GENEL BİYOLOJİ I - Deneme Sınavı - 27

Ksilem iletim dokuda bulunur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Besin deposu , tutunma ,  fotosentez ,hava almak  ve destek görevleri  bitki köklerinin görevleridir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Asma (Vitis vinifera)’nın gövdesi sarılma ve tutunma fonksiyonuna sahiptir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Perikarp meyvenin bir parçasıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Bitkilerde erken gelişim dönemlerinden itibaren, bitkinin yaşamı boyunca bölünebilme özelliğini koruyan, belirli bir görevi yapmak üzere özelleşmemiş (farklılaşmamış) hücrelerin oluşturduğu embriyonik dokulara meristem adı verilmektedir. Kök, gövde ve yanal organlarının uç kısımlarında bulunur.              Metabolik           açıdan   son        derece                aktif       olan       meristem hücreleri, bölünerek yeni hücreler meydana getirirler.

Gövdeye ait büyüme noktaları için tunika (dermatogen + periblem) ve korpus (plerom) terimleri de kullanılmaktadır. Büyüme noktaları kısımlarından dermatogen gelişince epidermayı, periblem korteksi ve plerom merkez silindirini (iletim demetleri) meydana getirir.

Emergensler (çıkıntı/diken); tüylerden oldukça farklı bir yapıya sahiptirler. Tüyler yalnız epidermadan köken alırken, emergensler ise epiderma ve epiderma altındaki hipoderma tabakasından köken almaktadır. Bitkinin özellikle hayvanlara karşı bir savunma aracı olarak geliştirilen bir yapıdır. Gül (Rosa sp.) bitkisinde görülen dikenler buna iyi bir örnektir.

Ksilem (Odun Boruları), bitkilerde topraktan kökler aracılığı ile alınan su ve inorganik maddelerin taşınımında görev alan yapılardır. Aşağıdan yukarıya doğru iletim gerçekletiren ksilem boruları, genellikle           ölü    hücrelerden                oluşmaktadır.    İletim oldukça hızlı bir biçimde gerçekleşmektedir. Ksilem çeşitli hücre tiplerinden oluşmuş karmaşık bir dokudur. Su ileten borular (Trake ve trakeidler) yada başka bir deyişle trakeal elemanlar, ksilem dokusunun ana bileşenini oluşturmaktadır. Odun borularına destek sağlayan ksilem sklerankiması ve depo görevi üstlenen ksilem parankiması da, ksilem dokusunun diğer bileşenleridir.

Floem (Soymuk Boruları), bitkilerde fotosentez yapan organlarda sentezlenen organik maddenin, bitkinin tamamına aktarılmasını sağlayan iletim dokusu elemanıdır. Her iki yönde gerçekleştirdikleri iletim fonksiyonu ile, besinin tüm doku ve organlara iletilmesini sağlar. Hücreleri canlı olduğundan, iletim su ileten borulara göre daha yavaş bir biçimde gerçekleşmektedir. Temel olarak soymuk boruları; kalburlu borular, arkadaş hücreleri, floem parankiması ve floem lifleri olmak üzere dört kısımdan oluşmaktadır. Soymuk boruları içerisinde besin iletimini sağlayan esas yapılar, kalburlu borular ve arkadaş hücreleridir. Bunun dışında  floem    lifleri      sayesinde           destek  fonksiyonu         ve floem                parankiması       sayesinde           ise          depo,    iletim     ve           salgı       fonksiyonuna    da sahiptir.

Pistil Bitki organları temel olarak 2 ana kısımda değerlendirilmektedir.

Vejetatif             bitki       organları ;  Kök - Gövde - Yaprak ,

Generatif            bitki       organları (Üreme Organları) -; Çiçek ( Çiçek         örtüsü  (periant), Erkek organ (stamen) , Dişi                organ    (pistil))

Çilek      (Fragaria vesca) bitkisinde olduğu gibi sürünücü bir gövde olarak (stolon) farklılaşabilir.

Tipik bir yaprak temel olarak 4 farklı dokunun bir araya gelmesi ile oluşur. Bunlar epiderma, ksilem (odun                boruları),             floem    (soymuk              boruları)              ve           mezofil tabakasıdır. Epiderma tabakası, yaprağın en        üst tabakasını kaplayan, iç kısımdaki dokuları koruyan ve içerdiği stomalar aracılığı ile gaz alışerişini sağlayan dokudur. Hemen altında yer alan ve klorofil bakımından zengin olan mezofil tabakası ise fotosentezden sorumlu esas bölgedir.

Periant, farklı tipte yapraklardan oluşan iç içe iki halka şeklindedir. Bunlardan en dışta bulunan yapraklara çanak yapraklar (kaliks) adı verilmektedir. Kaliksi oluşturan çanak yaprakların her birine sepal adı verilmektedir. Bu yapraklar, daha içeride bulunan dişi ve erkek organları korumakla görevlidirler. Daha içeride bulunan yapraklar ise genellikle değişik şekil ve renklerde olan taç yapraklardır (korolla). Korollayı oluşturan taç yaprakların herbirine de petal adı verilmektedir.

Fotosentez, bitkilerin kloroplastlarında meydana gelen biyokimyasal reaksiyonlar zinciridir. Kloroplastların iç kısmı bir zar ağı ile kaplanmış durumdadır. Bu zar sistemine tilakoid adı verilir.

Çiçek örtüsü (periant), tipik bir angiosperm çiçeğinde, iç kısımda yer alan dişi ve erkek organları organları koruma görevi üstlenen yapılardır.

Dut (Morus sp.), bileşik meyvelere örnek olarak verilebilir.

Su molekülünün ayrıştırılması sırasında açığa çıkan elektronlar ve protonlar, nikotinamid adenin dinükleti fosfat adı verilen molekül ile birleşerek NADPH adı verilen molekülü oluşturur.

III. RuBP (ribuloz 1,5 difosfat) adı verilen 5
karbonlu molekül, bir CO2 molekülü ile birleşerek 6 karbonlu bir şeker oluşturur.
I. Oluşan bu molekül, 2 adet 3 karbonlu bir molekül olan 3-fosfogliserata (PGA) parçalanır.
II. PGAL molekülünün oldukça önemli bir kısmı tekrar RuBP oluşturulmak üzere yeniden düzenlenir.
IV.Şekerler, polimerizasyona uğratılarak nişasta şeklinde depo edilir.

Tek hücreli canlılarda bütün hayatsal olaylar tek hücre tarafından gerçekleştirilir.

Çok hücrelilerde ise hücrelerin farklılaşması ile oluşan dokulardan organ ve organ sistemleri gelişmiştir. Çünkü çokhücreli canlılarda, canlının dış yüzeyinin binlerce katı genişliğinde bir hücrelerarası iç çevre yüzeyi vardır. Bu kadar geniş bir çevre oluşturan hücrelere suyun, besin maddelerinin vb. iletilmesi, iletilen besin maddelerinin hücreler tarafından alınıp, sindirilmesi, sindirilmiş besin maddelerinden enerji üretilebilmesi için oksijenin hücrelere ulaştırılması, metabolik faaliyetler sonucunda meydana gelen boşaltım maddelerinin de vücuttan uzaklaştırılması gereklidir. Bu nedenle çok hücreli hayvanlarda 200 kadar değişik tipte olabilen hücreler bulunmaktadır.