GELİŞİMSEL TANI VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 1

Gelişimsel değerlendirme hem tanıya yol açan hem de tanıyı içeren uygulamaların tamamının adıdır. Örneğin gelişimsel tarama testinde şüpheli olarak tanılanan çocukla ilgili aileden ya da diğer kişilerden ek bilgiler almak, çocuğu çeşitli ortamlarda gözlemek, bunların sonucunda test ile konan tanıyı desteklemek gelişimsel değerlendirmenin tanıya yol açan boyutudur. Öte yandan hem çocuğun tanısı hem de elde edilen diğer bilgiler ışığında çocuğa nasıl bir müdahalenin gerekli olduğuna, sonrasında nelerin, nasıl yapılması gerektiğine dair bir karar vermek de gelişimsel değerlendirmenin içindedir. Dolayısıyla aslında gelişimsel değerlendirme kavramı, gelişimsel tanı kavramını kapsamaktadır

Tanılama, tarama sonucunda belirlenen veya başka bir nedenle yönlendirilen çocuğun gelişim alanlarının ayrıntılı olarak değerlendirilmesi sonucunda ortaya çıkan ve çocuğun durumunu tanımlayan bir sınıflamaya dahil edilmesidir. Örneğin “Uygulanan tarama testi sonucuna göre Ayşe gelişimsel yönden risk altındadır.” cümlesi bir tarama sonucunu ifade etmektedir. Buna karşın, “Yapılan kapsamlı değerlendirme sonucunda Ayşe ince motor gelişim açısından yaşıtlarının altı ay gerisindedir.” cümlesi bir gelişimsel tanı ifadesidir. Örnekten net olarak anlaşılacağı üzere, tanılamada hangi gelişim alanında nasıl bir sorun olduğu ayrıntılı bir değerlendirmeden sonra belirlenir.

Uzmanlık

Mezuniyet

Değerlendirmedeki Rolü

Çocuk gelişimi uzmanı

Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü

Genel gelişim değerlendirmesi, gelişim alanları değerlendirmesi

Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı

Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlık Alanı

Genel tıbbi değerlendirme

Çocuk psikiyatristi

Tıp Fakültesi Ruh Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlık Alanı

Psikiyatrik değerlendirme

Çocuk nöroloğu

Tıp Fakültesi Çocuk Nörolojisi Uzmanlık Alanı

Nörolojik değerlendirme

Psikolog

Fen-Edebiyat veya Beşeri Bilimler Fakültesi Psikoloji Bölümü

Psikolojik değerlendirme, bilişsel gelişim değerlendirmesi, psikolojik testlerin uygulanması

Fizyoterapist

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü

Motor ve hareket gelişimi değerlendirmesi

Özel eğitim uzmanı

Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü

Eğitsel değerlendirme

Dil ve konuşma terapisti

Sağlık Bilimleri Fakültesi Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dil ve Konuşma Terapisi AD.

Dil ve konuşma becerilerinin değerlendirilmesi

Odyolog

Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji Bölümü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları AD.

İşitsel değerlendirme

Sosyal çalışmacı

Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmetler Bölümü, Sosyal Hizmetler Yüksekokulu

Aile değerlendirmesi, sosyal inceleme

Uzmanlık

Mezuniyet

Değerlendirmedeki Rolü

Çocuk gelişimi uzmanı

Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü

Genel gelişim değerlendirmesi, gelişim alanları değerlendirmesi

Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı

Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlık Alanı

Genel tıbbi değerlendirme

Çocuk psikiyatristi

Tıp Fakültesi Ruh Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlık Alanı

Psikiyatrik değerlendirme

Çocuk nöroloğu

Tıp Fakültesi Çocuk Nörolojisi Uzmanlık Alanı

Nörolojik değerlendirme

Psikolog

Fen-Edebiyat veya Beşeri Bilimler Fakültesi Psikoloji Bölümü

Psikolojik değerlendirme, bilişsel gelişim değerlendirmesi, psikolojik testlerin uygulanması

Fizyoterapist

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, Sağlık Bilimleri Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü

Motor ve hareket gelişimi değerlendirmesi

Özel eğitim uzmanı

Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü

Eğitsel değerlendirme

Dil ve konuşma terapisti

Sağlık Bilimleri Fakültesi Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dil ve Konuşma Terapisi AD.

Dil ve konuşma becerilerinin değerlendirilmesi

Odyolog

Sağlık Bilimleri Fakültesi Odyoloji Bölümü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Odyoloji ve Konuşma Bozuklukları AD.

İşitsel değerlendirme

Sosyal çalışmacı

Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmetler Bölümü, Sosyal Hizmetler Yüksekokulu

Aile değerlendirmesi, sosyal inceleme

Etik, bilim ve meslek kollarında tarafların uyması ve kaçınması gereken davranışlar bütünü olarak tanımlanmaktadır

Gelişimsel değerlendirmeyi ilgilendiren konularda etik ilkelerin belirlenmesinde etkili kurum ve kuruluşlar yurt dışı ve yurt içi düzeyde ikiye ayrılabilir:

Yurt içi kuruluşlar ve meslek örgütlerine örnekler:

Çocuk Gelişimi Derneği ise yurt dışı kuruluşlardandır.

Özerklik, otonomi, gönüllülük ya da rıza adlarıyla bilinen bu ilke özünde selfdeterminasyon hakkı, yani bireyin kendi kaderini kendisinin belirlemesi hakkına dayanmaktadır. Bu ilke uzmanın, çocuğun veya ailesinin değerlendirme alıp almama, değerlendirme sonucunda alacağı müdahale biçimine karar verme ya da müdahaleyi tamamen reddetme hakkının altını çizmektedir.