GELİŞİMSEL YETERSİZLİKLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU

Serabral palsisi olan bireylerin beslenme durumunu etkileyen faktörlerin başında motor becerilerindeki yetersizlik nedeniyle besine ulaşma konusunda başkalarına bağımlı olmaları gelmektedir.
Kendini ifade etmekte yaşadıkları problemler nedeniyle acıktıklarını, susadıklarını ve besin tercihlerini söylemede güçlük yaşamaktadırlar. Oral motor fonksiyon bozuklukları (emmede güçlük, tam
olmayan dudak kapanması, inatçı dil itme refleksi,
öğürme refleksi) ve sindirim sistemine ilişkin durumlar (salya akması, GÖRH, ishal, kabızlık, çiğneme ve yutma problemleri) da besin alımının yetersizliği ile sonuçlanabilmektedir. B

sebze ve meyve tüketiminin az olması, tiroit bezinin çalışmasının yavaşlaması ve bazal metabolizma hızının
düşüklüğü (düşük kas tonusu) yer almaktadır. Çocukluk döneminden itibaren sağlıklı beslenme düzeninin
oluşturulması ile obezitenin ve obeziteye bağlı gelişebilen kronik hastalıkların önlenmesi sağlanabilmektedir

Down sendromu olan bebek ve çocuklar düşük
kas tonusu, küçük ağız boşluğu, kavisli damak ve
geç çıkan dişler sebebiyle beslenmeye ilişkin problemler yaşayabilmektedir. Down sendromu anne
sütü ile beslenmeye engel teşkil edecek bir durum
değildir.

Çölyak (Gluten Enteropatisi)
Çölyak hastalığı bireylerde glutene (buğday,
arpa ve çavdarda bulunan bir protein çeşidi) karşı
kronik alerjik hassasiyet olarak tanımlanmaktadır.
Gluten sağlıklı bireylerde sindirilebilirken, çölyaklı
bireylerde gluten içeren besin tüketildiğinde bağırsaklarda kendiliğinden iltihabi süreç başlar. Genellikle karın ağrısı, ishal, büyüme-gelişme geriliği,
ağlama, huzursuzluk ve kansızlık ile kendine belli
eder.

Kuru fasulye yemeği + Pirinç Pilavı + Baklava

Çölyak hastaları için yaşam boyu glutensiz beslenme gereklidir. Bu bağlamda buğday, arpa, çavdar
içeren bütün besinler ve bu besinlerle hazırlanmış
bütün yiyecek ve içececekler beslenme tedavisinden çıkarılır. Çölyak hastaları için özel üretilmiş
glutensiz ürünlere (glutensiz makarna, glutensiz
tarhana, glutensiz bisküvi vb.) beslenme tedavisinde yer verilebilir. Etiket okuma alışkanlığı kazanılması özellikle çölyak hastaları için çok önemlidir.
Her besinin içeriğini bilmek mümkün değildir ve
etiketlerine bakılıp gluten içerip içermediği muhakkak kontrol edilmelidir.

Yetersiz ve dengesiz beslenmenin en temel nedenlerinden biri öğün atlanmasıdır. Günlük besin
ögesi ve enerji ihtiyacının karşılanabilmesi için 3 ana ve 3 ara öğün yapılmalıdır. Ana öğünlerde
sağlıklı beslenme tabağına uygun beslenmeye çalışılmalıdır. Ara öğünlerde ise sağlıklı atıştırmalıklara yer verilmelidir. Meyve, sebze, süt ve süt ürünleri, yağlı tohumlar, peynirli sandviç sağlıklı
atıştırmalıklara örnek olarak verilebilir.

Malnutrisyon, kötü beslenme anlamına gelmektedir. Alınan besin ögeleri ile ihtiyaç duyulan besin ögeleri arasındaki dengesizliği ifade etmektedir.

Tip 1 diyabeti olduğu bilinen çocuklarda
görülen en riskli durumlardan biri kan şekerinin düşüklüğü (hipoglisemi)’dür.

Solunum güçlüğü nedeniyle kistik fibrosiz hastalarının enerji gereksinimleri sağlıklı bireylere kıyasla daha fazladır. Bu nedenle beslenme tedavisinin enerji içeriği bir miktar yükseltilmelidir.

Otizm Spektrum Bozukluğunda görülen beslenme ve yutma problemleri şunlardır: Besin seçme, emme/yutma/çiğneme güçlükleri, gastroözofageal
reflü hastalığı (GÖRH), kabızlık, ishal, çölyak, obezite, besin alerjileri.

Kistik fibrozisli bireylerde pankreas sindirim enzimlerinin yetersiz olması nedeniyle pankreas enzim desteği sağlanmalıdır. Uzmanlar tarafından çocuğa
özgü olarak belirlenen dozda tedaviye devam edilmelidir.

Bebek ve çocuklar için besledikten hemen sonra yatmak reflüyü arttıracağı için
bebek/çocuk dik pozisyonda beslenmeli ve bebeğin/çocuğun oturması mümkün değilse yatağın baş kısmının yükseltilerek yatırılması gerekmektedir.

Çölyak hastalığı bireylerde glutene (buğday,
arpa ve çavdarda bulunan bir protein çeşidi) karşı
kronik alerjik hassasiyet olarak tanımlanmaktadır.

İshal olan çocuğa pirinç, patates gibi su tutucu özelliği olan besinlere beslenmede yer verilmelidir. Tuzlu ayran, tuzlu kraker, az yağlı pirinç pilavı, haşlanmış patates, yoğurt çorbası ve muz ishalde tüketilebilecek besinlere örnek olarak verilebilir.

Yumurta çölyaklı bireyler için sakıncalı besinlerden birisi değildir.

Sirke, çikolata, puding, sakız besinler çölyak için sakıncalı besinler grubunda yer alır.