GELİŞİMSEL YETERSİZLİKLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 18

Gelişimsel yetersizliği olan bireylere verilecek bakım hizmetinin ilk aşaması bakım hizmetinin planlanmasıdır. Bu aşama hem verilecek olan hizmetin etkin ve verimli olmasını sağlarken hem de uzmanlar arasında kurulacak olan işbirliğinin sınırlarını,
yöntemini ve niteliğini belirlemek açısından önemlidir. Doğru cevap A'dır.

Lindsey (2002), aşağıdaki durumların gelişimsel yetersizliği bireylerin sağlık sistemine dâhil edilmesi ve yararlanmasında engelleyici olabileceğini belirtmiştir:
• Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin mevcut sınırlılıklarının olması,
• Tecrübe yetersizliği bulunan sağlık ve bakım personelinin uygulamaları,
• Hasta yoğunluğu nedeniyle gelişimsel yetersizliği olan bireylere yeterince zaman ayrılamaması,
• Sağlık sisteminde bulunan bürokratik engeller,
• Hastane veya bakım merkezinin çevresel şartlar ve fiziki koşullar açısında yetersiz olması.

Doğru cevap E'dir.

Gelişimsel yetersizliği olan bireylere verilecek olan bakım hizmetinin planlanma sürecinin bazı bileşenleri ve aşamaları içermektedir. Bu temel bileşenler
ve aşamalar şunlardır; (a) değerlendirme, (b) bakım gereksinimlerinin tanımlanması, (c) bakım planı hazırlama, (d) bakım planını uygulama ve (e) gözden geçirme.

Gözden geçirme aşamasında; süreç boyunca uygulanan yaklaşım analiz edilir. Bütün sürecin değerlendirmesi yapılır. Belirli zaman aralıklarında uzun ve kısa vadeli hedeflere ilişkin incelemeler yapılır ve yeni değerlendirme tarihi belirlenir.

Gelişimsel yetersizliği olan bireylere verilen kurum bakım hizmeti üç bakanlığa bağlı kurumlar tarafından yürütülmektedir. Bu bakanlıklar, Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'dır. Doğru cevap A'dır.

Tırnak kesimine yardımcı olunması, banyo yaptırılması, yemek yemesine ve saçlarının taranmasına yardımcı olunması gelişimsel yetersizliğe sahip bir bireyin  kişisel bakım konusundaki gereksinimleri arasında yer alırken sosyal hayata katılımına yönelik destek sunulması psikososyal destek hizmetler arasında yer almaktadır.

Kısa süreli bakım, genel olarak tıbbi hizmetlerden oluşmaktadır. 30 gün ile sınırlandırılmıştır.Uzun süreli bakım ise tıbbi ve sosyal hizmetleri kapsamaktadır. Ancak uzun süreli bakımda sosyal hizmetler daha ön plana çıkmaktadır.

Gelişimsel yetersizliği olan bireylere verilecek olan bakım hizmetinin planlanma sürecinin bazı bileşenleri ve aşamaları içermektedir. Bu temel bileşenler ve aşamalar şunlardır; (a) değerlendirme, (b) bakım gereksinimlerinin tanımlanması, (c) bakım planı hazırlama, (d) bakım planını uygulama ve (e)gözden geçirme

Bakım hizmetleri sunulurken dikkat edilmesi gereken bazı durumlar şunlardır:
• Gelişimsel yetersizliği olan bireye ve bireyin ailesine karşı güler yüzlü olunmalı, hoşgörülü ve saygılı davranılmalıdır.
• Gelişimsel yetersizliği olan bireyler içten ve oldukça samimi bir şekilde dinlenilmelidir.
• Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin kendi yetersizlik durumlarına ilişkin tıbbi veya teknik açıklamalar yapılması gerekiyorsa, sade ve yalın bir şekilde anlatılmalıdır.
• Gelişimsel yetersizliği olan bireylere karşı empatik davranılmalıdır.
• Bakım hizmetinin sağlanacağı ortamın fiziksel açıdan uygun olmasına dikkat edilmelidir.
• Bakım sağlanırken engelli bireyin özel hayatına saygı duyulmalı, mahremiyeti korunmalıdır

Genel olarak rehabilitasyon hizmetlerinin olumlu etkileri şu şekilde sıralanabilir:
• Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin, yetersizlik durumlarından dolayı yaşamlarını kolaylaştıracak cihazları kullanmaları ve bu sayede daha bağımsız olmalarını sağlama
• Hastalığın/yetersizliğin etkilediği organ ve yapıların işlevini arttırmaya çalışmak
• Gelişimsel yetersizliği olan bireyin hastanede daha az süre kalmasını sağlamak
• Gelişimsel yetersizliği olan bireye psikolojik açıdan destek olmak, yaşam alanlarını daha uygun hâle getirerek daha kaliteli bir yaşam sürmelerini sağlamak

Umut evleri, yatılı bakım ve rehabilitasyon ve evde bakım hizmetleri ile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından sunulan bakım ve rehabilitasyon hizmetleri arasında yer alır. Ancak özel özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri Milli Eğitim Bakanlığı tarafından sunulan hizmetler arasında yer alır.

Özel özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde psikolog veya rehber öğretmen, odyolog, fizyoterapist görev alır. Ancak doktor görev almaz.

Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri, 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 31.05.2006 tarih ve 26184 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’ndeki esaslar doğrultusunda yürütülür

İş birliği yapılacak bireyle zorla çalışılması söz konusu olmayacağı için, bireylerin işbirliği sürecine gönüllü katılımları oldukça önemlidir. Başarılı bir işbirliği süreci, gönüllü katılım temelinde olmalıdır.

Eşli model, sürecin hizmet verenler/ uzmanlar ve aileler ile birlikte eş güdümlü olarak yürütülmesini ifade etmektedir.

Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin gereksinim duyduğu kişisel bakım hizmetlere örnek olarak;

• Bireyin tuvalet ihtiyacının giderilmesi konusunda yardımcı olunması ve gerekli durumlarda temizliğinin yapılması

• Tırnak kesimine yardımcı olunması

• Saçlarının taranmasına yardımcı olunması

• Dişlerini fırçalama, temizleme ve ağız bakımı konusunda yardımcı olunması 

gösterilebilir. Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Türk Dil Kurumuna göre bakım ifadesi, bir şeyin iyi gelişmesi, iyi durumda kalması i.in verilen emek, birinin beslenme, giyinme, vb. gereksinimlerini üstlenme ve yerine getirme işi olarak tanımlanmaktadır. Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Evde bakım hizmetleri, engelli/yetersizliği, yaşlı, süreğen hastalığı olan veya hastalık sonrası iyileşme döneminde bulunan bireyleri yaşadıkları ortamda destekleyerek, sosyal hayata adaptasyonlarını sağlamak, yaşamlarını mutlu ve huzurlu bir biçimde devam ettirerek toplumla bütünleşmelerini sağlamak, aile üyelerinin bakım sorumluluğunu hafifletmek için birey ve aileye sunulan psikososyal, fizyolojik ve tıbbi destek hizmetleri ile sosyal hizmetleri içeren bir bakım modeli şeklinde tanımlanmaktadır. Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Kısa süreli bakım, genel olarak tıbbi hizmetlerden oluşmaktadır. 30 gün ile sınırlandırılmıştır. Uzun süreli bakım ise tıbbi ve sosyal hizmetleri kapsamaktadır. Ancak uzun süreli bakımda sosyal hizmetler daha ön plana çıkmaktadır. Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

evde sağlık hizmetlerinde yer alan .alışanlar, doktorlar, hemşireler, sosyal hizmet uzmanları, psikologlar, özel eğitim çalışanları, fizyoterapistlerdir. doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Gelişimsel yetersizliği olan bireylere verilecek olan bakım hizmetinin planlanma sürecinin bazı bileşenleri ve aşamaları içermektedir. Bu temel bileşenler ve aşamalar şunlardır; (a) değerlendirme, (b) bakım gereksinimlerinin tanımlanması, (c) bakım planı hazırlama, (d) bakım planını uygulama ve (e) gözden geçirme.