GELİŞİMSEL YETERSİZLİKLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 20

ÇÖLYAK İÇİN GÜVENLİ BESİNLER:
Bütün meyveler
Bütün kurubaklagiller
Bütün katkısız sıvı ve katı yağlar
Et, tavuk, balık (una batırma vs. gibi işlemler yapılmamış katkısız)

Karabuğday, pirinç, mısır

Evde çekilmiş güvenli baharatlar

Yumurta, Bal, reçel, şeker

ÇÖLYAK İÇİN SAKINCALI BESİNLERBuğday, arpa, çavdar katkılı her besin (gofret, dondurma külahı, un ilaveli çorba, ekmek ilaveli köfte, irmik, kek, pasta, kurabiye, galeta unu eklenmiş yiyecekler vb.)Sirke, çikolata, puding, sakız, ketçap, mayonez(içeriğine bakılmalı, gluten içerebilir) Tuzlu, soslu kuruyemişler
Hazır çeşniler (hazır çorba, köfte harcı vb.) Maltlı içkiler (Bira, votka, cin vb.)

Yetersiz ve dengesiz beslenmenin en temel nedenlerinden biri öğün atlanmasıdır. Günlük besin ögesi ve enerji ihtiyacının karşılanabilmesi için 3 ana ve 3 ara öğün yapılmalıdır. Ana öğünlerde sağlıklı beslenme tabağına uygun beslenmeye çalışılmalıdır. Ara öğünlerde ise sağlıklı atıştırmalıklara yer verilmelidir. Meyve, sebze, süt ve süt ürünleri, yağlı tohumlar, peynirli sandviç sağlıklı atıştırmalıklara örnek olarak verilebilir.

Tam tahıllı ürünler posa içeriği yüksek olduğu için hem tokluk sağlar hem de sindirim sistemi hareketlerini düzenler. Bu nedenle tam tahıllı beslenmeye özen gösterilmelidir. Örneğin pirinç yerinebulgur, beyaz ekmek yerine tam tahıllı ekmek tüketilmelidir.

573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK), 06.06.1997 tarihli ve
23011 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir ve yetersizliği olan bireylere sunulacak eğitim hizmetlerine dayanak oluşturmaktadır. Cevap: A şıkkıdır.

Türkiye’de özel gereksinimi olan bireylerle ilgili en kapsamlı yasal düzenlemelerden birisi de 2005 yılında yürürlüğe giren 5378 sayılı Engelliler Kanunu’dur. Cevap: D şıkkıdır.

Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu, özel eğitime ihtiyacı olan bireyleri ilgi, istek, gelişim özellikleri,
akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim ihtiyaçları doğrultusunda örgün ve yaygın eğitim kurumlarına yönlendirir.Cevap: E şıkkıdır.

“2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun” un yürürlüğe girmesiyle birlikte; hiçbir sosyal güvencesi ve geliri bulunmayan engellilere üç aylık dönemler hâlinde engel oranlarına göre farklı miktarlarda maaş bağlanmaktadır. Cevap: D şıkkıdır.

Özel ve kamu sektöründe %3 (yüzde üç) ve %4 (yüzde dört)oranında engelli işçi çalıştırma zorunluluğu bulunmaktadır.

Engelli personel kadrosunda çalışmak için, kişinin %40 ve üzerinde özür durumuna sahip olduğunu gösteren sağlık kurulu raporuna sahip olması ve işçi kadrosunda çalışmak için Türkiye İş Kurumuna
kayıtlı olması gereklidir. Cevap: D şıkkıdır.

Gelişimsel yetersizliği olan bireylerin çalışma koşullarını belirleyen bir diğer kanunda 4857 sayılı İş Kanunu’dur. 4857 sayılı İş Kanunu kapsamındaki iş yerlerinin engelli çalıştırma zorunluluğu: “İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör iş yerlerinde yüzde üç engelli, kamu
iş yerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Cevap: B şıkkıdır.

İş yeri; mevzuatlarla belirtilen engelli sayısından daha fazla engelli çalıştırırsa veya çalışan engellilerin engel derecesi % 80’den fazla olursa veya herhangi bir kanuni yükümlülüğü olmamasına karşın engelli çalışanı varsa işveren tarafından ödenen sigorta priminin tamamı Hazine
tarafından karşılanmaktadır. Cevap: E şıkkıdır.

Resmî Gazete’de yayınlanan Torba Yasa ile (10 Şubat 2016/ 6663 sayılı Kanun); engelli çocuğu olan anneler için, doğumdan sonra 12 ayı geçmemiş olması şartı ile 12 ay yarı zamanlı çalışma hakkı getirilmiştir. Cevap: E şıkkıdır.

Gelişimsel gerilik; standardize edilmiş referans testlere göre ya da bireyin yaşıtlarına göre gelişiminin ortalamanın altında olma durumu olarak tanımlanmaktadır.

Doğru yanıt "A" seçeneğidir.

Ülkemizde en sık kullanılan gelişim tarama testi Denver II gelişim tarama testidir.

Doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Prenatal nedenler doğum öncesi nedenlerdir. Doğum öncesi nedenlere alkol kullanımı, civa ve kurşun zehirlenmesi, annenin geçirdiği hastalıklar, genetik nedenler ve kalıtım örnek olarak gösterilebilir.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir.

Kalıtım, canlıların genetik kodlarının canlıyı oluşturan ebeveynlerden yavru bireye nasıl aktarıldığını ve hangi durumlarda fenotipe yansıdığını veya yansımadığını inceleyen bilim dalıdır.

Doğru yanıt "D" seçeneğidir.

Bebeğin veya çocuğun metabolizması ile ilgili olumsuz durumlar, ileri derecede beslenme yeter- sizlikleri, boğulma, ciddi kafa travmaları, çocuk ihmal ve istismarı, yaralanma ve fiziksel etkiler, bulaşıcı hastalıklar, zehirlenmeler, uygun olmayan çevresel koşullar doğum sonrasında gelişim geriliğine neden olan etmenler arasında sayılmaktadır.

Doğru yanıt "E" seçeneğidir.

Zekâ düzeyini belirlemek amacıyla kullanılan zekâ testleri 6 yaşından sonra uygulanabilmektedir.

Bireye zihinsel yetersizlik tanısı konabilmesi için bireyin zihinsel işlevler açısından uygulanan zekâ testinin puanına göre -2 standart sapma altında olmalıdır.

Serebral palsi, merkezî sinir sistemindeki zedelenmeler sonucunda motor fonksiyonlardaki bozuklukların ön planda olduğu birçok hastalığı içine alan bir durumdur.

Doğru yanıt "C" seçeneğidir.