GENEL BİYOLOJİ II

Metafaz: Bu evrede kromozomlar ekvator boyunca dizilmişlerdir. İğ iplikleri, kromozomlara, sentromerlerinden bir protein kompleksi sayesinde bağlanır. Bu sırada kardeş kromatitlerin her iki kutba doğru iğ iplikleri tarafından bağlandığı görülür. Artık kardeş kromatitler karşılıklı kutuplara çekilmeye hazırdır.

İki farklı cinsiyetten gelen eşey hücrelerinin birleşmesi ile gerçekleşen üreme, eşeyli üreme olarak adlandırılır. Eşeyli üremede gamet olarak adlandırılan özelleşmiş eşey hücreleri oluşturulur. Bu hücrelerin birleşmesiyle oluşan zigot yeni bir bitkiyi meydana getirir.

Bitkiler aleminde hayat devresi; gametofit ve sporofit olarak adlandırılan iki farklı neslin birbirini izlemesi ile tamamlanır. Gametofit nesil, haploid (n) safhayı temsil eder. Sporofit nesil ise diploid (2n) safhadır. Haploid ve diploid nesillerin gelişimi ve görüntüsü farklı bitki gruplarında değişik şekillerde olabilir.

a) Gametofit ve sporofit evreler morfolojik olarak birbirine benzer durum c) Ulva'da gözlenir ve buna e) İzomorf döl almaşı adı verilir. 

Benzer şekilde;

b) Gametofit ve sporofit evreler morfolojik olarak birbirinden farklı olduğu durum d) Karayosunu'nda gözlenir ve buna da f) Heteromorf döl almaşı adı verilir.

Tallus: Kök, gövde, yaprak gibi organ farklılaşması göstermeyen ilkel bitkisel organizma yapısıdır.

Dişi organ topluluğunu oluşturan karpel ya da pistil adını verdiğimiz yapıları hatırlayalım: Karpelin şişkin olan ovaryum bölümünde tohum taslakları bulunur. Tohum taslaklarının iç kısmında yer alan makrospor ana hücresi, mayoz bölünme geçirir. Oluşan hücrelerden üçü körelir, biri makrosporu verir. Makrospor hücresi art arda üç mitoz bölünme geçirerek yedi hücreli, sekiz nukleuslu embriyo kesesini oluşturur. Bu hücrelerden biri yumurta hücresi, ikisi sinergit, üçü antipod hücresidir, kutup hücresinin ise iki nukleusu vardır.

Absisik asit: Tohum ve tomurcuk dormansisini teşvik eder. Tohumlara yapraklardan besin taşınımını düzenler. Su stresine tepkiyi düzenler.

Angiospermlerde, döllenmenin ardından oluşan zigot önce mitozla ikiye bölünür. Oluşan hücrelerden biri embriyoyu endospermin içine doğru itmekle görevli olduğu düşünülen suspensoru meydana getirmek üzere bölünür. Diğer hücre ise terminal hücre adını alır ve embriyoyu oluşturmak üzere bölünür. Terminal hücre bölünürken en dışta epidermis dokusunu verecek olan protoderm, altında kambiyum ve iletim dokularını verecek olan provasküler doku, ortada ise korteksi oluşturacak temel doku gelişir. Ardından kotiledonların gelişmeye başladığı görülür. Kotiledonların bağlandığı noktanın hemen arkasındaki bölge gövde apikal meristemini, suspensora yakın olan bölüm ise kök apikal meristemini verir.

Tohum gömleğinden içeriye su girişiyle birlikte tohumun içinde metabolik aktivite başlar. İlk adım, giberellinlerin embriyodan alevron tabakasına göç etmesidir. Bu hormon uyarısıyla bazı enzimler sentezlenir ve endosperme doğru taşınırlar. Endospermde ise karbohidrat, lipid, protein gibi depo maddelerinin parçalandığı, protein ve RNA sentezinin başladığı bir evreye geçilir. Bu sırada hücre bölünmesi ve uzamasını hızlandıran oksinler ve sitokininler sentezlenir. Gaz alışverişi de çimlenmenin başlamasıyla belirgin olarak artan bir etkinliktir. Çimlenme sırasında embriyodaki hücrelerin bölünmesi ve uzamaları sonucunda embriyo testayı parçalayarak fidecik gelişmeye başlar.

Yapraklar belli mevsimlerde veya çok yıllık yapraklarda belli bir sürenin sonunda dökülürler. Absisyon (yaprak dökümü) ılıman iklim bitkilerinde aynı zamanda olumsuz çevre şartlarından bitkiyi koruması açısından da önem taşır. Yaz sonunda yaprakların renginin yeşilden sarı ve kırmızıya dönmesi aslında klorofilin ayrışarak ksantofil ve karotinoidlere dönüştüğünü gösterir. Bu sırada pek çok büyük molekül de parçalanarak yapraktan ana bitkiye geçer. Örneğin; proteinler amino asitlere, nişasta şekere dönüştürülür. Ayrıca azot ve fosfor gibi mineraller de ana bitkiye iletilir. Böylece yaprak döküldüğünde ziyan olacak bileşikler ana bitkinin kullanabileceği formda geri kazanılmış olur.

Eşeysiz üreme hücrelerinde döllenme yer almaz. Yanlış olan tek seçenek 3'tür.