GELİR DAĞILIMI VE YOKSULLUK

Gini katsayısı ilgili ülkede 0,20 - 0,29 arası “düşük eşitsizlik”, 0,30-0,39 arası “orta eşitsizlik”, 0,40-0,49 arası “yüksek eşitsizlik” ve 0,50’nin üzeri “çok yüksek eşitsizlik” olarak tanımlanmıştır.

2010 yılı Dünya Bankası gelir dağılımı verilerilerine göre ülke içi gelir eşitsizlikleri açısından en düşük ülke içi gelir eşitsizliği olan ülkeler Danimarka ve İsveç tir.

Kuznets’in Ters-U Hipotezi:Ekonomik kalkınma sürecinde ekonomik büyüme ile artan gelir eşitsizliğinin ekonomik kalkınma sürecinin ilerleyen aşamalarında büyüme ile azalacağını öngören Kuznets tarafından tanımlanmış hipotezdir.

Türkiye ekonomisinde 2002-2011 döneminde küresel ekonomideki gelişmelerin de etkisiyle 2000’li yıllara sanayileşmiş, kentlileşmiş, özelleştirme sürecini büyük ölçüde tamamlamış ekonomiyle daha fazla bütünleşmiş bir ekonomiye sahip olarak girmiştir. Kişi başına gelirin 2002-2011 döneminde gösterdiği, göreli olarak istikrarlı artışın gelir dağılımındaki iyileşme eğiliminin en önemli açıklayıcılarından biri olduğunu düşünebiliriz. Enflasyon hızının düşmesi, Türkiye Ekonomisi’nin istikarlı bir büyüme performansı kaydettiği bir dönemde gelir eşitsizliğinde gözlenen iyileşme de 2002-2011 döneminde Türkiye'de gelir dağılımındaki iyileşmenin nedenlerindendir.

Milanovic (2012: 12-13) 1982-1994 döneminde ülkeler arası gelir eşitsizliğinde gözlenen artış eğilimini dört nedene bağlamaktadır. Latin Amerikan ülkelerinin göreli gelirlerinin azalmış olması; 1980’lerin sonları ve 1990’ların başlarında geçiş dönemindeki Doğu Avrupa ve eski Sovyetler Birliği ülkelerinin gelir düzeylerinin önemli ölçüde azalması; Afrika’daki birçok ülke ekonomisinin yaşanan felaketlerle çöküş içine girmesi; bu dönemde zengin ülkelerin büyüme performanslarını istikrarlı biçimde sürdürmüş olmaları.

Ülke nüfusunu dikkate almadan hesaplanan ülkeler arasındaki gelir eflitsizliği, nüfusu büyük ülkelerin dünya genelindeki gelir eşitsizliği üzerindeki etkisinin daha büyük olacağını dikkate almamaktadır. Bu eksikliği ortadan kaldırmak amacıyla Gini katsayısı ülkelerin nüfus büyüklükleri ile ağırlıklandırılmış olarak da hesaplanmaktadır

Gelişmekte olan ülkeler arasında özellikle Çin ve Hindistan yeni gelişme bölgeleri olarak öne çıkmaktadır.

Düşük eşitsizlikteki ve orta eşitsizlikteki ülkeler ağırlıkla Avrupa ve Orta Asya bölgesinde; yüksek eşitsizlikteki ülkeler Sahra Altı Afrika’da; çok yüksek eşitsizlikteki ülkeler ise Latin Amerika ve Karayipler bölgesi ile Sahra Altı Afrika’da toplanmıştır.

Kavram 1: Ülkeler arası gelir dağılımını ülkelerin nüfus büyüklüğünü dikkate almaksızın tanımlamaktadır.

Kavram 2: Ülkeler arası gelir dağılımını ülkelerin nüfusu ile ağırlıklandırılmış olarak tanımlamaktadır.

Kavram 3: Dünyada gelir dağılımını herkesi sahip olduğu gelirinin büyüklüğü ile değerlendirerek tanımlamaktadır.

Milanovic (2005), dünya genelinde gelir eşitsizliğini ölçmek amacıyla “ülkeler arası eşitsizlik” ve “ülke içi eşitsizlik” olmak üzere iki unsurdan oluşan bir Gini katsayısı tanımlamaktadır.

Milanovic (2005), dünya genelinde gelir eşitsizliğini ölçmek amacıyla “ülkeler arası eşitsizlik” ve “ülke içi eşitsizlik” olmak üzere iki unsurdan oluşan bir Gini katsayısı tanımlamaktadır.

Ülkeler arasında düşük gelirli ülkeler daha çok orta ve yüksek eşitsizlik grubunda yer alırlarken alt-orta gelirli ve üst-orta gelirli ülkelerin yüksek ve orta eşitsizlik grubunda yoğunlaştıkları, yüksek gelirli ülkelerin ise orta ve düşük eşitsizlik grubunda toplanmış oldukları görülmektedir.

Satın Alma Gücü Paritesi:Ülkeler arasında fiyatlar genel düzeyindeki farklılaşmayı ortadan kaldırmak amac›yla başvurulan para birimi dönüştürme oranıdır. Buna göre ülkelerin kişi başına GSYİH rakamları ülkelerin ortak bir mal sepetini satın alma güçlerindeki farklılığı yansıtacak şekilde düzeltilmektedir.

Gelişmekte olan ülkeler arasında özellikle Çin ve Hindistan yeni gelişme bölgeleri olarak öne çıkmaktadır

2017 yılı kişi başına GSYİH’sı 12.476 dolar’dan fazla olan ülkeler “yüksek gelirli”; 12.475 dolar ve 4.036 dolar arasında olan ülkeler “üst orta gelirli”, 4.035 dolar ve 1.026 dolar arasında olan ülkeler “alt orta gelirli” ve 1.025 dolar ve daha az olan ülkeler “düşük gelirli” olarak tanımlanmaktadır.

Dünyada gelir dağılımı Kavram 1, Kavram 2 ve Kavram 3 olmak üzere üç ayrı biçimde tanımlanmaktadır. Bu kavramlardan birincisine göre dünyada gelir dağılımı ülkelerin nüfusları dikkate alınmaksızın her ülkenin kişi başına gelirinin büyüklüğüne göre temsil edildiği bir dağılım ile gösterilmektedir.

2010 yılı Dünya Bankası gelir dağılımıl verilerine göre, ülke içi gelir eşitsizlikleri yelpazesinde 0,74 Gini katsayısı ile Namibya en yüksek eşitsizliğe sahip ülke olarak yer almaktadır.

Dünya nüfusunun %69’u Çin, Hindistan, Rusya ve ABD gibi gelir eşitsizliği artmış olan 50 ülkede; dünya nüfusunun %29’u gelir eşitsizliği azalalmış olan Brezilya ve Meksika, Pakistan ve Türkiye gibi 39 ülkede yaşamaktadır. Dünya nüfusunun %2’si ise İrlanda, Japonya, Hollanda ve G. Kore gibi ülke içi gelir eşitsizliği istikrarlı olan 21 ülkelerde yaşamaktadır.