GELİŞİMSEL TANI VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ

Büyüme vücudun sadece boy, kilo ve hacim olarak artmasıdır. Bu kapsamda, bir çocuğun kilosunun 3,4’ten 3,6’ya çıkması büyümenin bir göstergesidir. Doğru yanıt B'dir.

Gelişim, kalıtım ve çevre etkileşiminin ürünüdür. Bu nedenle zekâ, gelişim açısından birincil öneme sahip olamamaktadır. Gelişim; fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal yönleriyle bir bütündür ve doğum öncesi süreçten başlayıp ölene kadar devam eder ve herhangi bir dönem diğerinden daha önemli denemez. Her bireyin biyolojik, kalıtsal mirası ve etkileşimde bulunduğu çevrenin farklı olması nedeniyle, gelişiminin de farklı olması doğaldır. Bu nedenle her çocuğun belirli bir ayda konuşmaya başlaması mümkün değildir. Doğru yanıt D’dir.

Seçeneklerde sunulan bütün bilgiler doğru olmakla birlikte, soruda belirtilen davranışa sahip olan bir babaya cinsiyetin, sperm hücresinden gelen kromozomla şekillendiği bilgisi aktarılmalıdır.

Bebeğe doğduktan sonra verilen uyaranlar beyin hücrelerinin gelişimini destekler, yeni hücre bağlantılarının oluşmasını sağlar. Sosyo-ekonomik düzeyin artması, bebeğe daha fazla uyaran sunulmasını sağlamaktadır. Emme, arama ve göz kırpma gibi davranışlar her bebeğin doğumdan itibaren sahip oldukları refleksler olup, göz teması kurma süresi de dikkatin gelişimi ile birlikte artacaktır. Doğru yanıt B’dir.

Kaba motor beceriler, genel kuvvet ve dayanıklılık gösterecek biçimde bacaklarda ve kollarda büyük kasların kullanımını gerektiren becerilerdir. Koşma ve merdiven inip çıkma bu beceriler arasında olup, düğme ilikleme ise ince motor gelişimi becerilerindendir. Doğru yanıt D’dir.

Ergenlik döneminde bireylerin arkadaşlarına ve sosyal ilişkilerine önem verme derecelerinde artış; aynı zamanda, kendini ifadenin bir yolu olarak sportif faaliyetlere yönelmeleri, meslekler hakkında bilgi edinme girişimleri gözlenir. Eş seçimi ise, ergenlik döneminden sonraki süreçte gerçekleşmesi beklenen bir gelişimsel görevdir. Doğru yanıt E’dir.

Çocuğu tanımada asıl amaç çocuğun kendini tanımasına yardımcı olmaktır. Çocuğu tanıma teknikleri sürekli ve düzenli olarak kullanılmalıdır. Çocuğu tanımak için tek bir yöntem değil, birden fazla yöntem kullanmak gereklidir. Çocuğu tanımak için çocuğun duygusal ya da davranışsal herhangi bir problemi olması beklenmemelidir. Doğru yanıt C’dir.

Çocuğun gelişimini olumsuz yönde etkileyebilecek risk faktörleri; çocuk, aile ve çevre olmak üzere üç boyutta ifade edilmektedir. Çocuk boyutunda erken doğum, doğumsal anomaliler, beslenme, uyku problemleri, aşırı ağlama, davranış ve gelişimsel sorunlar, zekâ geriliği ya da düşük zekâ, çocukluk travması sayılabilir. Aile boyutunda tek ebeveyn, yoksulluk, çocuğa az ya da aşırı uyaran verilmesi, depresyon, hastalık, boşanma, çocuğu ihmal ve örseleme, madde bağımlılığı, eşler arası çatışma sayılabilir. Çevre boyutunda ise sağlık hizmetlerine ulaşamama, kaliteli çocuk bakım olanaklarının olmaması, yetersiz belediye hizmetleri, kırsal bölgede maddi ve sosyal destekten uzak kalma, ırkçılık ya da ayrımcılığa maruz kalma, tehlikeli komşular ve çevre vb. etkenler sayılabilir. Doğru yanıt A'dır.

Çocuğu tanıma ve değerlendirme sürecinde çocukların mevcut durumlarının ne olduğu ortaya konularak, benlik saygılarının gelişmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, eksik yanlarının ortaya çıkarılması olumsuz bir olup, kazanım olarak değerlendirilemez. Değerlendirme süreci, ailenin çocuklarını akranları ile kıyaslaması yerine her çocuğun gelişim hızının birbirinden farklı olduğu kabulü vardır. Değerlendirme süreci yalnızca tanı amaçlı değil; tarama, öğretim ve program değerlendirme/ölçme amacıyla da yapılmaktadır. Değerlendirme sonucunda elde edilen bilgileri ilgili uzman yalnızca gerekli kişilerle paylaşmalıdır. Doğru yanıt A’dır.

Çocuğu tanıma ve değerlendirme süreci sonunda elde edilen boy uzunluğu ve ayak numarası bilgisi fiziksel gelişimine; özel gereksinimli olma sağlık durumuna; tek ebeveynli olma ise ailesine yönelik bilgiler başlığı altında toplanmaktadır. Hızlı koşma ise yeteneklerine yönelik bilgiler arasındadır. Doğru yanıt D’dir.

Büyüme vücudun sadece boy, kilo ve hacim olarak artmasıdır. Örneğin, boyun 60 cm’den 65cm’ye geçişi bir büyüme belirtisidir

Genel ve kapsamlı bir terim olan  gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden sürekli ilerleme kaydeden değişimi ve istenilen görevleri yapabilecek bir duruma gelmesidir. Doğru cevap C'dir.

Her birey değişik ve tektir. Her bireyin biyolojik, kalıtsal mirası ve etkileşimde bulunduğu çevrenin farklı olması nedeniyle, gelişiminin de farklı olması doğaldır. Örneğin, on aylıkken yürüyen çocuklar olabildiği gibi, bir yaşını geçtiği hâlde yürüyemeyen çocuklar olabilir. Bu "gelişimde bireysel farklılıklar vardır" ilkesine işaret etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Olgunlaşma ve öğrenme sonucu kişinin belli davranışları yapabilecek düzeye gelmesine hazır bulunuşluk deniz. Doğru cevap D'dir.

Gelişim; fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal yönleriyle bir bütündür. Çocuğun her alandaki gelişimi birbiriyle ilişki içindedir. Herhangi bir gelişim alanındaki aksama, diğer alanlardaki gelişimi de olumsuz etkiler. Bu "gelişim tüm boyutları ile bir bütündür" ilkesini açıklamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Anti Diüretik Hormon böbrekleri etkiler, bedendeki su miktarını dengeleyerek iç organların ve kanın fonksiyonlarını tam anlamıyla yapabilmesini sağlar. Doğru cevap B'dir.

Fetüs doğduğunda boyu ortalama 48-53 cm arasındadır. Doğru cevap D'dir.

Çocuk 15-18 aylar arasında 4-6 kelime söyleyebilir. Bunlar genellikle isimler, karşı çıkma kelimeleri ve “merhaba”, “bay bay” gibi sözcüklerdir. Kelimeyi söyleyemediği zaman nesneyi göstermek, vermek veya el sallamak gibi hareketlere ses ekler. Sık sık duyduğu şarkıları söylemeye çalışır. Başarılı bir taklitçidir. Yetişkinlerin sık sık kullandıkları veya konuşmalardaki sözcükleri tekrarlar. Kendiliğinden karalama yapar. Kalın sayfalı kitabın, sayfalarını çevirir. Giyinirken kollarını uygun şekilde hareket ettirerek yardımcı olur. Ev işlerini taklit eder. İşlevsel oyununun süresini uzatır. Basit kurmaca oyunlar başlar. Bu dönemde bebeğin hareket yeteneği de gelişmiştir. Bir yaş civarında yürümeye başlayan çocuk 18 ay civarında geri geri yürüyebilir, yardımla merdiven çıkabilir kısa süreliğine çömelir, eğilerek yerden nesneyi alıp tekrar ayağa kalkabilir. Bebek en geç 17-18 ayda yürümelidir. İnce motor becerilere baktığımızda bebekler kalemi kavrayabilir, bir kaptan ufak nesneleri çıkartabilir, çekmeceleri boşaltır, kaşığı kaba da olsa tutabilir. İki seçenek içinden aynı olan nesneleri eşleştirme 19-24 aylar arasında görülür. Doğru cevap D'dir.

Tarama değerlendirme, öğrenme ya da gelişimde karşılaşılabilecek potansiyel problemleri tespit edebilmek amacıyla tasarlanmıştır. Tarama değerlendirme araçları hızlı ve kolay bir şekilde çocuğa uygulanarak daha ayrıntılı bir değerlendirmeye ihtiyaç duyulup duyulmadığını ortaya çıkarır. Doğru cevap A'dır.

Erken çocukluk döneminde değerlendirme yapmanın en önemli nedeni, çocuğun gelişiminin erken dönemde desteklenmesini
sağlamaktır. Öğretim amaçlı değerlendirme çocuğun bildikleri ve yapabildikleri hakkında bilgi sağlayıp, gelişimindeki bir sonraki adımın ne olacağı konusunda geri bildirim sağlayarak amaçların belirlenmesine yardımcı olur. Doğru cevap C'dir.