GENEL BİYOLOJİ I - Deneme Sınavı - 18

Hücre membranındaki proteinler fosfolipid matriksine gömülmüş halde bulunurlar. Hücre membranı seçici geçirgendir. Hücre membranındaki proteinler dış yüzeyde hidrofilik değil hidrofobiktir. Hücre membranında fosfolipid molekülleri paralel iki sıra halinde dizilmiştir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Plazmid, bakteri kromozomundan ayrı küçük DNA parçalarıdır. Kromozomdan bağımsız olarak çoğalırlar. Doğru cevap E seçeneğidir.

Mikrobiyal ökaryotlar Protista yada kısaca Protistler olarak bilinir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Hücre duvarı yapısında, polisakkarid olarak glukan, galaktoz, kitin, kitozan, mannan ve selüloz en fazla bulunanlarıdır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Üremeleri eşeyli ve eşeysiz olmak üzere iki tiptir. Protozoaların parazitik türleri vardır. Genellikle renksiz ve hareketlidirler. Bazı türleri kist oluşturabilir. Hücre duvarları yoktur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Eşeyli üremede ise bazı silli bir hücrelilerde (Terliksi hayvan) konjugasyon adı verilen özel bir eşeyli üreme şekli görülür. Bu olayda ağız ağza gelen iki birey (hücre) mayoz geçirerek haploid duruma gelmiş mikronukleusların yarısını karşılıklı olarak değiştirirler, böylece genomları değişmiş iki birey ortaya çıkar. Diğer durumda ise nukleusları yine haploid duruma gelmiş (gamet) iki ayrı hücre birleşir diploid yeni bir hücre (zigot) oluştururlar. Bu tip eşeyli üremeye de kopulasyon adı verilir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Nükleik asit içermezler. Patojendirler, insan ve hayvanlarda merkezi sinir sistemi hastalıklarına neden olurlar. Sinir sistemi hücrelerinde doğal olarak üretilen proteinlerden meydana geldikleri düşünülmektedir. Prionların hücre zarları yoktur. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Bakterilerde esas kromozomdan ayrı olarak bulunan ve kromozomdan bağımsız olarak çoğalabilen küçük DNA parçalarına plazmid adı verilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Bazı bakteri türlerinin içerisinde oluşan ve kurumaya, radyasyona, ısıya, asitlere ve kimyasal dezenfektanlara karşı oldukça dirençli olan yapılara endospor adı verilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Basidiomycetes sınıfı oldukça büyük bir fungus grubudur. Birçoğu ticari olarak geliştirilen ve yenebilen Agaricus gibi şapkalı mantarlar ile Amanita gibi zehirli mantarlar bu grup içerisinde yer almaktadır. Halk arasında kültür mantarı olarak da bilinen Agaricus bisporus türü, filogenetik olarak Basidiomycetes sınıfı içerisinde yer almaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Ekmek yapımında kullanılan maya (Saccharomyces cerevisiae) bir fungus türüdür. Doğru cevap C seçeneğidir.

Prionlar ne virüs ne de bakteri olmayan, hücresel yapıya sahip olmayan, kendi kendini eşleyebilen ve enfekte proteinlerin yapımını sağlayan proteinlerdir. Nükleik asit içermezler. Sinir sitemi hücrelerinde doğal olarak üretilen normal proteinlerin katlanma şeklinin değişerek patojen ve enfeksiyon yapma özelliğindeki prionların oluştuğu düşünülmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Virüs ve viroidler genetik materyal olarak RNA (ribonükleikasit) molekülü içerirlerken, bakterilerin genetik materyali ise tek halkalı DNA (deoksiribonükleikasit) molekülünden ibarettir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Sütten yoğurt yapmak için kullanılan birkaç türden birisi olan Lactobacillus bulgaricus bir bakteri türüdür. Halk arasında yoğurt mayalamak ifadesi, zaman zaman yoğurdun oluşumunu sağlayan canlının bir maya türü olduğunu düşündürse de aslında yoğurt oluşumundan sorumlu canlı grubu bakterilerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Virüsler, hücresel yapı göstermeyen, bir RNA ya da DNA molekülü şeklinde genetik materyale sahip olan canlılardır. Hücre içinde aktif iken virüs olarak adlandırılan bu canlı grubu, hücre dışında iken kristal yapıya dönüşür ve bu haliyle virion olarak adlandırılır. Virüs, virion şeklinde iken metabolizması yoktur. Başka bir ifade ile hücre dışında yaşamayan virüslerin, virüsler için olumsuz koşul olarak kabul edilebilecek hücre dışında olma periyodunu geçirme yöntemi metabolik olarak inaktif olduğu virion formudur. Şıklar değerlendirildiğinde en benzer ilişkinin bakteri ve endospor arasında olduğu görülebilir. Bakteriler; kuruma, radyasyon, ısı, asit ya da dezenfektan gibi olumsuz çevre koşullarına tepki olarak endospor adı verilen yapıları geliştirler. Endospor içerisinde tıpkı virionda olduğu gibi metabolizma durmuştur veya en az seviyededir. Diğer şıklarda bu yönde bir ilişki bulunamamaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Gen terapisi, kabaca bir hücrede hastalığa sebep olan hasarlı DNA kısımlarının sağlam DNA ile değiştirilmesi olarak tanımlanabilir. Günümüzde henüz başlangıç aşamasında olan bu çalışmalar, pek çok hastalığı tedavisi noktasında çok büyük potansiyel taşımaktadır. Gen terapisi uygulamaları, başka bir ifade ile istenilen DNA parçalarının hücre içerisine taşınması virüsler ile başarılmaktadır. Hücre içerisine girerek kendisine hücre genetik materyali içerisine enfekte eden virüs, bu yeteneği ile gelecekte genetik materyal hasarlarından kaynaklanan pek çok hastalığın tedavisi konusunda umut vermektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Virüs genomunun konak hücre genomuna bağlanarak çoğaldığı, konak hücrenin parçalanmadığı döngü “lizogenik döngü” olarak adlandırılır. Lizogenik döngü sadece hayvan değil tüm canlılara ait hücrelerde görülebilir. Uyarılar varlığında lizogenik evrede bulunan bir virüs litik döngüye girebilir. Lizogenik döngünün litik döngüden en önemli farkı konak hücrenin parçalanmamasıdır. Kendisini konak hücre DNA’sına yerleştirmiş ve bu şekilde bazı koşullarda enfeksiyon oluşturmayan virüsler temperent olarak adlandırılır. Lizogeni durumundaki bir virüs konak hücre üzerinde yeni özellikler oluşturabilir. Örneğin Clostridium botulinum’un öldürücü toksini bir virüs (profaj) tarafından kodlanmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bakteri kromozomundan ayrı küçük DNA parçacıkları

Kapsül

Basil