GENEL BİYOLOJİ I

Canlılar üç domain sisteminde sınıflandırılır. Bunlar, Bacteria, Archaea ve Eucarya'dır.

Taksonomik karakterler canlılarda gözlenebilen tutarlı, güvenilir, çevre koşullarına göre değişmeyen ayırt edici özellikleri ifade etmektedir.

Populasyon, belli bir yerde belli bir zamanda bulunan, birbirleriyle çiftleşip üreyebilen aynı türe ait bireyler topluluğudur.

Bir hücreli, bakterilere benzeyen ancak canlılar için son derece ekstrem sayılabilecek koşullarda gelişebilen canlılardır. Bakterilerden biyokimyasal ve genetik olarak faklı bir grup oldukları 1970’li yıllarda fark edilmiştir. Çok sıcak su kaynakları, çok tuzlu sular gibi ortamlarda gelişmekle birlikte okyanuslardaki planktonik organizmaların içinde de gelişebildikleri görülmüştür. Archaea üyeleriyle ilgili çok sayıda araştırma yapılmakta ve ilginç yapıları aydınlatılmaya çalışılmaktadır. Archaea Domain’i iki büyük grup içermektedir: Crenarchaeota, çok sıcak ortamlarda gelişen Archaea üyelerini içerir. Euryarchaeota’da ise, metan üreten ve çok tuzlu ortamlarda yaşayan üyeler bulunmaktadır.

Bakteriler tek hücreli basit formlardan ipliksi, küremsi, dağınık koloni oluşturanlara kadar farklı morfolojik yapılardaki canlılardır. Genetik materyali protoplazma içinde bir zarla sınırlandırılmamıştır, DNA’ları halka şeklindedir. Bacteria Alemi’nde sadece Cyanobacteria üyeleri fotosentez yapabilirler. Diğerleri ise besinlerini diğer canlılardan veya bulundukları ortamdaki bazı bileşikleri parçalayarak sağlarlar. Genellikle mikroskopla izlenebilirler.

Kırmızı algler, hücre çeperlerindeki özel polisakkaritler nedeniyle ekonomik açıdan önem taşırlar.

Funguslar, küfler, şapkalı mantarlar ve mayaların yer aldığı, büyük bir organizma grubudur.

Spermatophyta, bitkiler aleminde yer alır.

Örneğin Pinus nigra ülkemizde karaçam olarak bilinen çam türüdür. Bu isimde Pinus cins ismini, nigra siyah anlamındaki tür epitetini ifade eder.

1967’li yılında Whittaker, canlıların beş Alemli bir sistemde sınıflandırmayı önerdi. Bu sistemde en altta Monera adı verilen ve prokaryotların yer aldığı bir alem yerleştirilmiştir. İkinci alem, çok geniş olup farklı canlı gruplarının yerleştirildiği Protista’dır. Genel olarak tek hücreli veya koloni oluşturan prokaryotik canlılar bu aleme yerleştirilir. Bu gruplar bitki, mantar ve hayvanların ilkelleri olarak da nitelendirilebilir. Whittaker’in önerdiği diğer alemler, Plantae (Bitkiler), Fungi (Funguslar) ve Animalia (Hayvanlar)’dır.

Temel Taksonomik Kategoriler
• Regnum (Alem)
• Phylum (Şube) veya Divisio (Bölüm)
• Classis (Sınıf )
• Ordo (Takım)
• Familia (Aile)
• Genus (Cins)
• Species (Tür)

Sölenterler radier simetrilidir (ışınsal simetri) ve gelişmelerinde ancak iki embriyonik tabaka (endoderm ve ektoderm) meydana gelir yani diploblastiktirler.

Arthropodlar bilinen hayvan türlerinin çoğunu kapsayan en büyük hayvan filumunu oluştururlar. Vücutları Annelidler’de olduğu gibi bir çok segmentten meydana gelir.

Sıralama Regnum-phylum-classis-ordo-familia-genus-species şeklinde olmalıdır.

Protistler, ökaryotik, tek hücreli, koloni oluşturan veya çok hücreli, embriyo gelişimi görülmeyen, genellikle sucul ortamlarda gelişen canlılar bu alem içinde toplanmışlardır. Genetik materyalleri bir zarla çevrilmiş, çekirdek (nukleus) içeren organizmalardır. Euglena, protistlerden  Euglenozoa içerisinde yer almaktadır.

Karayosunları, karasal bitkilerin en ilkel grubudur. Sudan karaya geçişle ilgili kök benzeri rizoidler, havalandırma odacıkları veya ilkel stoma ve iletim elemanları gibi yapılar Karayosunlarında gelişmeye başlar.

Yeşil algler su ortamında yaşar. Karayosunlarında sudan karaya geçişle birlikte iletim demetleri gelişmeye başlamıştır. Ciğerotları, eğrelti otları, yapraklı karayosunları ve tohumlu bitkiler arasında en gelişmiş canlı grubu kapalı tohumlulardır ve iletim sistemleri iyi gelişmiştir.

Funguslar karasal, sucul ortamlarda, ölü canlı materyal üzerinde geliştikleri gibi diğer canlılar için patojen olan türleri de vardır, bunun yanında 20 000’e yakın türü liken oluşturur. Ölü artıkların parçalanıp doğaya döndürülmesinin yanında insan hayatında ekonomik olarak da önemli rol oynarlar.

1967’li yılında Whittaker, canlıların beş Alemli bir sistemde sınıflandırmayı önerdi. Bu sistemde en altta Monera adı verilen ve prokaryotların yer aldığı bir alem yerleştirilmiştir.

Bakteriler tek hücreli basit formlardan ipliksi, küremsi, dağınık koloni oluşturanlara kadar farklı morfolojik yapılardaki canlılardır. Genetik materyali protoplazma içinde bir zarla sınırlandırılmamıştır, DNA’ları halka şeklindedir. Bacteria Alemi’nde sadece Cyanobacteria üyeleri fotosentez yapabilirler.