GELİŞİMSEL TANI VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 3

Birbiriyle karıştırılan “büyüme” ve “gelişme” sözcükleri, gerçekte birbirinden farklı kavramlar olup biri diğerinin yerini alamaz. Büyüme vücudun sadece boy, kilo ve hacim olarak artmasıdır. Örneğin, boyun 60 cm’den 65cm’ye geçişi bir büyüme belirtisidir. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Gelişim hızı her dönemde ve gelişim boyutlarında farklılık gösterir. Farklı gelişim
dönemlerinde değişik gelişim özellikleri ön plana çıkar. Örneğin, doğum öncesi dönemden beş yaşa kadar, beyin gelişimi çok hızlıdır. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Gelişim düzenli bir sıra izler. Bu ilkeye göre bedensel ve motor gelişim sırasında yapısal ve işlevsel özellikler belirli bir sırayla ortaya çıkarlar. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
• Gelişim, baştan ayağa ve içten dışa doğrudur. Doğum öncesi dönemde bebeğin
önce başı sonra kol ve bacakları gelişir. Doğum sonrasında da bebek önce başını
kaldırabilir, daha sonra oturabilir, ayağa kalkar ve nihayet yürür. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Hipofiz bezine, iç salgı bezlerinin orkestra şefi adı verilir. Kafatasında bulunur, tüm salgı bezlerinin çalışmasını düzenler ve çok sayıda hormon üretir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

İlk çocukluk dönemi, bebeklik döneminin sona ermesinden itibaren yaklaşık altı yaşlarına kadar devam eden gelişim dönemidir. Bu dönem, okul öncesi yıllara denk gelir ve ilkokul dönemine kadar devam eder. Doğru yanıt C şıkkıdır.

Bebeklik Dönemi Gelişim Görevleri
• Doğumla birlikte çevre koşullarına uyum sağlama gerçekleşecektir.
• Solunum sistemi ve nabzı düzene girer.
• Katı yiyecekleri çiğnemeyi ve yutmayı gerçekleştirir.
• Uyku saati, gece gündüz uykuları düzene girer.
• Dönemin sonlarına doğru dışkı kontrolü tuvalet eğitimi gerçekleşir. Doğru yanıt B şıkkıdır.

12-14 yaşları genellikle ergenlik,15-20 yaşları delikanlılık (gençlik) dönemi olarak adlandırılmaktadır. güzel, güçlü ve umutlu yıllarını oluşturan ergenlik ve gençlik dönemleri, aynı zamanda birer bunalım dönemleri olarak yaşanmaktadır. Hızlı bir büyüme ve gelişimin olduğu; kız, erkek cinsel özelliklerinin belirdiği ergenlik dönemine kızlar erkeklerden 1-2 yıl önce girmekte ve cinsel olgunlaşmalarını 1-2 yıl önce tamamlamaktadırlar. Doğru yanıt D şıkkıdır.

• Çocuğu tanımak için tek bir yöntem değil, birden fazla yöntem kullanmak gereklidir. Böylece çocuğu olabildiğince farklı yönleriyle değerlendirmiş ve tanımış oluruz. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Oyun, bu dönemdeki çocuklar için en önemli bir etkinliktir. Zamanının büyük bölümünü oynayarak geçiren çocuk, daha çok hayal gücüne dayalı oyunlar oynar. Çocuğun kendi cinsiyetinden olan ebeveynle kurduğu özdeşim, oyunlarına da yansır. Kız çocuklar oyunlarında daha çok annelerinin davranışlarını taklit eder. Doğru yanıt A şıkkıdır.

En basit tanımıyla belirli özellikleri içeren testler olarak tanımlanan (Ekinci, 2012) standart testler; uzmanlar tarafından dikkatli bir şekilde, kabul edilebilir hedef ve amaçlar doğrultusunda hazırlanmış, kullanımı ve puanlaması için prosedürleri olan, verilerin yorumlanması için testin kim tarafından ya da nerede yapıldığı sorununu ortadan kaldırmak amacıyla detaylı bilgileri olan testler olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Her değerlendirme türünde olduğu gibi standart testlerin de bazı sınırlılıkları ve yetersizlikleri bulunmaktadır. Standart testlerin sınırlılıkları ve yetersizlikleri şunlardır:
• Teknik ve Eğitimsel Yetersizlikler
• Fazla ve Yanlış Kullanımı
• Uygulanacak Nüfus Grubuna Uygunsuzluk
• Eğitime Olumsuz Etkiler. Doğru cevap C'dir.

Standart başarı testleri genellikle norm referanslıdır ve çocukların bir grup içindeki başarısını karşılaştırmak amacıyla kullanılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Standart başarı testleri genellikle norm referanslıdır ve çocukların bir grup
içindeki başarısını karşılaştırmak amacıyla kullanılmaktadır. Standart başarı testlerinin;
• Konuyla ilgili alandaki kişiler tarafından hazırlanmış olması,
• Yönergelerin açık, net ve anlaşılır olması,
• Normlarının bulunması,
• Eş değer (paralel) formlarının bulunması en temel özellikleridir. Doğru cevap D'dir.

Standart Yetenek Testleri
Genellikle bir programa yerleştirme, kariyer planlaması, zekâ veya IQ testleri gibi genel zekâ düzeyini belirlemek için kullanılan yetenek testleri, 20. yüzyılın başlarında Fransa’da bilişsel gelişimi akranlarından daha geride olan çocukların belirlenip, onlar için “özel” sınıf açılması için Alfred Binet ve asistanı tarafından geliştirilmiştir. Doğru cevap A'dır.

İçeriğe Yönelik Başarı Testleri Derslerde öğrenilen bilgiyi ölçmek için kullanılan testlerdir.
Eğitsel Gelişim Testleri Temel becerileri ve öğrenme sonuçlarını belirlemek içinkullanılan testlerdir.
Okula Yönelik Yetenek Testleri Sözel ve nicel problem çözme becerileri ve yazma becerilerini ölçen bu araçlar, okulda öğretilen şeylerle benzer bir yapıya sahiptir.
Kültüre Yönelik Sözel Yetenek Testleri Sözel,sayısalvegenelproblemçözmebecerileri, okuldaki müfredattan ziyade kültürden daha çok türemiştir.
Kültüre Yönelik Sözel Olmayan Yetenek Testleri Okuldeneyimlerindenbağımsızolarakeşleştirme, sınıflama ve diğer soyut. Doğru cevap E'dir.

Stanford Binet Zekâ Ölçeği (Stanford Binet Intelligence Test): Bireylerin zihinsel performanslarını belirlemek amacıyla kullanılan ve bireysel olarak uygulanan zekâ testi 2 yaştan itibaren yetişkin yaşlara kadar uygulanabilmektedir. İlk kez 1905 yılında yayımlanan testin ilk versiyonunda artan zorluk derecesine göre 30 soru bulunmaktadır. Uygulayıcı teste ilk sorudan başlamakta ve çocuk yanlış yapana kadar devam etmektedir. Doğru cevap C'dir.

Standart beceri testleri, bireylerin kişilik özellikleri ve uyum düzeyleri hakkında bilgi
toplamak amacıyla kullanılmaktadır. Başarı ve yetenek testlerine göre daha az kullanılan
beceri testleri;
• Çocukların duyguları ve değerleri hakkında bilgi vermesi,
• Çocukların ilgileri hakkında fikir vermesi,
• Gözlemlerden daha objektif bilgi sağlaması açısından önemli bir yere sahiptirler

Standart tarama testleri ya da gelişimsel tarama testleri, çocuklarda öğrenme ya da bir engel durumunun olup olmadığının tespitine yönelik risk faktörlerinin olup olmadığını belirlemek için kullanılan testlerdir. Doğru cevap B'dir.

Ebeveyn Davranışını Değerlendirme Ölçeği (Maternal Behavior Rating Scale): İlk kez 1985 yılında geliştirilen ölçek 2008 yılında gözden geçirilerek son hâlini almıştır. Mahoney tarafından 2008 yılında son hâli verilen ölçek dilimize Diken (2009) tarafından uyarlanmıştır. Duyarlı Yanıtlayıcı Olma, Duygusal İfade Edici Olma ve Başarı Odaklı- Yönlendirici Olma olmak üzere üç alt boyutu olan ölçeğin toplam 12 maddesi bulunmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Bazı kişi ve kurumlar, bu testleri geliştirmek ve uygulamak için oldukça zaman harcamakta ve çocukları değerlendirmek için sadece bu testleri kullanmaktadır. Bu durumda test fazla ve yanlış kullanılmış olur. Hâlbuki çocukları değerlendirirken bu testlerin yanı sıra gözlem, anekdot kayıtları gibi farklı değerlendirme tekniklerine başvurulmalıdır. Doğru cevap C'dir.