıkları genlerin gen havuzundan eksilmesiyle, gen frekanslarında değişmeler ortaya çıkacaktır.

Yönlendirilmiş seçilim, eşeysel seçilim ve coğrafik yalıtım üçü de evrimleşmeyi sağlayan güçlerdendir.

Küçük populasyonlarda, şansa bağlı olarak meydana gelen üreme olaylarının evrimsel gelişmelerdeki etkisi ‘Genetik Drift = Kalıtsal Sürüklenme’ olarak adlandırılmıştır.

Bir hayvan grubu, geniş olarak yayılıp, fiziksel, kimyasal ve ekolojik koşulları farklı olan ortamlara girerse ve yavaş yavaş o ortama uyum sağlayacak şekilde doğal seçilime uğramasıdır.

Evrimleşme hızı, kalıtıma (gen yapısına), zamana ve çevresel koşullara göre değişebilir. Jeolojik değişmelerin fazla olduğu devirlerde, evrimleşme hızı yüksektir.Evrimleşme hızı, bir anlamda kalıtsal yapının değişme hızıdır.

1809

1859

Demir

2.5-3 milyar