GENEL BESLENME

Çalışmalar
çinko eksikliğine bağlı olarak gözlenen en erken belirtinin büyüme hızındaki azalma olduğunu göstermiştir. Bu nedenle adolesanların yeterli çinko aldığından emin olunmalıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Çocuklar için, kalsiyum ve demir en önemli minerallerdir. Kalsiyum ve demiri yeterli
miktarda sağlayan besinler diğer tüm mineralleri de sağlarlar. Kalsiyum yetersiz alınırsa
çocuklarda büyüme geriliği ve raşitizm görülür.

Çocuklara Doğru Beslenme Alışkanlığı Kazandırmak İçin Uygun Yaklaşımlar

Yemek porsiyonları anne-babanın ölçüsüne göre değil, çocuğun kendi gereksinimlerine
ve yaşına uygun olarak hazırlanmalıdır. Çocuk gerekenden fazla yemeye zorlanmamalıdır.
• Çocuğun yemeğini yemesi için yeterli zaman verilmeli, ancak süre yarım saatten
fazla olmamalıdır.
• Çocuklar dönem dönem bir yiyeceğe aşırı düşkünlük gösterirken, bir diğerini reddedebilir. Bunun geçici bir süreç olduğu bilinmeli ve bir süre sonra çocuğun hiç
yemediği yiyecek farklı bir şekilde sunularak tekrar denenmelidir.
• Yiyecekler çocukların kolay tüketeceği şekilde hazırlanmalıdır.
• Kendi yaşıtları ile grup halinde yemek yemek, özellikle yemek seçen çocukları
farklı tatları denemek konusunda cesaretlendirebilir.
• Çocuklar bazı besin gruplarını yemeği reddedebilir. Örneğin süt içmek istemeyen
bir çocuğa süt, bir başka şekilde sunulabilir (yoğurt, sütlü bir tatlı, peynir, meyveli
süt vs..). Yine sebze yemeyen bir çocuk için sebze, köftenin içinde, böreğin ya da
makarnanın içinde onun için daha eğlenceli bir hale getirilerek verilebilir.
• Et yemek istemeyen bir çocuğun alması gereken protein, yumurta ya da kuru baklagiller verilerek desteklenebilir.
• Ekmek yemek istemiyorsa, makarna, patates, bulgur gibi diğer tahıllı gıdalarla alması gereken kalori desteklenebilir.
• Çocuğun besin seçimindeki öncelikleri dikkate alınarak farklı tat, farklı renk ve
çeşitlilikte besinler hazırlanmalıdır.

Boy (cm): Yaş (y) x 6 + 77 (± %10)

Ağılık (kg) = (Yaş (yıl) x 7)/2

Öğrenciler için en önemli öğün kahvaltıdır. Çocukların her sabah düzenli olarak kahvaltı yapma alışkanlığı kazanmalarına özen gösterilmelidir. Peynir, haşlanmış yumurta, taze meyve suyu, birkaç dilim ekmek ya da 1 bardak süt, poğaça, domates çocuklar
için yeterli ve dengeli bir kahvaltı örneğidir.

Adolesanlarda günlük enerjinin %50-55’i karbonhidratlardan karşılanmalıdır. Karbonhidratlar, çabuk enerjiye çevrilen ve büyümekte olan adolesanın gerekli enerjisini karşılamasında önemli olan besin ögeleridir. Basit şekerler yerine kompleks karbonhidratlar ve lifli yiyeceklerin tüketilmesi gereklidir.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO); 65 yaş ve üzerindeki bireyleri yaşlı birey olarak değerlendirmektedir.

Yaşlılar İçin Beslenme ve Sağlıklı Yaşam Önerileri
• Besin çeşitliliğine dikkat edilmeli,
• İdeal vücut ağırlığı korunmalı,
• Günlük sodyum alımı azaltılmalı,
• Düşük yağlı ve düşük kolesterollü besinler tüketilmeli,
• Posa alımı arttırılmalı,
• Sıvı tüketimi arttırılmalı,
• Sigara içilmemeli,
• Alkol ve kafein alımı sınırlandırılmalı,

BKİ’nin hesaplanmasında;
BKI = Ağırlık (kg) /Boy (m)² formülü kullanılmaktadır.

BKI = Ağırlık (kg) /Boy (m)² 

24,69 = 80 / (1,80*1,80)

Demir: Gebelikte artan demir gereksiniminin karşılanması için ek olarak 20 mg demir
alınmalıdır.

Emziklilik döneminde zayıflama diyeti yapılmamalıdır. Bu dönemde enerji alımı günlük
1800 kalorinin altına düşerse, vücut için gerekli olan besin ögeleri yeterli düzeyde
alınamamaktadır.

Yoğurt: Anne sütü alamayan ya da anne sütü yetersiz olan bebeklere, saklama koşulları
da iyi olmadığında yoğurt sulandırılarak 3. aydan itibaren verilebilir.

Çinkonun birçok enzim sistemi içerisinde yer aldığı bilinmektedir,
çinko özellikle adolesan dönem için çok büyük bir önem taşımaktadır. Çalışmalar
çinko eksikliğine bağlı olarak gözlenen en erken belirtinin büyüme hızındaki azalma olduğunu
göstermiştir. Bu nedenle adolesanların yeterli çinko aldığından emin olunmalıdır

Spor yapmayan
kişilere, enerjinin karbonhidrattan gelen oranının %50-55 civarında olması önerilirken,
sporcularda bu değerler %60-65’e, çok yoğun antrenmanlarda ve dayanıklılık sporcularında
ise %70’e kadar çıkmaktadır.

Yetişkinlerde Beden Kitle İndeksine göre şişmanlığın değerlendirilmesi Tablo 8.4 de
gösterilmiştir.

Tablo 8.5
Kalp Sağlığını
Korumada Genel
Beslenme İlkelerinde verilmiştir.

Bazı besin ögeleri kan basıncını olumlu yada olumsuz yönde etkilemektedir. Bunlar:
Sodyum: Sodyum sağlık için gereklidir ve yeterli, normal miktarda alınırsa vücuttaki
sıvı dengesini düzenler. Fazla miktarda alınması kan basıncının yükselmesine neden olur.
Diyette sodyumun en önemli kaynağı sofra tuzu (sodyum klorür) ve işlenmiş gıdalardır.
Araştırmalar fazla tuz alımının hipertansiyon sıklığında etkin olduğunu göstermektedir.
Sofra tuzu içerisinde bulunan klorür sodyumun etkisini arttırmaktadır.
Kalsiyum: Kalsiyum tüketiminin yetersizliği hipertansiyon riskini arttırmaktadır. Süt
ve süt ürünleri kalsiyumun en iyi kaynaklarıdır.
Potasyum: Kan basıncı, potasyum alımı ile ters yönde ilintilidir. Sebze-meyve gibi
potasyumdan zengin besinlerin tüketiminin artırılması hipertansiyonun kontrol altına
alınmasına yardımcı olur.
Magnezyum: Kan basıncının düzenlenmesi üzerinde etkisi vardır. Hipertansiyonu
olan bireylerde serum magnezyum düzeylerinin normal bireylere göre daha düşük olduğu
bildirilmektedir.
Yağlar: Diyetle doymuş yağ ve kolesterol alımının yüksek olması kan yağlarının yükselmesine
yol açarak hipertansiyon için de risk oluşturabilmektedir.

Beslenme yoluyla vücudumuza besin
ögeleri yanında kanser mekanizmasını tetikleyebilecek farklı bileşikleri de almaktayız.
Bu maddelerden bazıları;, doymuş yağlar, trans yağ asitleri, gıda boya ve katkı maddeleri,
pestisit kalıntıları, tat ve lezzet verici bazı ajanlardır.