GENEL BİYOLOJİ II - Deneme Sınavı - 5

Profaz: Kromozomların iplik şeklini almasıyla başlar. Bu sırada daha önceden DNA’sı kendini eşlemiş olan kromozomlar, sentromer adı verilen boğum yerlerinden birbirine bağlı iki kardeş kromatit görünümünü almıştır. Bu kısalıp kalınlaşma süreci, kromozomların ilerideki evrelerde kırılması gibi anormal
durumları önler. Profazda ayrıca mikrotübüller ileride iğ ipliklerinin yer alacağı eksene dizilirler. Profaz sonunda, çekirdek zarı, çekirdekçik ve profaz öncesi bant kaybolur.

Metafaz: Bu evrede kromozomlar ekvator boyunca dizilmişlerdir. İğ iplikleri, kromozomlara, sentromerlerinden bir protein kompleksi sayesinde bağlanır. Bu sırada kardeş kromatitlerin her iki kutba doğru iğ iplikleri tarafından bağlandığı görülür. Artık kardeş kromatitler karşılıklı kutuplara çekilmeye hazırdır.

Homolog kromozomların kromatitleri kiazma adı verilen noktalarda bağlantılar kurarlar. Bu kısımlarda gerçekleşen parça alışverişine ise
krossing-over denir.

Anafaz II: Kromozomların kardeş kromatitleri birbirinden ayrılır, kutuplara doğru yönelir. Böylece her biri birer kromozom oluşturur.

Tallus: Kök, gövde, yaprak gibi organ farklılaşması göstermeyen ilkel bitkisel organizma yapısıdır.

Polen tanesi stigmaya ulaştığında tozlaşma adı verilen yolculuk tamamlanmış olur.

Etilen: Yaprak, meyve ve çiçekte yaşlanma ve dökülmeyi teşvik eder. Tohum çimlenmesi ve hücre uzamasında etkilidir.

Yitirilen vücut kısımlarının yerine yenilerinin oluşturulması rejenerasyondur. Spermatogenez spree hücresinin oluşumu, oogenez yumurta hücresinin oluşumu, tomurcuklanma ve fission ise eşeysiz üreme çeşididir. Doğru cevap A'dır.

Spermatogonyum hücreleri hacim olarak büyüyerek primer spermatosit adını alır. Doğruce cevap B'dir.

Akrozomda yumurta zarını delmede görev alan enzimlerin üretilir. Doğru cevap E'dir.

Olgunlaşmış ve mayoz bölünmeye hazır hale gelmiş oogoniumlara primer oosit adı verilir. Doğru cevap A'dır.

Sentrolesital yumurta tipinde besin maddesi yumurta hücresinin merkezinde toplanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Döllenmenin ardından yumurta hücresi mitoz bölünme geçirmeye başlar ve blastomer adı verilen hücreler meydana getirir. Bu bölünme serisine segmentasyon denir. Doğru cevap D'dir.

Diskoidal segmentasyon polilesital yumurtalarda görülür. Doğru cevap D'dir.

Derinin epidermisi ektodermden meydana gelir. Bağırsağın iç astarı endodermden, düz kas, bağ doku ve derinin dermisi ise mezocdermden meydana gelir. Doğru cevap D'dir.

Tam başkalaşım gelişim gösteren canlılarda yaşam tipik yumurta evresi, larva evresi , pupa evresi ve ergin dönemden oluşur.

Hemimetabol gelişim gösteren canlılarda yumurtadan çıkan yavru kısmen ergin bireye benzer. Deri değiştirerek yavaş yavaş ergin bireye benzemeye başlar. Doğru cevap E'dir.

Eşeysiz üreme yeni bireylerin iki ayrı eşeyli bireye ihtiyaç olmadan tek bir bireyden meydana gelmesi ile olur. Deniz şakayığı gibi bazı Cnidaria grubu türlerde bireyler eşit iki ya da daha fazla sayıya bölünerek yeni bireyler oluşturur. Bu şekilde eşeysiz üremeye fission adı verilir. Hydra, Medüz ve Mercanlar tomurcuklanmaile çoğalırlar. Bu üreme tipinde ergin birey vücudunun herhangi bir bölgesinden mitoz yoluyla bireyler meydana getirmektedir. Eşeysiz üremenin bir başka tipinde ise, bireyin parçalara ayrılan her bir bölümünden yeni birey meydana gelir. Parçalanmadenilen bu tip eşeysiz üremede parçalanan kısımlar rejenerasyon geçirirler. Konu ile ilgili bir örnek Yassı Solucanlar’ dan olan Planaria’ dan verilebilir. Eğer bir Planarya 4 parçaya bölünecek olursa her parçadan yeni bir Planarya oluştuğu görülebilir.

Bireyler erginliğe ulaşmadan önce testislerin içi 2n kromozoma sahip spermatogonyumadı verilen özelleşmemiş hücreler ile kaplanmıştır. Erginliğe ulaştıktan sonra bu hücreler mayoz bölünme geçirerek sperm hücresini meydana getirirler. Bu süreç içinde ilk önce spermatogonyum hücreleri hacim olarak büyüyerek primer spermatosit adını alır.

Daha sonra primer spermatositler mayoz bölünme geçirirler. I. Mayoz bölünme sonunda iki tane n kromozomlu hücre oluşur. Bu hücreler sekonder spermatosit olarak adlandırılmaktadır. Bu hücrelerin II. Mayoz geçirmesi ile birlikte 4 tane eşit büyüklükte spermatid meydana gelir. Bu hücrelerin değişikliğe uğraması ile sperm hücreleri oluşur.

Yumurtalık (ovaryum) içinde olgunlaşmamış 2n kromozomlu oogonyum bulunmaktadır. Bu hücreler sürekli olarak mitoz bölünme geçirerek çoğalırlar. Olgunlaşmış ve mayoz bölünmeye hazır hale gelmiş oogoniumlara primer oosit adı verilir. I. Mayoz bölünme sonunda n kromozomlu 2 yeni hücre meydana gelir. Bu hücrelerden büyük yapılı ve bol sitoplazmalı hücreye sekonder oosit, sadece çekirdek içeren küçük yapılı hücreye ise primer kutup hücresi adı verilir. II. Mayoz evresinden sonra, sekonder oosit yine farklı büyüklükte olan iki yeni hücreye bölünür. Bunlardan bol yumurta içereni ootid adını alır. Bu hücre daha sonra bazı farklılıklar geçirerek yumurtayı (ovum) meydana getirir. Sekonder oositten oluşan diğer hücre az sitoplazmalı sekonder kutup hücresidir. Primer kutup hücresi de II. mayoz sonunda az sitoplazmalı 2 tane sekonder kutup hücresine bölünür.