GELİŞİMSEL TANI VE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ - Deneme Sınavı - 2

Standart testler, performans testleri, beceri testleri ve tarama ve tanı testleri olarak ayrılmaktadır. İnformal testler standart tesler arasında yer almamaktadır. Doğru cevap D'dir.

Bilişsel Değerlendirme Sistemi (Cognitive Assessment System - CAS); Naglieri ve Das (1997) tarafından, 5 yaşındaki çocukların bilişsel gelişimini değerlendirmek üzere tasarlanmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yetenek testleri genellikle bir programa yerleştirme, kariyer planlaması, zekâ veya IQ testleri gibi genel zekâ düzeyini belirlemek için kullanılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Metropolitan Okul Olgunluğu Testi (Metropolitan Readiness Test) verilen talimatı anlama ve başarma üzerine kurulu bir testtir.  İlk kez 1949 yılında Hildert ve arkadaşları tarafından geliştirilmiş, 1980 yılında Ayla Oktay tarafından dilimize uyarlanmıştır. 1995 yılında Nurss ve McGauvran tarafından altıncı versiyonu geliştirilen test, Kırca (2007) tarafından dilimize uyarlanmıştır. Toplamda 70 soru olan Metropolitan 6, Okuma Yazmaya Hazırlık Becerisi, Hikaye Anlama ve Matematik Becerileri olmak üzere 3 alt boyutu olup bireysel olarak uygulanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Türkçe Erken Dil Gelişim Testi (Test of Early Language Development- Third Edition); Hresko ve arkadaşları tarafından 1999 yılında geliştirilmiştir. Test 24-95 aylık ocukların alıcı ve ifade edici sözel dil becerilerini belirlemektedir. Testin A ve B olmak üzere iki paralel formu bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Bayley III Bebek ve Küçük Çocuklariçin Gelişim Ölçeği standart tarama ve tanılama testleri arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE) Savaşır, Sezgin ve Erol tarafından 1994 yılında geliştirilmiştir. Envanterin temel amacı 0-6 yaş aralığındaki çocukların genel gelişimlerinin taranmasıdır. 154 madde ve dört alt boyuttan (dil-bilişsel, ince motor, kaba motor, sosyo beceri-öz bakım) oluşan envanteri ebeveynler doldurabileceği gibi 36-72 ay grubunu öğretmenler de doldurabilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Sözü geçen aracın motor beceriler, kavram becerileri, dil yetisi, psikososyal beceri ve öz bakım becerileri olmak üzere 5 alt boyutu vardır. doğru cevap D'dir.

Aile Değerlendirme Ölçeği (Family Assessment Device-FAD); problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlar üzere toplam yedi alt boyuttan oluşmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Standart testleri, diğer değerlendirme türlerinden ayı­ran bazı temel özellikler bulunmaktadır. Bu temel özellikler şunlardır (Gronlund, 1971).

İlk kez 20. yüzyılın başlarında kullanılmaya başlayan standart başarı testleri, çocuklar için eğitsel kararlar vermede en sık kullanılan araçlardan biridir ve çocukların bir grup içindeki başarısını karşılaştırmak için kullanılır (Kubiszyn, Borich, 2010; Ekinci, 2012; Miller, Linn, Gronlund, 2013). Standart başarı testleri genellikle norm referanslıdır ve çocukların bir grup içindeki başarısını karşılaştırmak amacıyla kullanılmaktadır.

İnformal başarı testlerinde;

En çok kullanılan standart başarı testleri; California Başarı Testi, Iowa Temel Beceriler Testi, Stanford Başarı Testi, Erken Öğrenme Becerileri Değerlendirme Aracı ve Bilişsel Değerlendirme Sistemi, Gates-McKillop Okuma Testi ve Eğitimsel Gelişim Ardışık Testleri’dir. Metropolitan Okul Olgunluğu Testi ise standart yetenek testlerine bir örnektir.

Kültüre Yönelik Sözel Olmayan Yetenek Testleri: Okul deneyimlerinden bağımsız olarak eşleştirme, sınıflama ve diğer soyut düşünme becerilerine yönelik testlerdir.

Aile Değerlendirme Ölçeği (Family Assessment Device-FAD): ABD’de Brown Üniversitesi ve Bunler Hastanesi tarafından Aile Araştırma Programı çerçevesinde geliştirilen ölçek, ailenin işlevlerini hangi konularda yerine getirebildiğine ilişkin algıyı ölçmektedir. 60 maddeden oluşan ölçekte 7 alt boyut vardır. Bunlar; problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, gereken ilgiyi gösterme, davranış kontrolü ve genel fonksiyonlardır. Dörtlü likert tarzında hazırlanan ölçekten alı­nan puanın yüksekliği, aile ilişkilerinin işlevselliğinin düşüklüğünü göstermekte­dir. Ölçeğin ülkemize uyarlanması 1990 yılında Bulut tarafından yapılmıştır (Coş­kun, 2007; Palabıyıkoğlu, Azizoğlu, Özayar, Ercan, 1993).

Sıklıkla kullanılan standart tarama ve tanı testleri, Erken Gelişim Evreleri-EGE (Ages and Stages Questionnare), Denver II Gelişimsel Tarama Testi (Denver Developmental Screening Test II (DDST II), McCarthy Tarama Testi (The McCarthy Scales of Children’s Abilities), Otizm Davranış Kontrol Listesi (ABC), Çocukluk Otizmi Derecelendirme Ölçeği (ÇODÖ/ CARS), Gilliam Otistik Bozukluk Derecelendirme Ölçeği (GARS),  Bayley III Bebek ve Küçük Çocuklar için Gelişim Ölçeği, Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE), Öğrenmenin Değerlendirilmesi için Gelişimsel Göstergeler-DIAL 3 (Developmen-tal Indicators for Assessment of Learning), Psikoeğitimsel Profil Ölçeği ve Gazi Erken Çocukluk Değerlendirme Aracı (GEÇDA)’dır. Öte yandan Peabody Resim Kelime Testi standart yetenek testi, Eyberg Çocuk Davranış Envanteri ise standart beceri testidir.

Standart beceri testleri, bireylerin kişilik özellikleri ve uyum düzeyleri hakkında bilgi toplamak amacıyla kullanılmaktadır.

Başarı ve yetenek testlerine göre daha az kullanılan beceri testleri;

Peabody Resim Kelime Testi (Peabody Picture Vocabulary Test): İlk kez 1959 yı­lında Lloyd Dunn tarafından geliştirilmiş olan ve 1974 yılında Fullbright görev­lisi Jack Katz ve Ankara Rehberlik ve Araştırma Merkezi görevlileri tarafından Türkçe’ye uyarlanmıştır. 2-12 yaş arasındaki çocukların dil gelişim düzeylerini ölçmeyi amaçlayan testin güvenirliği .71 ile .81 arasında değişmektedir. Peabody Resim Kelime Testi’nin materyalleri; her biri 4 resimden oluşan 100 kart ve ço­cukların verdiği cevapların uygulayıcı tarafından kaydedildiği bir kayıt formudur. Test ortalama olarak 10 ile 15 dakika arasında sürmekte ve arka arkaya 8 sorudan 6 yanlış cevap verinceye kadar devam edilmektedir (Tulu, 2009).

Sağlık Bakanlığı tarafından “Yenidoğan Tarama Programını” amacı tüm yenidoğanların Konjenital Hipotiroidi, Fenilketonüri ve Biyotinidaz Eksikliği yönünden taranmasıdır. Bu sebeple doğru yanıt E seçeneği I,II ve III'tür.