GELİŞİMSEL YETERSİZLİKLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 24

Çok az düzeydeki destekle bağımsız olarak yaşayabilenler hafif düzeyde zihinsel yetersizlik; orta düzeyde sunulan destekle bağımsız bir şekilde yaşayanlar orta düzeyde zihinsel yetersizlik;  kişisel bakım gereksinimleri için günlük desteğe ihtiyacı olanlar  ağır düzeyde zihinsel yetersizlik;  yirmi dört saat bakım gereksinimi  olanlar çok ağır düzeyde zihinsel yetersizlik düzeyinde bulunmaktadır.

Özel sınıflar, özellikle orta düzeyde ve benzer özellikteki zihinsel yetersizliği olan öğrencilerin eğitim alabildiği, genel eğitim okulları bünyesinde açılmış olan sınıflardır. Benzer özellikler gösteren ve yetersizliği olan bireylerin, akranları ile birlikte gereksinimlerine uygun imkânların sağlanması yolu ile eğitim alabildikleri okullar ise ayrı özel eğitim okullarıdır.

Zihinsel yetersizliği olan bireylere öncelikle öğretilmesi gereken bu temel becerileri,tuvalet becerisi, yemek yeme becerisi, giyinme becerisi olarak sıralamak mümkündür.

Fiziksel ipucu, bir becerinin bizzat bireyin elinden tutularak kendisine yaptırılmasıdır. Tam fiziksel ipucunda yardım sunan kişi elinin tam olarak bireyin elinin üzerine koyarken, kısmı
fiziksel yardımda elini fiziksel olarak yavaş yavaş geri çekmektedir. Verilen örnekte de tam fiziksel ipucu kullanıldığı anlaşılmaktadır.

İpuçları, düzeyleri açısından incelendiğinde, fiziksel ipucunun en yüksek düzeyde ipucu; sözel ipucunun ise en az düzeydeki ipucu türü olduğunu söylenebilir.

Eş zamanlı sunum yönteminde, bireyin sevdiği/tercih ettiği besin ile sevmediği/tercih etmediği besin birlikte sunulur. Birlikte sunma ile anlatılmak istenilen sevilen yiyeceğin üstte, sevilmeyen yiyeceğin ise altta kalacak şekilde kaşığa konularak bireye verilmesidir.

Zihinsel yetersizliği olan bireylerin yaklaşık %60’ı resim, işaret ve fotoğraf gibi
sembolik iletişim biçimlerini kullanabilirler. Bu araçlarla kurulan iletişim, sembolik iletişimdir.

Uyku sorunlarının çözülmesinde atılması gereken ilk adım, uygun bir uyku düzeninin oluşturulmasıdır. Bireyin her gün yeterli sürelerde uykusunu uyumuş olması önemlidir. Evden uzakta başka bir yatakta yatmak durumunda kalmak, farklı sesler, kokular ve çevre uyku düzeninin olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu nedenle uyku öncesi rutinler oluşturmak, ritmik hareketler yaptırmak ve rahatlatıcı müzikler dinlemek gibi aktiviteler yapılabilir.

Ortopedik yetersizlik, sinir sisteminin zedelenmesi, kazalar, travmalar, doğumsal anomalileri, hastalıklar ya da genetik problemler nedeniyle kas, iskelet ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesi olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Fiziksel ya da sağlık yetersizliklerinin nedenlerini doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası nedenler olarak üç başlık altında toplamak mümkündür.

Doğum Sırasındaki Nedenler: Doğumun zor olması ve bebeğin oksijensiz kalması, özellikle hastane ortamında yapılmayan doğumlarda sıkça karşılaşılan doğum travmaları, hastane ortamında yapılmayan zor doğumlar, çoğul gebelik, erken doğum, bebekte sarılık, müdahaleli doğum (forseps, vakum kullanımı), düşük bebek ağırlığı doğum sırası nedenler arasında sayılabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Orta Derecede Yetersizlik: Yetersizliği olan bireyin günlük yaşamını sürdürmede az da olsa desteğe gereksinim duyması, bazen bağımsız olabilmesi, işlevsel baş kontrolüne sahip olması, eklemlerinde işlevlerini sınırlayan ve ağrıya neden olan şekil bozukluklarının olması, bireysel gereksinimlerinde yardımcı aletleri (yürüme cihazı, koltuk değneği, uyarlanmış aletler) kullanması, okul başarısını ya da yaşına uygun motor becerilerin kazanılmasını engelleyen duyu-algı bozukluklarının olması durumudur. Doğru cevap C'dir.

Merkezî sinir sisteminin hasar görmesi sonucunda fiziksel yetersizlikler arasında en sık ortaya çıkan yetersizlik türleri serebral palsi, spina bifida, çocuk felci, multiple sklerozis, omurilik yaralanmaları, travmatik beyin hasarlarıdır. Doğru cevap A'dır.

Serebral Palsiye Eşlik Eden Yetersizlik Türleri:

Zihinsel yetersizlik

Görme yetersizliği

Konuşma yetersizlikleri

Epilepsi nöbetleri

Doğru cevap C'dir.

Kas - iskelet sistemi ile ilgili yetersizlikler:

Kas Hastalığı

Kol–Bacak Eksikliği

Kalça Çıkığı

Doğuştan Şekil Bozukluğu

Romatoid Artrit (RA)

Ateşli Romatizma

Doğru cevap B'dir.

Romatoid Artrit (RA): Süreğen bir hastalık olan ve nedeni hâla bilinmeyen romatoid artrit eklemlerde iltihaplanmaların meydana gelmesine neden olmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Sağlıkla İlgili Fiziksel Yetersizlikler; 

Epilepsi (Sara)

Astım

Şeker Hastalığı (Diyabet)

Kistik Fibrozis

Orak Hücre Anemisi

Hemofili

Kanser

AIDS (Kazanılmış Yetersiz Bağışıklık Sistemi Sendromu)

Doğru cevap E'dir.

Tabloda 7.2. de görüldüğü gibi hastaların en çok sorun yaşadıkları konular arasında psiko-sosyal sorunlar yer almaktadır. Doğru cevap D'dir.

I-II

Tıbbi Sosyal Hizmet