GELİŞİMSEL YETERSİZLİKLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU

Fiziksel yetersizliğe neden olan doğum öncesi nedenler, anne-baba arasındaki akrabalık, kan uyuşmazlığı, annenin leğen kemiğinin dar olması, anne yaşının 20’nin altında ya da 35’in üstünde olması, annenin yaptığı doğum sayısı, baba yaşının yüksek olması, hormonal bozukluklar, annede şeker hastalığı, hamilelikte yaşanan duygusal travmalar, annenin madde bağımlılığı, annenin hamileliğinin özellikle ilk üç ayında geçirdiği kızamık, suçiçeği gibi bulaşıcı hastalıklar, gebelik sürecinde annenin röntgen ışınına maruz kalması, annenin aldığı bazı ilaçlar, annenin gebeliği sonlandırma çabaları, geçirdiği travmalar, kötü ya da yetersiz beslenme, plasentanın anne rahminden erken ayrılması, plasenta yetersizliği olarak sıralanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Fiziksel ya da sağlık yetersizlikleri bulunan çocukların oluşturduğu grup içinde özel eğitime yerleştirilen çocukların büyük bir çoğunluğunu serebral palsisi olan çocuklardır. Serebral palsisi olan çocuklardan sonra gelen gruplar ise Spina Bifida ve kas hastalıkları olan çocuklardan oluşturmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Spastik tip en bilinen serebral palsi türüdür. Spastik tip serebral palside, kasın sert olmasına, hareketin yavaşlamasına ve harekette kontrol güçlüğüne neden olur. Spastik kelime anlamı itibarıyla gergin ya da sert kas anlamını taşımaktadır. Doğru cevap C'dir.

Spina bifida açık ya da açık omurga anlamına gelmektedir. Spina bifida ülkemizde her yıl yaklaşık 1000 çocuktan 3’ünde görülmektedir. Hamileliğin erken dönemlerinde bilinmeyen bir nedenle omurgada doğuştan bir yetersizlik olması sonucunda spina bifida meydana gelmektedir. Daha açık bir ifadeyle, omuriliğin alt kısmını, bacak kaslarını ve duyuyu kontrol eden sinirlerin gelişiminde yetersizlik meydana gelmesi durumudur. Doğru cevap B'dir.

Virüslerin meydana getirdiği bir hastalık olan çocuk felci bulaşıcı bir hastalıktır. Virüsler sinir sistemine yerleşerek çeşitli zedelenmelere neden olmaktadırlar. Doğru cevap D'dir.

Epilepsi nöbetlerle kendini gösteren, hareket, duyu ve davranış bozukluğuna ve bilinç kaybına neden olan, beyindeki elektriksel işlev düzensizliğinden kaynaklanan sinir sistemi ile ilgili bir anormalliktir. Doğru cevap B'dir.

Sağlıkla ilgili fiziksel yetersizlikler;

Bakıma muhtaç hastalarla yapılan çalışmalar bu hastaların en fazla sorun yaşadığı alanın psiko-sosyal sorunlar olduğunu göstermektedir. Bu sorunları en yoğun yaşanılandan en az yaşanana doğru bir biçimde;

B seçeneğinde yazılan ifadelerin aksine; fiziksel yetersizliği olan bireyler kendilerinin yapabileceği aktiviteleri yapmaları
konusunda teşvik edilmelidir. Bağımsız yapabilecekleri aktiviteler varsa bu konuda cesaretlendirilmelidirler. Doğru cevap B'dir.

Ortopedik yetersizlik, sinir sisteminin zedelen- mesi, kazalar, travmalar, doğumsal anomalileri, hastalıklar ya da genetik problemler nedeniyle kas, iskelet ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememe- si olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap "B" dir.

Fiziksel ya da sağlık yetersizliklerinin nedenlerini doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası nedenler olarak üç başlık altında toplamak mümkündür. Travmatik nedenlerde doğum sonrası nedenler arasında yer almaktadır. Doğru cevap "E" dir.

Hafif Derecede Yetersizlik: Yetersizliği olan bireyin kişisel gereksinimlerini bağımsız olarak karşılayabilmesi, günlük yaşamını sürdürmede herhangi bir alete ya da desteğe gereksinim duymaması, yaşamını bağımsız olarak ya da çok az bağımlı olarak sürdürebilmesi, tedavi ve eğitim desteği sağlandığında motor becerilerinin niteliğinin artma potansiyeline sahip olması, tedavi ve eğitim desteği sağlanmadığında ise motor becerilerinin niteliğinde gerileme ihtimalinin olması durumudur. Doğru cevap "A" dır.

Orta Derecede Yetersizlik: Yetersizliği olan bireyin günlük yaşamını sürdürmede az da olsa desteğe gereksinim duyması, bazen bağımsız olabilmesi, işlevsel baş kontrolüne sahip olması, eklemlerinde işlevlerini sınırlayan ve ağrıya neden olan şekil bozukluklarının olması, bireysel gereksinimlerinde yardımcı aletleri (yürüme cihazı, koltuk değneği, uyarlanmış aletler) kullanması, okul başarısını ya da yaşına uygun motor becerilerin kazanılmasını engelleyen duyu-algı bozukluklarının olması durumudur. Doğru cevap "C" dir.

Ağır Derecede Yetersizlik: Yetersizliği olan kişinin tekerlekli sandalyeye ve desteğe bağımlı olması, bireysel gereksinimlerini karşılamada tam bağımlı olması, baş kontrolünün zayıf olması, eklemlerinde işlevlerini sınırlayan ve ağrıya neden olan şekil bozukluklarının olması, okul başarısını ve yaşına uygun motor becerilerin kazanılmasını engelleyen duyu-algı bozukluklarının olması durumudur. Doğru cevap "B" dir.

Serebral palsinin beş tipi bulunmaktadır. Bunlar spastik tip, hipotonik tip, atetoid tip, ataksik tip ve karışık tiptir. Doğru cevap "D" dir.

3 aylık bebekte görülen belirtiler: Bir gözde ya da her iki gözde irade dışı hareketler, sırt üstü, baş ve topuklar üzerinde yay gibi, sert bir şekilde durma, normalde gülmeye başlayan yüz ifadesinin yokluğu.

Çocuk felcinde ortaya çıkan ortopedik bozukluğun düzeltilmesi amacıyla kemik uzatma, kas gevşetme ve eklem dondurma ameliyatlarının yanı sıra kas transferleri yapılabilir. Doğru cevap "C" dir.

Kas-iskelet sistemi ile ilgili fiziksel yetersizliklerin içerisinde, kas hastalığı, kol bacak eksikliği, kalça çıkığı, romatoid artrid, doğuştan şekil bozukluğu ve ateşli romatizma yer almaktadır. Doğru cevap "A" dır.

Ortak hücre anemisi, kırmızı kan hücrelerinin yapısındaki kalıtsal bir bozukluk sonucu meydana gelmektedir. Doğru cevap "E" dir.

Doğum Öncesi Nedenler: Anne-baba arasındaki akrabalık, kan uyuşmazlığı, annenin leğen kemiğinin dar olması, anne yaşının 20’nin altında ya da 35’in üstünde olması, annenin yaptığı doğum sa- yısı, baba yaşının yüksek olması, hormonal bozukluklar, annede şeker hastalığı, hamilelikte yaşanan duygusal travmalar, annenin madde bağımlılığı, annenin hamileliğinin özellikle ilk üç ayında geçir- diği kızamık, suçiçeği gibi bulaşıcı hastalıklar, gebelik sürecinde annenin röntgen ışınına maruz kalması, annenin aldığı bazı ilaçlar, annenin gebeliği sonlandırma çabaları, geçirdiği travmalar, kötü ya da yetersiz beslenme, plasentanın anne rahminden erken ayrılması, plasenta yetersizliği gibi durumlar çocuğun beyninde gelişim bozukluğuna neden ola- bilmektedir. Doğum öncesinde bebeğin anne kar- nında omurga kemiklerinin tam olarak kapanamamasından kaynaklanabilen spina bifida bu gruba örnek olarak verilebilir. Doğru cevap A'dır.