GENEL BİYOLOJİ I

Ascomycetes: Ekmek ve bira yapımında kullanılan Saccharomyces mayası gibi tek hücreli türlerden ekmek küfü olan Neurospora crassa gibi filamentli olarak gelişen türlere kadar çeşitlilik göstermektedir. Sucul ve karasal çevrelerin bir temsilcisi olan ascomycetes grubu isimlerini taşıdıkları aski (tekili askus) alırlar. Askokarpların içinde askus denen yapıların bulunması ile diğer funguslardan ayrılırlar.

Mavi yeşil algler ve Arkea dahil Bakteriler prokaryot; Funguslar, Protozoa, Algler, ve çokhücreliler ise ökaryotik hücre yapısına sahiptir. Buna karşılık prokaryotik ve ökaryotik hücreler kimyasal olarak benzerlik gösterirler. Ancak besin maddelerini metabolize etmede farklı reaksiyonları kullanırlar. Virüsler, viroidler ve prionlar ise hücresel yapı göstermediklerinden bu gruplardan herhangi birine girmezler.

Protozoa da üreme eşeyli ve eşeysiz olmak üzere iki çeşittir. Ancak eşeysiz üreme daha yaygındır. Bazılarında sadece bir çeşit üreme şekli görülürken, bazıları hayat döngülerinde her iki yoluda kullanabilir. Eşeysiz üreme ikiye bölünme, tomurcuklanma veya çoğa bölünme şeklinde görülür. İkiye bölünme Ciliata’da enine iken, Flagellata’da uzunlamasınadır. Tomurcuklanarak çoğalan protoozonlar farklı büyüklükte yavru hücreler meydana getirirler. Eşeyli üremede ise bazı silli bir hücrelilerde (Terliksi hayvan) konjugasyon adı verilen özel bir eşeyli üreme şekli görülür. Bu olayda ağız ağza gelen iki birey (hücre) mayoz geçirerek haploid duruma gelmiş mikronukleusların yarısını karşılıklı olarak değiştirirler, böylece genomları değişmiş iki birey ortaya çıkar . Diğer durumda ise nukleusları yine haploid duruma gelmiş (gamet) iki ayrı hücre birleşir diploid yeni bir hücre (zigot) oluştururlar. Bu tip eşeyli üremeye de kopulasyon adı verilir.

Gram negatif bakterilerin duvarları lizozim işlemi sonrasında tamamen parçalanmaz ve hücresel yapı, hücre membranı ve dış duvar yapılarına
sferoplast adı verilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Bazı bakterilerde hareket flagella adı verilen özel yapılar ile sağlanır. Flagella
protein yapısındadır. Bakteriyal hücrelerden bazılar kayarak katı yüzeyler boyunca hareket edebilirler. Bunun yanında prokaryotlar çevresel uyaranlara
cevap olarak da hareket edebilirler

kısa veya uzun zincirler şeklinde ise bakteri hücrelerine streptokok denir.

Funguslar fotosentez yapamazlar bu nedenle ışığı kullanıp enerji (ATP) üretemezler. Doğru cevap C şıkkıdır.

Funguslar fotosentetik pigment içermemeleri nedeniyle besinlerinin absorbsiyon yöntemi ile sağlarlar

mikotoksin üretilmesi fungusların zararlı etkilerinden biridir.

Ciliata’da büyük partiküllerin ve hatta bütün haldeki mikroorganizmaların alınabileceği sürekli bir ağız yapısına sitostom denir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Eşeyli üremede ise bazı silli bir hücrelilerde (Terliksi hayvan) konjugasyon adı
verilen özel bir eşeyli üreme şekli görülür.

Biyosentez: Bakteri DNA’sının parçalanması, virüs nükleik asiti ve protein kılıfın
sentezlenmesidir.

Taksis, bir uyaran etkisiyle yapılan, uyarana doğru ya da uyarandan aksi yöndeki harekettir. Kemotaksis, kimyasallar; fototaksis ışık; aerotaksis oksijen etkisiyle bunlara yönelme yada kaçma şeklindeki taksis örnekleridir.

Hifler bir araya gelerek ağsı bir yapı oluşturur ki bu yapıya misel (tallus) adı verilir.

Chytridiomycetes: zoospor denilen flagellalı ve hareketli sporlara sahip olması ile diğer funguslardan
ayrılırlar.

Protozoa tek hücreli ökaryotik mikroorganizmadır. Büyüklükleri 5 ile 250 µm arasında değişmektedir.
Hücre duvarları yoktur. Hücre membranı protoplazmayı çevreler. Bazı protozoonlarda ise pelikül adı verilen bir örtü hücreye sabit şekli verir. Protozoonlarda bir veya daha çok çekirdek ile koful ve plastid adı verilen yapılar bulunmaktadır. Genellikle renksiz ve hareketlidirler.

Virüsler hücre yapısına sahip değildir, bir diğer deyişle hücresel yapı göstermezler.

Bakteri virüsleri olan bakteriyofajların çoğalmasında 5 basamak gözlenir. Bunlar sırasıyla:
1. Adsorbsiyon: Virüsün özel reseptör bölgeler ile konak hücreye yapışması,
2. Penetrasyon: Virüs nükleik asitinin konak hücre içine girmesi (kapsid dışarıda kalır),
3. Biyosentez: Bakteri DNA’sının parçalanması, virüs nükleik asiti ve protein kılıfın sentezlenmesi,
4. Olgunlaşma: Sentezlenen virüs kısımlarının bir araya getirilerek olgun partikül haline gelmesi,
5. Salınım: Virüsün hücreyi parçalayarak dışarı dağılmasıdır.

Lizogenik döngü Virüs genomunun konak hücre genomuna bağlanarak çoğaldığı, konak hücrenin
parçalanmadığı ve ancak uyaranlar varlığında virüsün litik döngüyü izlediği süreçtir.

Protozoa bakterilerin başlıca tüketicileridir. Su kirliliğinin giderilmesinde önemli bir rol oynarlar.