GELİŞİMSEL YETERSİZLİKLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 33

Zihinsel yetersizlik, gelişimsel bir bozukluk olup, Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde; “zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan, bu özellikleri 18 yaşından önceki gelişim döneminde ortaya çıkan ve özel eğitim ile destek eğitim
hizmetlerine ihtiyaç duyan birey” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Ortalama zekâ düzeyine sahip bireylerin zekâ bölümü puanları 70 olarak kabul edilmekte olup 70 zekâ bölümü puanının altında bir zekâ bölümü puanına sahip olmak, ortalama zekâ bölümü puanının altında olmak anlamına gelmektedir. Doğru cevap D'dir.

Sosyal uyumsal davranışlar 

• Kişiler arası ilişkiler
• Sorumluluk alma
• Kuralları izleme
• Yasalara uyma

Doğru cevap A'dır.

Zekâ Bölümü Puanları        Zihinsel Yetersizlik Düzeyi
50-55 ile 70 arası              Hafif düzeyde zihinsel yetersizlik
35-40 ile 50-55 arası         Orta düzeyde zihinsel yetersizlik
20-25 ile 35-40 arası      Ağır düzeyde zihinsel yetersizlik
20-25 ile daha aşağısı       Çok ağır düzeyde zihinsel yetersizlik

öz bakım becerilerinin zihinsel yetersizliği olan bireyler tarafından edinilmesini etkileyen çeşitli etmenler bulunmaktadır. Bu etmenleri aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür:
• Büyük kas becerilerindeki yetersizlikler
• Küçük kas becerilerindeki yetersizlikler
• El-göz koordinasyonunda yetersizlik
• Bilişsel becerilerde yetersizlik ve
• Öğrenme fırsatlarını engelleyecek özellikteki aile tutumları

Doğru cevap B'dir.

öz bakım becerilerinin öğretiminde kullanılan en etkili yöntemin üçlü ipucu sistemi olduğunu belirtmek mümkündür. 

Fiziksel ipucu/fiziksel yardım

Sözel ipucu/sözel yardım

Model ipucu/model olma

Doğru cevap C'dir.

Zihinsel yetersizliği olan bireylerde daha fazla rastlanan sağlık sorunları,
motor beceri eksiklikleri, epilepsi, otitis media (orta kulak iltihabı), reflü, alerji, uyku bozuklukları, işitme-görme bozuklukları, ağız sağlığı, kabızlık, ağrılı adet görme şeklinde sıralanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Beslenmeye ilişkin problemler, aşırı kilo ya da düşük kilo, yemek reddi ya da yemek seçiciliği gibi çeşitli biçimlerde gözlenebilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yemek seçiciliği durumlarında kullanılabilecek başka yöntemler de bulunmaktadır. Örneğin eş zamanlı sunum ve sıralı sunum bunlardandır. Doğru cevap A'dir.

Problem davranışlar aslında bir iletişim işlevi görmektedir. Bu anlamda problem davranışların işlevlerini aşağıdaki şekilde sıralamak mümkündür:
• İçsel uyaran elde etme
• İlgi elde etme
• Nesne ya da etkinlik elde etme
• İçsel uyarandan kaçma
• İlgiden kaçma
• Nesne ya da etkinlikten kaçma

Doğru cevap B'dir.

Fiziksel yetersizliği olan bireyler ortopedik yetersizlik ve sağlık yetersizlikleri
olmak üzere iki başlık altında incelenmiştir. Sağlık yetersizlikleri, bireyin günlük performansını olumsuz yönde etkileyen kalp yetmezliği, astım, orak hücre anemisi, lösemi, epilepsi, böbrek yetmezliği, hemofili gibi süreğen ya da akut sağlık problemlerini içerir. Doğru cevap A'dır.

Fiziksel Yetersizliğin Nedenleri

Doğum Öncesi Nedenler: Anne-baba arasındaki akrabalık, kan uyuşmazlığı, annenin leğen kemiğinin dar olması, anne yaşının 20’nin altında ya da 35’in üstünde olması, annenin yaptığı doğum sayısı, baba yaşının yüksek olması, hormonal bozukluklar, annede şeker hastalığı, hamilelikte yaşanan duygusal travmalar, annenin madde bağımlılığı, annenin hamileliğinin özellikle ilk üç ayında geçirdiği kızamık, suçiçeği gibi bulaşıcı hastalıklar, gebelik sürecinde annenin röntgen ışınına maruz kalması, annenin aldığı bazı ilaçlar, annenin gebeliği sonlandırma çabaları, geçirdiği travmalar, kötü ya da yetersiz beslenme, plasentanın anne rahminden erken ayrılması, plasenta yetersizliği gibi durumlar
çocuğun beyninde gelişim bozukluğuna neden olabilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Merkezî sinir sisteminin hasar görmesi sonucunda fiziksel yetersizlikler arasında en sık ortaya çıkan yetersizlik türleri serebral palsi, spina bifida, çocuk felci, multiple sklerozis, omurilik yaralanmaları, travmatik beyin hasarlarıdır. Doğru cevap B'dir.

Serebral palsinin doğum öncesi en önemli nedenlerden biri, annenin hamilelik döneminde geçirdiği kızamıkçık gibi bulaşıcı hastalıklardır. Diğer nedenler ise anne rahmindeki kesenin anne rahminden erken ayrılması, annenin zatürre geçirmesi, annedeki kalp-ciğer hastalığı, kan grubu uyuşmazlığı, annenin alkol ve ilaç bağımlısı olması ve şeker hastalığı sayılabilir. Doğru cevap E'dir.

4 aylık bebekte görülen serebral palsi belirtileri: Baş kontrolünün olmaması, şaşılık, başparmağın avuç içinde durması, ani bir uyaran karşısında irkilme ve bebek yatakta başını ne tarafa çevirirse kolları ve bacaklarının da o tarafa açılmasının devam etmesi. Doğru cevap C'dir.

Virüslerin meydana getirdiği bir hastalık olan çocuk felci bulaşıcı bir hastalıktır. Doğru cevap E'dir.

Rett sendromu çoğunlukla kızlarda görülen, genetik temelli ağır zihinsel gerilik ve otistik özelliklerin görüldüğü ilerleyici sinir sistemi ile ilgili bir bozukluktur. Doğru cevap D'dir.

Epilepsi nöbetlerle kendini gösteren, hareket, duyu ve davranış bozukluğuna ve bilinç kaybına neden olan, beyindeki elektriksel işlev düzensizliğinden kaynaklanan sinir sistemi ile ilgili bir anormalliktir. Doğru cevap D'dir.

Ateşli romatizma kalp kapağına zarar verme riski taşıdığından çocukluk çağının en tehlikeli hastalıklarından biridir. Doğru cevap A'dır.

Fiziksel yetersizliği olan bireylerin yaşam alanlarındaki engeller mümkün olduğunca ortadan kaldırılmalıdır. Doğru cevap B'dir.