GELİŞİMSEL TANI VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 7

Büyüme vücudun sadece boy, kilo ve hacim olarak artmasıdır. Örneğin, boyun 60 cm’den 65cm’ye geçişi bir büyüme belirtisidir

Genel ve kapsamlı bir terim olan  gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal ve sosyal yönden sürekli ilerleme kaydeden değişimi ve istenilen görevleri yapabilecek bir duruma gelmesidir. Doğru cevap C'dir.

Her birey değişik ve tektir. Her bireyin biyolojik, kalıtsal mirası ve etkileşimde bulunduğu çevrenin farklı olması nedeniyle, gelişiminin de farklı olması doğaldır. Örneğin, on aylıkken yürüyen çocuklar olabildiği gibi, bir yaşını geçtiği hâlde yürüyemeyen çocuklar olabilir. Bu "gelişimde bireysel farklılıklar vardır" ilkesine işaret etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Olgunlaşma ve öğrenme sonucu kişinin belli davranışları yapabilecek düzeye gelmesine hazır bulunuşluk deniz. Doğru cevap D'dir.

Gelişim; fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal yönleriyle bir bütündür. Çocuğun her alandaki gelişimi birbiriyle ilişki içindedir. Herhangi bir gelişim alanındaki aksama, diğer alanlardaki gelişimi de olumsuz etkiler. Bu "gelişim tüm boyutları ile bir bütündür" ilkesini açıklamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Anti Diüretik Hormon böbrekleri etkiler, bedendeki su miktarını dengeleyerek iç organların ve kanın fonksiyonlarını tam anlamıyla yapabilmesini sağlar. Doğru cevap B'dir.

Fetüs doğduğunda boyu ortalama 48-53 cm arasındadır. Doğru cevap D'dir.

Çocuk 15-18 aylar arasında 4-6 kelime söyleyebilir. Bunlar genellikle isimler, karşı çıkma kelimeleri ve “merhaba”, “bay bay” gibi sözcüklerdir. Kelimeyi söyleyemediği zaman nesneyi göstermek, vermek veya el sallamak gibi hareketlere ses ekler. Sık sık duyduğu şarkıları söylemeye çalışır. Başarılı bir taklitçidir. Yetişkinlerin sık sık kullandıkları veya konuşmalardaki sözcükleri tekrarlar. Kendiliğinden karalama yapar. Kalın sayfalı kitabın, sayfalarını çevirir. Giyinirken kollarını uygun şekilde hareket ettirerek yardımcı olur. Ev işlerini taklit eder. İşlevsel oyununun süresini uzatır. Basit kurmaca oyunlar başlar. Bu dönemde bebeğin hareket yeteneği de gelişmiştir. Bir yaş civarında yürümeye başlayan çocuk 18 ay civarında geri geri yürüyebilir, yardımla merdiven çıkabilir kısa süreliğine çömelir, eğilerek yerden nesneyi alıp tekrar ayağa kalkabilir. Bebek en geç 17-18 ayda yürümelidir. İnce motor becerilere baktığımızda bebekler kalemi kavrayabilir, bir kaptan ufak nesneleri çıkartabilir, çekmeceleri boşaltır, kaşığı kaba da olsa tutabilir. İki seçenek içinden aynı olan nesneleri eşleştirme 19-24 aylar arasında görülür. Doğru cevap D'dir.

Tarama değerlendirme, öğrenme ya da gelişimde karşılaşılabilecek potansiyel problemleri tespit edebilmek amacıyla tasarlanmıştır. Tarama değerlendirme araçları hızlı ve kolay bir şekilde çocuğa uygulanarak daha ayrıntılı bir değerlendirmeye ihtiyaç duyulup duyulmadığını ortaya çıkarır. Doğru cevap A'dır.

Erken çocukluk döneminde değerlendirme yapmanın en önemli nedeni, çocuğun gelişiminin erken dönemde desteklenmesini
sağlamaktır. Öğretim amaçlı değerlendirme çocuğun bildikleri ve yapabildikleri hakkında bilgi sağlayıp, gelişimindeki bir sonraki adımın ne olacağı konusunda geri bildirim sağlayarak amaçların belirlenmesine yardımcı olur. Doğru cevap C'dir.

Tıbbi tanılama ile yetersizliğin olup olmadığı belirlenmekte, yetersizliğe neden olan zedelenmenin yeri, derecesi, süreğen olup olmadığı gibi özellikler tespit edilmektedir. Tıbbi tanılama, çocukta var olan zedelenmenin nasıl bir gelişim göstereceğini ve giderilebilmesi ile ilgili izlenebilecek yollar konusundaki çalışmaları içermektedir. Ayrıca tıbbi önlemler üzerinde durulmaktadır ve gelişim taramaları yapılmaktadır. Tıbbi tanılama ve gelişimsel testlerden elde edilen veriler ışığında teşhis ve sınıflandırma yapılabilmektedir. Eğitsel tanılama ile de çocuğun ne tür bir eğitim programına alınmasının uygun olacağına karar verilmektedir. Seçenekler arasında yalnızca kaynaştırma uygulaması eğitsel tanılama kapsamına alınabilir. Doğru yanıt C'dir.

Özel gereksinimli çocuğu olan aileler çocuklarının engeli ne olursa olsun çeşitli güçlüklerle baş etmek zorunda kalmaktadır. Bunlar; psikolojik sorunlar, maddi sorunlar, eğitim süreci, sosyal yaşam, toplumsal hayata katılım gibi konular olabilmektedir. A, B, C ve E seçeneklerinde duygusal destek sağlayacak uygulamalar yer alırken, D seçeneğinde ise maddi yardım desteği söz konusudur. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Engelli çocukların gelişim açısından desteklenmesinde ailenin güçlendirilmesi önem kazanmaktadır. Bunun için ailelerin tanıya ilişkin bilgilendirilmesi, çocuklarını tanımaları, sağlık ve eğitim gereksinimlerinin farkında olunması yönünde destek hizmetten yararlanmaları, engellilik konusunda haklarına ilişkin bilincin arttırılması gerekmektedir. Bu kapsamda, ailenin başka bir engelli çocuğa sahip olup olmadığı bilgisinin edinilmesi, engelli çocuklar hakkındaki bilgi düzeylerine yönelik ipucu sağlayacaktır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Ölçüt bağımlı değerlendirmeler, “değerlendirilen beceri(ler)de birey nasıl bir performans sergilemektedir?” sorusunun yanıtını vermektedir. Bu kapsamda, Aylin'in Almanca düzeyi belirlenmeden uygulanan test sonuçlarının güvenirliği bulunmamaktadır. Çünkü soruları anlamadığı için mi; yoksa anladığı halde cevap veremediği için mi düşük puan aldığı sorusu cevapsız kalacaktır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Tüm insanların 3’te 2’si ortalama olarak tabir edilen ve 85 ile 115 IQ puanı arasında kalan bölgede yer almaktadırlar. En sağda yer alan %2-3’lük kesim (yani 120 ve üzeri IQ puanı olanlar) üstün yetenekli olarak, bu yüzdenin içindeki çok daha az bir kesim ise çok üstün yetenekli (145’e yakın IQ puanı olanlar) olarak tanımlanmaktadırlar. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Soruda açıklaması verilen değerlendirme aracı WISC-R'dır (-Wechsler Çocuklar için Zekâ Ölçeği) Çocukların bilişsel gelişimlerini değerlendirmek amacıyla geliştirilmiş bir performans testidir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Dilin biçim bileşeni sesbilgisi (fonoloji), biçimbilim (morfoloji) ve söz dizimi (sentaks); içerik özelliği anlambilim (semantik); kullanım özelliği ise kullanımbilim (pragmatik) bileşenlerini kapsamaktadır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Soruda açıklaması verilen kavram artikülasyondur. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Bir bireyin zihinsel engelli sayılabilmesi için;
• Zihinsel işlevlerde önemli bir sınırlamanın olması (zekâ bölümün 70 ve daha altında olması),
• İki veya daha fazla uyum becerilerinde (iletişim, kişisel bakım, sosyal uyum, sağlık ve güvenlik, fonksiyonel faaliyetler gibi) yetersizliğin olması,
• Engellerin 18 yaşından önce olması, olarak belirtilmektedir.

Ahmet'e tanı konulamamasında en önemli etkenin 18 yaşından büyük olması olduğu kabul edilebilir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Serebral palsi (beyin felci), doğum öncesi, doğum ya da doğum sonrası erken çocukluk döneminde, beyinde meydana gelen bir hasara bağlı olarak ortaya çıkan yürüme, hareket ve duruş bozuklukları ile seyreden bir hastalıktır. Zekâ genellikle normaldir. Bazı durumlarda zihinsel gerilikler, probleme eşlik edebilir. Asıl sorun hareket güçlüğüdür. Bebeklik döneminde aşırı ağlama, tiz ve monoton bir ağlama görülebilmektedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.