GELİŞİMSEL YETERSİZLİKLERİN BAKIM VE REHABİLİTASYONU - Deneme Sınavı - 16

Kromozomal bozukluklar, gen anormallikleri, doğum öncesi annenin geçirdiği hastalıklar, gebelikte radyasyona, civa ve kurşun gibi ağır metallere uzun süreli maruz kalma, doğum öncesi kanamalar, alkol kullanımı, beslenme yetersizliği ve uygun olmayan çevresel koşullar gelişimsel geriliğin olası nedenleri arasında gösterilmektedir.

Zihinsel yetersizlik, yetersizlik türleri içerisinde en eski ve tanımı en tartışmalı olan yetersizlik türüdür.  Doğru cevap A’dır.

Zihinsel yetersizlik tanısı koyabilmek için üç temel ölçüt söz konusudur. Bu ölçütlerden ilki zihinsel işlevlerde önemli derece de normal altı olmadır. Diğer bir deyişle bireyin zihinsel işlevler açısından uygulanan zekâ testinin puanına göre -2 standart sapma altında olma durumudur. Doğru cevap B'dir.

Serebral palsi(SP) tek bir hastalık değildir. Serebral palsi, merkezî sinir sistemindeki zedelenme- ler sonucunda motor fonksiyonlardaki bozuklukların ön planda olduğu birçok hastalığı içine alan bir durumdur. Doğru cevap A’dır.

Fiziksel yetersizliklerin bir alt başlığı alan kas-iskelet sistemi ile ilgili yetersizlikler şu şekilde sıralanabilir: (a) travmatik beyin zedelenmesi, (b) Rett sendromu, (c) kas hastalığı, (d) kol-bacak eksikliği, (e) kalça çıkığı, (f) doğuştan gelen bozukluklar, (g) romatoidartit ve (h) ateşli romatizma.  Doğru cevap D’dir.

Gelişimsel yetersizliklerin değerlendirilmesi ve tanılanması sürecinin ikinci basamağı ise eğitsel değerlendirmedir. Eğitsel değerlendirme ve tanılama sürecinde, çocuğun tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri ile eğitim ihtiyaçları belirlenir. Doğru cevap B’dir.

Çocuğun hangi ortamda eğitim görmesinin uygun olacağına ilişkin öneride bulunulur. Çocuğun eğitsel değerlendirme ve tanılaması RAM’da oluşturulan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından çeşitli testler ve bireyin özelliklerine uygun diğer ölçme araçlarıyla yapılır. Tanılamada çocuğun tıbbi değerlendirme raporu ile zihinsel, fiziksel, ruhsal, sosyal gelişim öyküsü, tüm gelişim alanlarındaki özellikleri, akademik alanlardaki eğitim performansı, ihtiyaçları, eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi ve bireysel gelişim raporu dikkate alınır. Doğru cevap D’dir.

Gelşimsel yetersizliği olan bireylere yönelik olarak T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğünce belirlenen koşullarda bakım hizmetleri yürütülmektedir.

Rett sendromu, normal gelişim basamaklarını takiben erken nörolojik gerileme belirtileri ile tanınan ve kızlarda görülen nörogelişimsel bir yetersizliktir. Bilişsel, sözel, ince ve kaba motor yetiler ile iletişimin kaybı, nöbetlerin eşlik ettiği genetik bir hastalıktır. Tanı alındığında gerekli özel eğitim ve sağlık desteği sağlanmalıdır . Doğru cevap A'dır.

Çocuğun dünyayı tanıma ve öğrenme yoludur. Bu nedenle, ister gelişimsel geriliği olsun ister doğal gelişim gösteren çocuk olsun ebeveyn ve çocuk etkileşiminin en güvenli ve etkili yolu oyundur. Doğru cevap E’dir.

Sinir sistemi ile ilgili yetersizlikler bireyin sinir sisteminde meydana gelen ve her hangi bir nedene
dayalı olan ve bireyin normal performans göstermesini engelleyen yetersizliklerdir. Fiziksel yetersizliklerin alt başlığı altında yer alan sinirle ilgili yetersizlikler şunlardır: serebral palsi, spina bifida, çocuk felci, multiple skleroz. B şıkkı doğrudur.

Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE), Türkiye’de 0-6 yaş bebek ve çocukların psikolojik
gelişimlerini nesnel olarak değerlendirmek için geliştirilmiş bir gelişim tarama envanteridir. Doğru cevap E'dir.

Gazi Erken Çocukluk Gelişimi Değerlendirme Aracı (GEÇDA), 0-72 ay Türk çocuklarının gelişimlerini ayrıntılı olarak değerlendirilebilecek, eğitim yaşantılarının düzenlenmesinde ve çocuklardaki gelişimsel geriliklerin erken tanılanmasında kullanılabilecek bir gelişim değerlendirme aracıdır. Doğru cevap C'dir.

Doğal gelişim gösteren çocukların yaşamları boyunca 0-6 ay arasında bir kez mutlaka olmak üzere, 12-18 ay arası, 2-3 yaş arası ve 5-6 yaş arasında gelişim testi yaptırmaları önerilir. Doğru cevap E şıkkıdır.

0-6 yaş arasındaki döneminde gelişimin önemi düşünüldüğünde gelişim geriliğinin tespiti ve gelişimi destekleyici danışmanlık hizmetlerinin erken dönemde başlaması çocuğun var olan potansiyelinin değerlendirilmesi ve akranları ile arasındaki farkın azaltılması adına önem taşımaktadır. Bu durumda D seçeneği doğrudur.

Doğum öncesi malnütrisyonu, fenilketanüri, beyin hasarı ya da enfeksiyonu, kromozom anomalileri ve genetik etmenler, annenin radyasyona ve röntgen ışınına maruz kalması, çevre kirliliği, alkol, sigara tüketimi, uyuşturucu kullanımı, kan uyuşmazlığı, annenin geçirdiği hastalıklar ve kullandığı ilaçlar, annenin yaşı gibi etkenler etkili olmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Doğum sonrasında kafa zedelenmeleri, kurşun zehirlenmesi, çocuk istismarı ve çocuk ihmali, gelişim ya da beslenme problemleri, çocuk istismarı, çocuğun gelişimi ve özellikle sosyal-duygusal gelişimi gibi sosyal, fiziksel, çevresel sebepler şeklinde sıralanabilir.

Sağlıkla ilgili fiziksel yetersizlikler, fiziksel yetersizliklerin üçüncü alt başlığıdır. Bu alt başlık içinde
yer alan hastalıklar genellikle bireyde bilişsel problemlere, bireyin sosyal çevresinden ve eğitim ortamından kopmasına neden olmaktadır. Bu alt başlık altında yer alan hastalıklar şunlardır: epilepsi,
astım, şeker hastalığı, kistik fibrozis, orak hücre anemisi, hemofili, kanser ve AIDS. Doğru cevap D'dir.

Tıbbi/psikolojik sınıflandırmaya göre zihinsel yetersizliği olan bireyler; hafif düzey zihinsel yetersizlik,
orta düzey zihinsel yetersizlik, ağır düzey zihinsel yetersizlik ve çok ağır düzey zihinsel yetersizlik olarak
sınıflandırılmaktadır. Bunların zeka bölümü katsayıları şu şekildedir: Hafif düzey zihinsel yetersizlik 50-55’ten yaklaşık 70’e; Orta düzey zihinsel yetersizlik 35-40’tan 50-55’e; Ağır düzey zihinsel yetersizlik 20-25’ten 35-40’a; Çok ağır düzey zihinsel yetersizlik 20-25’ten aşağıya şeklindedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Fiziksel yetersizliklerin bir alt başlığı alan kas-iskelet sistemi ile ilgili yetersizlikler şu şekilde sıralanabilir:
travmatik beyin zedelenmesi, Rett sendromu, kas hastalığı, kol-bacak eksikliği, kalça çıkığı, doğuştan gelen bozukluklar, romatoidartit ve ateşli romatizma. B şıkkı doğrudur.