GELİŞİMSEL YETERSİZLİKLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU

Anal dönem, haz ve ilginin dışkılama bölgesinde yoğunlaştığı dönem anlamındadır. Çocuğa hoşnutluk veren beden kontrolüne yönelik girişimleri, onun dışkısını kontrol etmesini sağlar. Bu dönem tuvalet eğitiminin verildiği dönemdir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Ego gerektiğinde idin isteklerini ertelemeye, hoş yaşantıları seçmeye, hoş olmayanlardan uzak durmaya çalışır. Ego akılcıdır, mantıklıdır bir anlamda kişiliğin karar organıdır.

Fallik dönem  36-60 ay   aralığını kapsamaktadır.   Doğru cevap C’dir.

Fallik dönem cinsel kimliğe ilişkin toplumsal rollerin gözlemlenerek taklit ve model alma yoluyla geliştirildiği bir dönemdir. Doğru cevap C’dir.

Genital dönem (11-18y): Bu dönem ergenlik dönemini de kapsamaktadır. Doğru cevap E’dir.

Gelişim alanlarında olduğu gibi cinsel gelişim alanında da gelişimsel yetersizlik durumunda temel alınacak değişken çocuğun kronolojik yaşı değil gelişimsel yaşıdır.  Doğru cevap C’dir.

Gelişimsel yetersizliği olan bireylere mahremiyete koruma eğitiminde ilk olarak öğretilmesi gerekenler yabancıyı ayırt etme, izin alma-izin verme, kişisel alanını koruma, izinsiz teması reddetme, reddi kabul etme, iyi-kötü dokunmayı ayırt etme ve kötü dokunmayı rapor etme şeklinde ilk öğretilmesi gerekenler arasındadır. Doğru cevap E’dir.

Mahremiyet, örtülülük, gizlilik ve dokunulmazlık kavramlarıyla ele alınmalıdır. Bireyin vücuduna bakılmaması için örtülü olması, dokunulmaması ve hakkında konuşulması mahrem olan bölgeleriyle ilgili gizliliğin korunması hâlidir. Doğru cevap D’dir.

Mahremiyet kavramının üç özelliğe sahip olduğu ifade edilmektedir. Bunlar mekânsal mahremiyet, kişi mahremiyeti ve bilgi mahremiyetidir. Doğru cevap B’dir.

Gizil (Latent) dönem (7-11y) : Bu dönem pekiştirme evresi olarak iyi değerlendirildiğinde önceki evrelere ilişkin edinimlerin desteklenmesi ve eksiklerin telafi edilmesi için uygun bir dönemdir. Bu dönemde cinsel roller sağlamlaşır ve pekişir. Kız ve erkek çocukların oyunlarının niteliği farklılaşır. Toplumsal kurallar benimsenir. Doğru cevap D’dir.

Gelişimsel yetersizliği olan çocuklarımızda oral dönemdeki (0-18ay);  fiziksel gelişime dayalı olarak yürümenin başlanması çocuğun evin bölümlerinde yapılan eylemlerin ev içinde gezinerek keşfedilmesini başlatır. Bunlardan cinsel gelişimle ilgili olanı kapalı olarak kullanılan boşaltım alanıdır. Daha sonra bu alana yönelmesi isteniyor ise çocuğun bezi boşaltım alanında açılmaya başlanarak evin diğer üyelerine benzer ve uygun davranışta bulunması zihinsel şema olarak öğretilmeye başlanabilir. Evin bütün üyeleri tarafından benzer şekilde kapalı olarak kullanılan bu alan boşaltım davranışlarının gizlilik içinde yapılması alışkanlığının gelişmesini sağlayacaktır. Bu aynı zamanda mahremiyet eğitiminin ilk basamağıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Gerçek nesne ile resimleri eşlemeyi öğrenen çocuğa bu gelişimsel beceri temel alınarak ‘yabancıyı ayırt etme’ öğretimi başlatılabilir. Bu çalışmaya “güven çemberi” çalışması da denebilir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Doğal gelişim gösteren çocuklarımıza 4-6 yaşlarında cinsel gelişimle ilgili kazandırılması gereken izin alma-izin verme davranışı gelişimsel yetersizliği olan çocuklar tarafından daha zor öğrenilen bir beceridir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Freud'un gelişimsel kuramı oral, anal, fallik, gizil ve genital dönem olmak üzere beş aşamadan oluşmaktadır. 0-18 aylık gelişim dönemini içeren oral dönemde ilk uyarım alınan bölge ağızdır. Emme, çiğneme, ısırma çocuğun oral olarak ilk eylemleridir. Açlık ve susuzluk gibi gereksinimlerin anne memesiyle gideriliyor olması hoşnutluk verir. Erickson’a göre bebek içinde bulunduğu dünyaya güvenmeye, annesiyle kurduğu etkileşimler ve sonuçlarına göre karar verir. Gereksinimlerinin annesi tarafından zamanında giderilmesinin sağladığı hoşnutluk onlarda güven duygusunun da gelişmesini sağlar. Doğru cevap A'dır.

Diğer gelişim alanlarında olduğu gibi cinsel gelişim alanında da gelişimsel yetersizlik durumunda temel alınacak değişken çocuğun kronolojik yaşı değil gelişimsel yaşıdır. Doğru cevap B'dir.

Mahremiyetin, mekânsal mahremiyet, kişi mahremiyeti ve bilgi mahremiyeti olmak üzere üç boyutu söz konusudur. Doğru cevap B'dir.

Cinsel gelişime paralel öğretilmesi gereken bazı beceri ve kurallar bulunmaktadır. Bunlar gizlilik, örtülülük ve dokunulmazlık olarak sıralanabilir. Gizlilik; bedeninin başkası tarafından görülmemesinin sağlanması olarak tanımlanabilir. Doğru cevap D'dir.

Gerçek nesne ile resimleri eşlemeyi öğrenen çocuğa bu gelişimsel beceri temel alınarak ‘yabancıyı ayırt etme’ öğretimi başlatılabilir. Bu çalışmaya “güven çemberi” çalışması da denebilir. Doğru cevap E'dir.

Çocukların cinsel gelişimlerinin desteklenmesinde onlarla gerçekleştirilebilecek çalışmalar şu şekilde sıralanabilir: Yabancıyı ayırt etme, güven çemberi oluşturma, izin alma/izin verme, kişisel alanını koruma, izinsiz teması reddetme ve rapor etme, iyi-kötü dokunmayı ayırt etme ve kötü dokunmayı rapor etme. Doğru cevap C'dir.