GELİŞİMSEL YETERSİZLİKLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU

Tip 1 diyabet genellikle çocukluk çağında ağız kuruluğu, ağırlık kaybı, yorgunluk, sık idrara çıkma, açlık hissi gibi bulgular ile ortaya çıkmaktadır. Tip 1 diyabetli çocuklarda dışarıdan insülin enjekte edilmesi zorunlu bir tedavi yöntemidir.

Down Sendromu olan çocukların ergenlik ve yetişkinlik döneminde ise en sık karşılaştığı beslenmeye ilişkin sorun obezitedir. Down sendromu olan bireylerde obezitenin sık görülmesinin sebepleri arasında beslenmeye ilişkin faktörler (sebze ve meyve tüketiminin az, enerji ve yağ içeriği yüksek besinlerin çok tü- ketilmesi), fiziksel aktivite yetersizliği, tiroit bezinin çalışmasının yavaşlaması ve bazal metabolizma hızının düşüklüğü (düşük kas tonusu) yer almaktadır. Çocukluk döneminden itibaren sağlıklı beslenme düzeninin oluşturulması ile obezitenin ve obeziteye bağlı gelişebilen kronik hastalıkların önlenmesi sağlanabilmektedir.

Gelişimsel yetersizliklerde; abdominal kasların fonksiyon bozukluğu, sinir sistemi bozuklukları, kronik kabızlık nedeniyle artmış karın içi basıncı ve uzun süre yatar pozisyonda kalma gibi nedenler GÖRH’na yol açmaktadır.

İshalde öncelikli hedef kaybedilen minerallerin ve suyun yerine konulması olmalıdır. Bu amaçla ağız yoluyla verilen sıvı; şeker, sodyum, klor ve potasyum içermelidir. Evde ağızdan sıvı tedavisi yapılacaksa 5 su bardağı (1 litre) kaynatılmış ılıtılmış suyun içerisine bir silme çay kaşığı tuz, sekiz silme çay kaşığı şeker eklenmelidir. Ayrıca pirinç, patates gibi su tutucu özelliği olan besinlere beslenmede yer verilmelidir. Tuzlu ayran, tuzlu kraker, az yağlı pirinç pilavı, haşlanmış patates, yoğurt çorbası ve muz ishalde tüketilebilecek besinlere örnek olarak verilebilir. Aşırı yağlı yiyeceklerden kaçınılmalı, ızgara ve haşlama yöntemleri tercih edilmelidir. İnek sütü ishalin şiddetini attırabileceği için onun yerine yoğurt tercih edilmelidir. Anne sütü ile beslenen bebekler ishal olduklarında anne sütü kesinlikle kesilmemelidir.

Çölyak (Gluten Enteropatisi) Çölyak hastalığı bireylerde glutene (buğday, arpa ve çavdarda bulunan bir protein çeşidi) karşı kronik alerjik hassasiyet olarak tanımlanmaktadır.

Karabuğday, pirinç, mısır Çölyak için güvenilir besinlerdir.

ÇÖLYAK İÇİN SAKINCALI BESİNLER

Buğday, arpa, çavdar katkılı her besin (gofret,
dondurma külahı, un ilaveli çorba, ekmek ilaveli köfte,
irmik, kek, pasta, kurabiye, galeta unu eklenmiş
yiyecekler vb.)

Sağlıklı beslenme tabağına örnek bir öğün olarak köfte (Et, yumurta, kurubaklagil ve yağlı tohumlar grubu) + bulgur pilavı (Ekmek ve tahıllar grubu) + mevsim salata (Sebze Grubu) + ayran (Süt ve Ürünleri Grubu) + portakal (Meyve) verilebilir.

I, II ve III

motor beceri yetersizliği ve başkasına bağılı olma

obezite

3 ana 3 ara

ananas

meyve-brokoli

%76

%20-%30

sakız

yüksek yağ-düşük karbonhidrat

Malnutrisyon, kötü beslenme anlamına
gelmektedir. Alınan besin ögeleri ile ihtiyaç duyulan besin ögeleri arasındaki dengesizliği ifade etmektedir

OSB olan çocuklarda besin seçimine ilişkin sıklıkla karşılaşılan bir durum olan daha önce denenemedikleri yiyecekleri tadarken rahatsız olma durumuna neofobi adı verilir.

OSB olan çocuklarda besin seçimine ilişkin
sıklıkla karşılaşılan bazı durumlar şunlardır:
• Daha önce denenemedikleri yiyecekleri tadarken rahatsız olurlar (neofobi).
• Ambalajlarını daha önceden bildikleri besinlere daha fazla ilgi gösterirler.
• Besinlerin hep aynı şekilde (aynı tabak vb.)
sunulmasını isterler.
• Belirli renkteki yiyeceklere karşı aşırı istek
duyarlar. Örneğin; sadece kırmızı yiyeceklerin tercih edilmesi
• Yemek yedikleri ortamın çevresel faktörlerinden (ses, ışık vb.) çabuk etkilenirler.
• Kalabalık içinde yemek yemekten rahatsız
olurlar.
• Susadıklarının ve acıktıklarının farkında
değilmiş gibi görünürler.