GENEL BİYOLOJİ I - Deneme Sınavı - 8

Meristematik dokular bölünerek çoğalma yeteneğindedir. İhtiyaç olan bölgelerde bölünerek yeni yapıların oluşmasını sağlarlar.

Emergensler bitki savunmasında rol oynayan sertleşmiş yapılardır. Bazı tüyler de farklılaşarak bitki savunmasında rol oynamaktadır.

Ökseotu parazit olarak yaşar ve kökleri ile konukçusundan su ve inorganik maddeleri sömürür.

Topraktan kökler aracılığıyla alınan su ve inorganik maddelerin taşımında rol oynayan yapıdır. Bu nedenle aşağıdan yukarı doğru taşınmayı gerçekleştirir.

Kök yaprak gibi yanal organ içermeyen bir yapıya sahiptir.

Döllenmeden sonra ovaryumun büyümesi ile meyve oluşur.

Güneş enerjisinden yararlanarak basit şeker oluşumu için ortamda su ve karbondioksit olmalı. Bu süreç sonunda basit şeker ve oksijen oluşumu görülür.

C4 ve CAm bitkileri daha sıcak ve kuru ortamlara adapte olmuşlardır.

Testa tohum kabuğudur ve embriyoyu dış etkenlere karşı korumaya yardımcı olur.

Genellikle kök, gövde ve onların yanal organlarının uç kısımlarında yer alan meristemlere primer meristem adı verilir.

Büyüme noktaları kısımlarından dermatogen gelişince epidermayı, periblem korteksi ve plerom merkez silindirini (iletim demetleri) meydana getirir.

Emergensler (çıkıntı/diken); tüylerden oldukça farklı bir yapıya sahiptirler. Tüyler yalnız epidermadan köken alırken, emergensler ise epiderma ve epiderma altındaki hipoderma tabakasından köken almaktadır. Bitkinin özellikle hayvanlara karşı bir savunma aracı olarak geliştirilen bir yapıdır. Gül (Rosa sp.) bitkisinde görülen dikenler buna iyi bir örnektir.

Aerankima (havalandırma) parankiması, bitkinin gaz alışverişini sağlayan bir dokudur. Bu fonksiyonunu yerine getirebilmek için geniş hücrelerarası boşluklara sahiptirler. Hücrelerarası boşluklar, özellikle su ve bataklık bitkilerinde iyi gelişmiştir.

Kollenkima (Pek Doku), bitkilerde gelişmekte olan dokulara destek sağlayan, hücre çeperi kalınlaşmış ancak odunlaşmamış canlı bir dokudur. Bu hücreler yaşadığı sürece protoplastlarını kaybetmezler ve sürekli büyüme yeteneğinde olan hücrelerdir. Gerilme, kıvrılma ve esneme özelliğine sahiptir. Genellikle büyümekte olan gövde, yaprak, çiçek sapı ve köklerde rastlanan kollenkima, direnç sağlarken doku gelişimini engellemez.

Taş Hücreleri, sklerankimatik hücrelerden farklı olarak her üç boyutta da az çok eşit uzunluktadır. Küremsi, çokgen, silindirik gibi değişik şekillerde olabilir. Çeperlerde görülen basit geçitler, tek veya orta lamele doğru çatallanmış kanallar halindedir. Bitki bünyesinde tek tek bulunabildikleri gibi, gruplar halinde de bulunabilirler. Bitkinin gövde, yaprak, meyve, yaprak ve meyve sapları gibi yapıların epidermis ve parankimasında bulunur. Armut, ayva gibi meyvelerde yer alan sert yapılar taş hücreleridir.

Floem (Soymuk Boruları), bitkilerde fotosentez yapan organlarda sentezlenen organik maddenin, bitkinin tamamına aktarılmasını sağlayan iletim dokusu elemanıdır. Her iki yönde gerçekleştirdikleri iletim fonksiyonu ile besinin tüm doku ve organlara iletilmesini sağlar. Hücreleri canlı olduğundan, iletim su ileten borulara göre daha yavaş bir biçimde gerçekleşmektedir. Temel olarak soymuk boruları; kalburlu borular, arkadaş hücreleri, floem parankiması ve floem lifleri olmak üzere dört kısımdan oluşmaktadır.

Yüksük (kaliptra): Kök ucundaki büyüme noktalarını sararak onların çevresel etmenlerden zarar görmesini engelleyen koruyucu bir dokudur.

Duvar sarmaşığı (Hedera helix) bitkisinde olduğu gibi tutunma fonksiyonuna sahip olabilir.

Ateş dikeni (Pyracantha coccinea) bitkisinde olduğu gibi gövde sürgünleri diken şeklini alarak koruyucu bir rol üstlenebilir.

Bitkiler birincil üreticidir ve bu nedenle besin zincirinin ilk halkasını oluştururlar.