GELİŞİMSEL TANI VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ

Tarama, çocukların gelişimleri ve öğrenmeleri ile ilgili sorulara cevap vermede sürecin sadece ilk adımıdır. Doğru cevap B'dir.

Eğitsel tanılama ile çocuğun ne tür bir eğitim programına alınmasının uygun olacağına karar verilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Özel gereksinimli çocukların aileleri engellilik konusu ile yüzleşmeleri sonucu çeşitli duygusal sorunlar yaşamaya başlamaktadırlar. Bunlar: • Engelli çocuğun ailede yarattığı stres, • Engellilik ile birlikte fiziksel, maddi ve psikolojik sorunlar, • Engelliliğin evdeki diğer çocuklar üzerinde yarattığı sorunlarla baş etme, • Ailelerin kendilerine destek olacak uzmanlarla karşılaşamaması, • Aile üyelerinin yakın çevresinin gösterdiği tepkilerin yarattığı stres, • Toplumun engellilik konusuna bakışı, olabilmektedir. Doğru cevap E'dir

Uzman-aile görüşmelerinde “öykü alma” özel gereksinimli çocukların erken müdahale çalışmalarında önemli bir adımdır. Öykü alımı; doğum öncesi süreç (annenin gebelik yaşı, genel sağlık durumu, gebelikte hastalık-enfeksiyon gibi sorunlar, intrauterin büyümenin gebelik haftası ile uygunluğu gibi), doğum (doğum, doğum şekli, doğumda bebeğin izlemi gibi) ve doğum sonrası süreci (bebeğin geçirdiği hastalıklar, anne sütü alma, gibi) kapsamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Dinamik değerlendirme yaklaşımı, bireyin var olan becerilerini ve öğrenme potansiyelini ortaya koymaktadır. Değişken bir yapıya sahip olan bu değerlendirme yaklaşımı etkileşim odaklıdır. Dinamik değerlendirmede, değerlendirmeyi yapan kişi değerlendirilen beceriyi önce çocukla birlikte gerçekleştirir. Çocuğa değerlendirilen beceri ile ilgili bir ya da daha fazla sayıda örnek sunar. Ardından, örnek verilen beceride çocuğun bağımsız olarak sergilediği performansı izler. Dinamik değerlendirme genel olarak, “örnek sunulduğunda ya da fırsat verildiğinde mevcut performansta bir değişiklik oluyor mu?” sorusunun yanıtını vermektedir. Doğru cevap D'dir.

Morelock (1992) üstün yeteneği “normal olarak kabul ettiğimiz standartlardan hem nitelik hem de nicelik olarak farklı içsel deneyimler ortaya koyan ve ileri bilişsel becerileri içeren uyumsuz gelişim” olarak tanımlamıştır. Doğru cevap A'dır.

Seçilen araç çocuğun yaşına ve uygulamaya gereksinim duyulan ihtiyaca uygun olmalıdır.Doğru cevap C'dir.

IQ puanı 120 ile 125 arasında olan bir kişinin karmaşık aktiviteleri başarmaya ve çoğu mesleği yürütmeye yetenekli olduğunun düşünülmesine sebep olmaktadır. Doğru cevap D'dir.

WISC-R-Wechsler Çocuklar için Zekâ Ölçeği: Çocukların bilişsel gelişimlerini değerlendirmek amacıyla geliştirilmiş bir performans testidir. 6-16 yaş arası bireylere uygulanır ve uygulaması yaklaşık 1-1,5 saat sürer. Test, sözel ve performans becerilerini içeren 12 alt testten oluşmaktadır. Sözel beceri kategorisi altında genel bilgi, benzerlikler, aritmetik, sözcük dağarcığı, yargılama ve sayı dizisi, performans kategorisi altında ise resim tamamlama, resim düzenleme, küplerle desen, parça birleştirme, şifre ve labirentler alt kategorileri bulunmaktadır. Yönerge, sorular ve normları içeren test el kitabı, soru ve yanıt formları, çeşitli resim kartları ve küp bloklar gibi materyalleri bulunmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Dilin içerik özelliği kapsamında yer alan anlambilim (semantik), sözcüklerin ya da cümlelerin anlamlarına ilişkin kurallar sistemidir. Doğru cevap E'dir.

Genel gelişimi kaydetmek, akademik ya da gelişimsel alanlarda gecikme yaşayacak çocukları belirlemek için yapılacak en iyi çalışma taramadır.

Sağlık Bakanlığı tarafından “Yenidoğan Tarama Programını” amacı tüm yenidoğanların Konjenital Hipotiroidi, Fenilketonüri ve Biyotinidaz Eksikliği yönünden taranması, oluşacak zekâ geriliği, beyin hasarları ve geri dönüşümsüz zararların engellenerek, topluma getirdiği ekonomik yükün önlenmesi, akraba evliliklerinin azaltılması konusunda toplum bilincinin artırılması, tanı konan bebeklerde bu hastalıklar nedeniyle oluşacak rahatsızlıkları önlemek amacıyla uygulanmaktadır. Ayrıca yenidoğan işitme taramaları da sürdürülmektedir.

Değerlendirme, özel gereksinimli bireylerin performansını ortaya koyan, bireysel
özellikleri ve ilgilerini belirlemeye yönelik yapılan süreçtir. Değerlendirme genel olarak, birey hakkında sistematik bilgi toplamayı amaçlar.

Engelli çocuğun sağlıklı büyütülmesi ve gelişebilmesi için aile içindeki rollerin
yeniden yapılandırılması gerekebilmektedir. Özellikle çocuğun doğumundan önceki süreçte aile üyeleri arasında sağlıklı bir ilişkiden söz edilemiyorsa bu sorunun öncelikli olarak ele alınması gerekmektedir.

Ülkemizde ailenin; çocuğun değerlendirilmesi, bireyselleştirilmiş eğitim programlarının hazırlanması, öğretim süreci ve öğretimin değerlendirilmesi
süreçlerinde aktif katılımlarının gerekli olduğunu vurgulayan resmi düzenleme 31.05.2006 tarihinde yürürlüğe giren “Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği”dir.

Gelişim değerlendirmesi, çocuğun becerilerinin gelişimsel normlarla karşılaştırılmasını sağlar ve gelişimi sınırda olan veya gecikmiş olan çocukların tanılanmasına yardımcı olur.

Bireyin belirli bir becerideki performansını çeşitli standartlar ve/veya beceri grupları ile karşılaştırmak ölçüt bağımlı değerlendirmedir.

Dil bozukluğu, yazılı ve/veya sözel dilde ve/veya diğer sembol sistemlerini kullanma ve/ veya anlamaya yönelik olarak gelişimde sapma veya bozukluk olması durumu olarak tanımlanmaktadır.

Dinamik değerlendirme yaklaşımı dil ve konuşma bozukluklarının yanı sıra, dilbilimsel ve kültürel olarak farklı gruplardan gelen (söz gelimi, göçmen çocuklar) çocukların dil becerilerinin değerlendirilmesinde kullanılmaktadır ve bu durum, yaklaşımın güçlü yönleri arasında yer almaktadır.

İşitme becerisini yeterince kullanamayan bu çocuklarda özgüven eksikliği ve buna bağlı olarak da içe kapanıklık, mutsuzluk, hırçınlık gibi davranışlar görülebilmektedir. Bu durum çocukların toplumsal ilişkilerini ve katılımını olumsuz yönde etkilemektedir ve sosyal-duygusal gelişim alanında ele alınmaktadır.